1 / 24

Metadane w polskich bibliotekach cyfrowych

Metadane w polskich bibliotekach cyfrowych. Joanna Potęga Biblioteka Narodowa. „Cyfrowość bibliotek i archiwów”. Warszawa, 26-27 listopada 2009. Polskie biblioteki cyfrowe. 42 w Federacji Bibliotek Cyfrowych

keefer
Download Presentation

Metadane w polskich bibliotekach cyfrowych

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Metadane w polskich bibliotekach cyfrowych Joanna Potęga Biblioteka Narodowa „Cyfrowość bibliotek i archiwów”. Warszawa, 26-27 listopada 2009

  2. Polskie biblioteki cyfrowe • 42 w Federacji Bibliotek Cyfrowych • FBC – „serwis ten jest zbiorem zaawansowanych usług sieciowych opartych na zasobach cyfrowych dostępnych w polskich bibliotekach cyfrowych i repozytoriach uruchomionych w sieci PIONIER”. • inne (biblioteki cyfrowe (PGd, ABI), prezentacje internetowe zdigitalizowanych obiektów (BUJ, KUL)) • zasoby: • FBC – dostępnych ponad 300 tysięcy obiektów cyfrowych • zdigitalizowane zbiory bibliotek, archiwów, muzeów, ośrodków badawczych oraz kolekcje prywatne • dokumenty „born digital”

  3. Metadane - dlaczego analiza? • jedno miejsce dostępu do metadanych (FBC) • przekazywanie metadanych do zagranicznych serwisów (m.in. Europeana) • dostęp do informacji (użytkownicy) • środowisko / warsztat pracy bibliotekarzy cyfrowych (w kontekście tworzenia metadanych): • standardy • schematy • praktyka

  4. Metadane - analiza • Biblioteki cyfrowe dostępne w FBC* • 40 bibliotek cyfrowych (pominięto PBI oraz planowaną Morską Bibliotekę Cyfrową) • Analiza: wrzesień – październik 2009 r. • Wykonanie: Agnieszka Wróbel (BUW), Joanna Potęga (BN) * pobieranie metadanych przy pomocy protokołu OAI-PMH w wersji 2.0. - niezależne od stosowanych standardów tworzenia metadanych

  5. Metadane - analiza • Podstawa opisu (dla materiałów digitalizowanych): • Kopia cyfrowa dokumentu oryginalnego (cechy formalne dok. analogowego wraz z informacjami chrakterystycznymi dla dokumentu cyfrowego) - 36 • Rozróżnienie wydawcy i dat wyd. (dok. oryg., dok. cyfrowego) - 3 • Nowy dokument elektroniczny - 1 • Standardy: • Dublin Core - 38* • MARC 21 - 1 • Własny - 1 * Oprogramowanie: 37 – dLibra 2 – własne 1 – VTLS/Virtua

  6. The Dublin Core Metadata Element Set, Ver. 1.1

  7. Metadane w polskich BC • BC nie jest katalogiem bibliotecznym • znaczna dowolność przy wpisywaniu danych • większa elastyczność i intuicyjność danych (dla użytkownika, ale w konsekwencji: szum informacyjny) • brak wsparcia takiego jakie daje KHW w katalogach • brak słowników kontrolowanych dla poszczególnych atrybutów (Indeks autorów/twórców, Indeks słów kluczowych)

  8. Metadane w polskich BC • różnice w interpretacji poszczególnych elementów DC (przy zachowaniu jednorodengo nazewnictwa elementów) • nierównoważne informacje w tym samym elemencie • informacja tego samego typu w wielu różnych elementach • przypadki umieszczania wielu wartości w jednym elemencie jako ciągłego tekstu (brak powtórzeń elementu – brak możliwości wyszukiwania po wartości) • umieszczanie wielu informacji poza DC – lokalność informacji

  9. Metadane w polskich BC Czynniki wpływające na jakość: • różnorodność zasobów i ich specyfika • różnorodność praktyk katalogowych instytucji współtworzących BC (także w BC konsorcyjnych) • mechanizmy tworzenia metadanych przez bibliotekarzy / redaktorów cyfrowych (ankieta październik/listopad 2009): 41 bibliotek – 29 odpowiedzi): - tylko import bez ingerencji w dane – 1 - tylko import z ingerencją w dane – 3 - import i też samodzielne tworzenie opisów – 10 - samodzielne tworzenie opisów - 14

  10. Metadane w polskich BC • Import – dane wyjściowe: • MARC21 – 12 (+1 w przygotowaniu) • MARC – 1 • MARC BN – 1 • MASTER – 1 (plany) • Zalecenia do tworzenia opisów: • TAK – 27 • NIE – 2 • Tylko zalecenia ogóle – 15 • Tylko zalecenia szczegółowe – 8 • Ogólne ze wskazówkami opisu dla poszczególnych typów dokumentów - 4

  11. Federacja Bibliotek Cyfrowych • Wyszukiwanie – dane wyłącznie z 15 elementów DC • Możliwość rozszerzenia protokołu OAI o dodatkowe elementy (pod warunkiem ujednoliconego schematu) FBC: „Zróżnicowanie tych opisów jest dla nas przeszkodą: - w realizowaniu nowych zaawansowanych funkcji dla czytelników - realizowaniu nowych zaawansowanych funkcji dla twórców bibliotek cyfrowych - przekazywaniu metadanych obiektów z polskich bibliotek cyfrowych do zagranicznych serwisów”* * Adam Dudczak, Marcin Werla Warsztaty nt. Opracowania zasobów bibliotek cyfrowych, Gniezno 6-8 września 2009 r.

  12. Europeana – poziomy wymagań • Absolutne minimum: • Unikalny i trwały identyfikator obiektu cyfrowego (URL, link do obiektu - isShwonBy i/lub isShownAt) • Minimum (z wykorzystaniem uszczegółowień) • KTO (dc:creator, dc:contributor itp.) • CO (dc:title, europeana:type, dc:language itp.) • KIEDY (dc:date itp.) • GDZIE (dcterms:spatial itp.) • Zwiększenie możliwości dostępu do obiektu: - Rights, Provenance, Format, Relation itp…

  13. Europeana Semantic Elements (ESE) 1. Elementy Dublin Core • Title • Alternative • Creator • Subject • Description • TableofContents • Publisher • Contributor • Date • Created • Issued • Type • Format • Extent • Medium • Identifier • Source • Language • Relation • isVersionOf; hasVersion; • isReplacedBy;replaces; • isRequiredBy; requires; • isPartOf; hasPart; • isReferencedBy;references; • isFormatOf; hasFormat; • conformsTo • Coverage • Spatial • Temporal • Rights • Provenance (dcterms) Elementy DC: rekomendowane ; zalecane ; dodatkowe

  14. Europeana Semantic Elements (ESE) 2. Elementy Europeana • Language – język kraju dostawcy obiektu • Country – kraj dostawcy treści • Provider – dostawca obiektu • Year – rok związany z obiektem (Time Line) • Type – typ obiektu (wg Europeana: Text, Image, Video, Sound) • HasObject – czy jest dostępna „miniaturka” • Object – link do „miniaturki” • Unstored – wszystko czego nie udało się przemapować • Usertag – tagi użytkowników • URI – unikalny identyfikator obiektu • isShownAt – link do obiektu w pełnym kontekście informacji • isShownBy – link do obiektu w najlepszej jakości

  15. Metadane w polskich bibliotekach cyfrowych „Cyfrowość bibliotek i archiwów”. Warszawa, 26-27 listopada 2009

  16. Dziękuję za uwagę Joanna Potęga Biblioteka Narodowa „Cyfrowość bibliotek i archiwów”. Warszawa, 26-27 listopada 2009

More Related