400 likes | 671 Views
ANATOMIA PATOLOGIKO OROKORRA 3. MAILA 2010. HANTURA AKUTUA. HANTURA AKUTUA ALDAKETA BASKULARRAK I. I.-HODIEN FLUXUA ETA KALIBREA HODI-ZABALKUNTZA = ODOL-FLUXUA AREAGOTZEA (BEROA ETA ERITEMA ERAGITEN DITU). BITARTEKARIAK (HISTAMINA ETA AZIDO NITRIKOA) II.- IRAGAZKORTASUNA HANDITZEA
E N D
ANATOMIA PATOLOGIKO OROKORRA3. MAILA2010 HANTURA AKUTUA
HANTURA AKUTUAALDAKETA BASKULARRAK I • I.-HODIEN FLUXUA ETA KALIBREA • HODI-ZABALKUNTZA = ODOL-FLUXUA AREAGOTZEA (BEROA ETA ERITEMA ERAGITEN DITU).BITARTEKARIAK (HISTAMINA ETA AZIDO NITRIKOA) • II.- IRAGAZKORTASUNA HANDITZEA • PROTEINATAN ABERATSA DEN LIKIDOA IRTETEA. PRESIO ONKOTIKO INTERSTIZIALA AREAGOTZEAK ETA PRESIO HIDROSTATIKO BASKULARRA MURRIZTEAK EDEMA ERAGITEN DUTE (TUMOREA) • LIKIDO-GALERAK ERAGINDAKO HEMATIEN ESTASIA (SLUGE); HORREN ONDORIOZ, ODOLAREN BISKOSITATEA HANDITZEN DA ETA ZIRKULAZIOAREN ABIADURA MOTELDU EGITEN DA.POLINUKLEARRAK BAZTERTU EGITEN DIRA, ENDOTELIOARI ITSASTEN ZAIZKIO ETA INTERSTIZIORA IRTETEN DIRA (DIAPEDESIA)
HANTURA AKUTUAALDAKETA BASKULARRAK II • IRAGAZKORTASUN BASKULARRA HANDITZEKO MEKANISMOAK • 1- ENDOTELIO-HIATOAK BENULETAN:HISTAMINAREN ETA LEUKOTRIENOEN ONDORIOZ.AZKARRA, ITZULGARRIA ETA IRAUPEN LABURREKOA (15-30'). • 2- ENDOTELIOAK ZUZENEAN JASATEN DITUEN ERASOAK:ERREDURAK, NEKROSIA ERAGITEN DUTEN BAKTERIOAK.BENULEI, ARTERIOLEI ETA KAPILARREI ERASATEN DIETE.AZKARRA, ZENBAIT ORDU EDO EGUN IRAUN DEZAKE.PLAKETA-ATXIKIDURA ETA TRONBOSIA AGER DAITEZKE. • 3- LEUKOZITOEK ERAGINDAKO ENDOTELIOKO LESIOA:BENULETAN ETA BIRIKA- ETA GLOMERULU-KAPILARRETAN GERTATZEN DA.BERANKORRA ETA IRAUPEN LUZEKOA. • 4- TRANSZITOSIA HANDITZEA:BESIKULA EDO BAKUOLO ITXURA DUTEN ORGANULUAK, ZELULEN ARTEKO LOTUNEETATIK GERTU.(VEGF) • 5- HODI BERRIAK ERATZEA:ANGIOGENESIA, ENDOTELIO-ZELULAK HELDU ARTE IRAUTEN DUEN IRAGAZKORTASUNAREN HANDITZEA.(VEGF, ETAB.)
HANTURA AKUTUAZELULEN ALDAKETAK • 1- LEUKOZITOEN BAZTERTZEA, ERRODADURA ETA ATXIKITZEA:ESTASIAREN ONDORIOZ: • 2- LEUKOZITOEN ATXIKITZEA ETA TRANSMIGRAZIOA:SELEKTINEK, IMMUNOGLOBULINEK, INTEGRINEK ETA GLUKOPROTEINEK (MUZINA) ERREGULATZEN DUTE ATXIKITZEA • 3- MIGRAZIO INTERSTIZIALA (KIMIOTAXIA):BAKTERIO-PRODUKTU EXOGENOAK (N-FORMIL-METIONINA) EDO ENDOGENOAK (C5a KONPLEMENTUAREN SISTEMA, LEUKOTRIENOAK, ZITOKINAK) • 4- LEUKOZITOAK AKTIBATZEA:A2 FOSFOLIPASA AKTIBATZEAREN ONDORIOZ AZIDO ARAKIDONIKOAREN METABOLITOAK EKOIZTEA. PIKOR-HUSTUTZEA ETA ENTZIMEN JARIATZEA.ZITOKINAK JARIATZEA. • 5- FAGOZITOSIA:EZAGUTZEA-LOTZEA, BARNERATZEA (OPSONINAK), HERIOTZA EDO DEGRADATZEA • 6- LISOSOMA-ENTZIMAK ASKATZEA:KALTEAK EHUNETAN:GLOMERULONEFRITISA, ASMA, SHOCK SEPTIKOA, BASKULITISA, ERREFUSATZEA, ETAB.
BITARTEKARI KIMIKOAK HANTURA AKUTUKO ERREAKZIOETAN 1- HODI-ZABALKUNTZA:PROSTAGLANDINAK, OXIDO NITRIKOA. HISTAMINA. 2- IRAGAZKORTASUN BASKULARRA HANDITZEA:SEROTONINA, KONPLEMENTUA (C3a ETA C5a), KININAK (BRADIKININA- gatzapeneko XIIa faktoreak aktibatutako kaskada), LEUKOTRIENOAK (C4,D4, E4), PAF(plaketak aktibatzen dituen faktorea) 3- KIMIOTAXIA ETA LEUKOZITOAK AKTIBATZEA:C5a (PMN, MONOZITOAK ETA BASOFILOAK).B4 LEUKOTRIENOA, KIMIOZINAK, IL-1 (Interleukina), TNF(ehunen nekrosia eragiten duen faktorea), BAKTERIO-PRODUKTUAK 4- SUKARRA:IL-1.TNF.PROSTAGLANDINAK. 5- MINA:PROSTAGLANDINAK.BRADIKININA. 6- KALTEAK EHUNETAN:POLIMORFONUKLEARREN ETA MAKROFAGOEN LISOSOMA-ENTZIMAK.OXIDO NITRIKOA. 7- HANTURAREN KONTRAKO MEDIKAMENTU BIDEZKO TRATAMENDUAK:ESTEROIDEAK, ASPIRINA
HANTURA AKUTUAREN EMAITZA • 1.- ERABAT KONPONTZEA:BITARTEKARI KIMIKOEN NEUTRALIZAZIO OSOA ETA BAT-BATEKO DEUSEZTATZEA GERTATZEN DIRA; ONDORIOZ, IRAGAZKORTASUN BASKULAR NORMALA BERRESKURATZEN DA, LEUKOZITOEN INFILTRATZEA ETEN EGITEN DA, ETA HANTURA-GUNEKO DETRITUAK, EDEMA, PROTEINAK ETA ERAGILE ARROTZAK DESAGERTU EGITEN DIRA. • 2.- KALTETUTAKO EHUNA EHUN KONEKTIBOAZ ORDEZKATUTA OSATZEA:PIKORTATZE-EHUNA.EXUDATUA-FIBROSIA ANTOLATZEA (ORBAINA).ESTIMULUA ETETEN EZ BADA ETA ORBAINTZEAK NEKROSIA ANTOLATZEN EZ BADU, ABZESU BAT SOR DAITEKE (ZORNEA, BARRUNBE SORTUBERRI BATEAN). • 3.- KRONIKOTASUNERANTZ AURRERA EGITEA:ESTIMULUA ETETEN EZ BADA EDO HANTURA-ERREAKZIOA KONPONTZEN EZ BADA (ULTZERA PEPTIKO GASTRODUODENALA).
HANTURA AKUTUAPATROI MORFOLOGIKOAK • HANTURA SEROSOA • EXUDATU LIKIDOA PROTEINEKIN (PLASMA).MUKOSETAN (HOTZERIA = KANPORANTZ IRTETEA).LARRUAZALPEKO ZELULA-EHUNEAN (INTSEKTU BATEN ZIZTADAK ERAGINDAKO PUSLA) BARRUNBEETAN (PLEURA-ISURIA, PERIKARDIO-ISURIA, ASZITISA). • HANTURA FIBRINOSOA • FIBRINA UGARI DUEN EXUDATUA.OHIKOA DA BARRUNBE SEROSOETAN:PLEURA ETA PERIKARDIOA.“COR VELLOSO” ITXURA MAKROSKOPIKOA, UREMIAK (GILTZURRUN-GUTXIEGITASUN KRONIKOA), HEZUERI-ARTRITISAK ETA ABARREK ERAGINDA.BILAKAERA:KONPONTZEA.EHUN FIBROSOA-ORBAINA ANTOLATZEA (SINEKIAK). • HANTURA ZORNETSUA • ZORNE-JARIOA = ZORNEA (PMN + DETRITUAK + LIKIDO PROTEINADUNA).KOKO ZORNEGILEAK, ETAB.FLEMOIA (HANTURA AKUTU ZABALA). • ULTZERA = AZALEKO GABEZIA, HANTURAZKO EHUN NEKROTIKOA EZKATATZEAREN ONDORIOZKOA (DIGESTIO-SISTEMA, LARRUAZALA, HANKA). PSEUDOMINTZAK
NEKROSIA ERAGITEN DUEN HANTURA ETZANERAGATIKO LARINGEKO ULTZERA
GONGOIL-ERANTZUNA ETA ERANTZUN OROKORRA HANTURA AKUTUAN • SISTEMA LINFATIKOA HANTURAN • HODIEZ KANPOKO LIKIDOAK KONTROLATZEN ETA IRAGAZTEN DITU.BIGARREN BABES-HESIA. • HANTURAK LINFA-HODIEI ERASAN DIEZAIEKE (LINFANGITISA), ETA HANTURA HORI HANTURA-FOKUTIK ZABALDU.HANTURA TOKIKO LINFA-GONGOILETARA IRISTEN DENEAN, LINFADENITIS HANTURA SORTZEN DA. • HANTURA AKUTUA OROKORTZEA • GERMENAK ODOLERA IGAROTZEN DIRENEAN = BAKTERIEMIA.SMFak FAGOZITATZEN DITU (GIBELA, BAREA, HEZUR-MUINA). ERAGINKORRA EZ BADA, PATOGENOAK UGARITU EGITEN DIRA = SEPSIA (SEPTIZEMIA).BIHOTZ-BALBULAK, GILTZURRUNAK, MENINGEAK, NSZ ETA ARTIKULAZIOAK KOLONIZATZEN DITUZTE ETA HAIETAN KOKATZEN DIRA = SEPTIKO-PIOHEMIA FOKUA.
HANTURA AKUTUAREN EFEKTU SISTEMIKOAK • SUKARRA: • FUNTSEZKO ZEINUETARIKO BAT DA, BATEZ ERE INFEKZIO-HANTURA AKUTUETAN.ERANTZUN AKUTUKO FASEAN ALDAKETA HAUEK GERTATZEN DIRA:METABOLIKOAK ( C PROTEINA ERREAKTIBOA, SAA GAZURAREN A AMILOIDEA ETA P AMILOIDEA),NS AUTONOMOA (LARRUAZALEKO BASOUZKURDURA, TAKIKARDIA, + PRESIO ARTERIALA) ETA FUNTZIONALAK (HOTZIKARAK, ONDOEZA, ETAB.). • LEUKOZITOSIA • BAKTERIOENGATIKO INFEKZIOETAN HANDITU EGITEN DA TASA, ETA EZKERRERANTZ DESBIDERATUTAKO NEUTROFILIA DAGO.BIRUSEK ERAGINDAKO ZENBAIT INFEKZIOTAN (ELGORRIA, ERRUBEOLA, PAROTIDITISA) LINFOZITOSIA AGERTZEN DA.ASMAN ETA PARASITOSIAN EOSINOFILIA AGER DAITEKE. • BESTE ZENBAIT INFEKZIOTAN (SUKAR TIFOIDEA, ETAB.) LEUKOPENIA AGERTZEN DA.