Leren ondernemen en ondernemend leren

1. Leren ondernemen en ondernemend leren Deel 1 Ondernemerschap en ondernemerschapsonderwijs

2. Indeling in driepresentaties • Ondernemerschap en ondernemerschapsonderwijs • Terminologie • Kenmerken • Effecten • Situatie in Vlaanderen • Ondernemerschap • Ondernemerschap in het onderwijsbeleid • Ondernemerschapsonderwijs per onderwijsniveau • Pleidooi voor meer ondernemerschapsonderwijs • Conclusie • Koppeling aan maatschappelijke doelen • Voorwaarden voor succes

3. Drie dimensie van ondernemerschap

6. Belang van ondernemerschap • Ontplooiing van het individu • Realisatie van persoonlijk potentieel • Nut in het dagelijks leven • Werkgelegenheid • Ontwikkeling van de economie • Meer flexibiliteit en innovatie • Gereed voor internationalisering • Meer welvaart voor iedereen • Cohesie in de samenleving • Lokale dynamiek • Vertrouwen in de toekomst • Constructieve attitudes

7. Meer onder-nemer-schap

8. Ondernemerschapsonderwijs • Vormingsactiviteiten • binnen het onderwijs • onder gelijk welke vorm • specifiek gericht op de verwerving van ondernemers-competenties (attitudes, vaardigheden en/of kennis) • Belangrijke neveneffecten • ontwikkeling van de persoonlijkheid van jongeren • vermindering schoolmoeheid en ongekwalificeerde uitstroom • ontwikkeling van zelfvertrouwen • introductie van actieve werk- en leervormen • inzicht in maatschappelijke meerwaarde van ondernemerschap • een hogere dynamiek binnen onderwijsinstellingen • meer samenwerking tussen scholen en lokale actoren

9. Typische kenmerken van ondernemerschapsonderwijs

10. Een cultureel conflict?

11. Bij drie vierde van de deelnemers aan JA-YE programma’s in Europa zijn de teamwerkvaardigheden aanzienlijk toegenomen • Twee derde van de Noorse leerlingen die participeerden aan minionder-nemingen vond dat het gemeenschapsgevoel tussen leraren en leer-lingen daardoor positief beïnvloed was, en 70% dat de vriendschap onder de leerlingen was toegenomen. • Bij DBSO-deelnemers aan NFTE-cursussen bleken o.a. stiptheid, respect, leermotivatie en zelfvertrouwen zeer sterk toegenomen • Twee derde van de leraren aan het Schotse School EnterprisePro-grammevond dat de attitudes van de leerlingen dankzij de enterpriseeducation waren verbeterd. 86% van de leraren vond dat Determined tot Succeedeen positieve impact gehad had op de leerlingen. • Eén op vijf studenten die ooit participeerden aan oefenfirma’s in Europa start later een bedrijf op • Diverse studies in het Verenigd Koninkrijk tonen aan er bij jongeren die ondernemerschapsonderwijs hebben genoten de kans veel groter is dat ze later een bedrijf opstarten • Enzovoort… Een greep uit vele onderzoeksresultaten

12. Leren ondernemen en ondernemend leren Deel 2 De situatie in Vlaanderen

13. Graad van jong ondernemerschap (GEM)

14. Verschillende initiatieven en structurele elementen Vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen Ondernemerschapsonderwijs binnen het handelsonderwijs en in opleidingen aan hogeschool Honderden onderwijsinstellingen ontplooien specifieke initiatieven rond ondernemerschap 20.000 leerlingen in het secundair onderwijs behalen jaarlijks het attest “basiskennis bedrijfsbeheer” Meer aandacht in het beleid Vlaamse Regeringsverklaring en beleidsnota’s ministers Meerbanenplan met Actieplan Ondernemend Onderwijs (o.a. Competento, Ondernemersklasseweek, …) Vlaanderen in Actie / Actie in Vlaanderen Nieuwe initiatieven: brugprojecten, leerondernemingen, Flanders DC Fellows, … Ergebeurt reeds heel wat

15. Een breed paletaaninitiatieven

16. Ondernemerschap in het basisonderwijs

17. Ondernemerschap in het secundaironderwijs

18. Ondernemerschap in het hogeronderwijs

19. Leren ondernemen en ondernemend leren Deel 3 Pleidooi voor meer ondernemerschapsonderwijs

20. Vijf conclusies • Vlaanderen scoort steeds zwakker op gebied van ondernemerschap • Deze situatie legt een zware hypotheek op onze welvaart • Zowel meer zakelijk als meer sociaal en persoonlijk ondernemerschap zijn noodzakelijk voor de toekomst • Ondernemerschapsonderwijs kan hiertoe een belangrijke bijdrage leveren • Ondernemerschapsonderwijs genereert ook veel andere positieve sociale en pedagogische effecten

21. Ondernemerschapsonderwijs om maatschappelijke doelen te bereiken

22. Twaalf voorwaarden en voorstellen

26. Tot slot…