1 / 69

ADLİ TOKSİKOLOJİ

ADLİ TOKSİKOLOJİ. Sevgi Lostar Mart 2009. Adli Toksikoloji. K imyasal maddelerin canlılarda olumsuz etkilerini araştıran toksikolojinin en eski ve gelişen dalıdır. Adli To ksikoloji ~ T o ksikolojiden hukuk amacı için yararlanır. Tarihçe.

lucien
Download Presentation

ADLİ TOKSİKOLOJİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ADLİ TOKSİKOLOJİ Sevgi Lostar Mart 2009

  2. Adli Toksikoloji Kimyasal maddelerin canlılarda olumsuz etkilerini araştıran toksikolojinin en eski ve gelişen dalıdır. Adli Toksikoloji~Toksikolojiden hukuk amacı için yararlanır.

  3. Tarihçe “ Her madde zehirdir, zehir olmayan hiçbir şey yoktur. Ancak zehirle ilacı ayıran onun dozudur”  Paracelsus (1493–1541)

  4. Tarihçe • Modern toksikolojinin kurucusu olarak tanınan İspanyol asıllı Orfila (1787–1853), zehirlerin kimyasal ve biyolojik özellikleri arasında ilk ilişki kuran kişidir. • Orfila, adli toksikolojinin temellerini atmış ve ölümle sonuçlanan bir zehirlenme olayında, kimyasal analizin yasal bir delil olarak gerekliliğini belirtmiştir.

  5. Tarihçe • Dünyada 17 milyon organik ve anorganik kimyasal madde var • 1,3 milyon madde kullanılıyor • Bütün maddeler zehir olabilir • Yeterli doz ve vücuda giriş yolu zehiri yararlı hale getirebilir

  6. Adli Toksikoloji • Postmortem araştırmalar yapar • Trafik kazalarında alkol inceler • Karbon Monoksit saptar • Uyuşturucu madde arar • Adalete ölüm nedeni hakkında yardımcı olur

  7. Ölümler • İntihar • Cinayet • Ani-beklenmedik ölüm • Ası, boğma, boğulma • Kötü Amaçlı Kullanılan Droglar • Trafik Kazaları

  8. Ölümler • İnsan vücudu oldukça karmaşık, dinamik bir kimyasal fabrikalar topluluğudur • Ölüm sonrası fabrikaların bütünlüğü ve kooperasyonu farklı hızlarda bozulur

  9. Toksikolojik Analizler • Uygun örnek alınması • Örneğin zamanında alınması • Örneğin saklama koşulları

  10. Hata Kaynakları • Örnek alma • Uygun tüp içine alma • Uygun kan alma • Kanın saklanması • Etiketleme • Kan doğru kişiye mi ait • ADI- SOYADI,TARİH,SAAT, KANI ALAN KİŞİ

  11. Kırmızı Tüpler • Kırmızı tüpdeantikoagulan veya koruyucu kimyasal yoktur. • Serum elde etmek amacıyla kullanılır. • Santrifüjden önce 10-15 dakika kanın pıhtılaşması için bekletilir

  12. Sarı Tüpler Jel içerir, santrifüjden sonra serum ile pıhtı arasında tabaka oluşur Başka bir kimyasal madde içermez

  13. Gri Tüpler • Sodyum florür ve potasyum okzalat • Sodyum iyodoasetat içerir.

  14. Yeşil Tüpler Heparinin sodyum veya lityum tuzlarını içerir. Heparin; trombini inhibe eder, böylece pıhtı oluşmaz (plazma elde edilir) Avantajı; pıhtı oluşumu için beklemek gerekmez.

  15. Lavanta Tüpler EDTA içerir, kalsiyum ile kelat yaparak pıhtılaşmayı önler Hematolojide çok kullanır

  16. Açık Mavi Tüpler Sodyum sitrat içerir, kalsiyumla kelat yaparak pıhtılaşmayı önler Kan- antikoagulan oranı bilinmelidir Koagülasyon analizlerinde kullanılır

  17. Kahverengi ve Koyu Mavi Tüpler • Eser element analizinde kullanılır • Kahverengi tüp; Pb analizinde • Koyu mavi tüp; diğer eser elementlerin analizinde (Asitle yıkanmış)

  18. Post-Mortem Örnek Alınması • Belirli bölgelerden kan alınması • İdrar • Vitröz sıvı(göz) • Dokular(karaciğer, beyin, kas...) • Mide içeriği • Saç-tırnak

  19. Farklı yerden örnek alınırsa Siyanür(mg/L)Etanol(mg/dL) Kan(bacak) 7,6 134 Kan(kol) 65 136

  20. Parasetamol-Dextro-Nordextrpo(mg/L) Sağ ayak kan 119 0,9 0,5 Sol ayak kan 106 0,9 0,5 Sağ kol kan 171 7,1 0,9 Sol kol kan 424 31,5 1,9

  21. Göz Sıvısı • Sıvı olduğundan çalışılması kolaydır. • Kan düzeyine çok yakın sonuç verir. • Glukoz, üre ve elektrolit analizlerinde de yararlıdır. • Birçok ilacın kan düzeyleri ile benzerlik gösterir.

  22. Mide Yıkama Suyu Tarım ilaçları ve müstehzar ilaçlar ile zehirlenme olayında laboratuvar için örnek alınması; • İçilen insektisidin ve müstahzar ilacın kutusu boş olsa dahi gönderilmelidir.Ortada kutu yoksa bile yakınlarından zehirlenmeye neden olan ilacın adı sorularak tutanaklara geçirilmelidir. • Hasta hastaneye götürüldüğünde midesinin yıkama suyu alınmalıdır.

  23. Post-Mortem Örneklerde Sorunlar Olay hakkında bilgi eksikliği Olay yerinin yetersiz incelenmesi Çürümüş veya parçalanmış cesetler Yanıklar Gömülmüş cesetler(Feth-i kabir)

  24. Saç • Uyuşturucular, dolaşım sisteminde, kanla birlikte sirküle olurken, kıl kökünde tutulur ve köklerden dışarı doğru büyüyen kıl gövdesinin merkezinde hapsedilir

  25. Başın arka üst bölgesi genelde örnek alma yeri olarak seçilmektedir. Çünkü bu bölgedeki kılların çoğunluğu (%85) aktif büyüme bölgesinde olduğundan uyuşturucuyu tespit etme olasılığı daha fazladır. Kesmek için kıllar sıkıca tutulup yavaşça çekilerek mümkün olduğu kadar dipten kesilir.

  26. Saç

  27. İlaçlar

  28. İlaçlar Tedavi edici ilaçlar    • İlaç bağımlılığına neden olan kimyasal maddelerin bir kısmı tıbbiamaçla kontrollü bir şekilde kullanılırlar. • İlaçların tedavi amacı dışında veya o toplumun kültürel ve sosyal yapısına uymayan şekilde kullanılması “ilaç suistimali” olarak tanımlanır. Böylece bütün ilaçların suistimali mümkündür. • İlaçların tedavi dozlarıyla toksik dozları arasındaki aralığın çok dar olması sıklıkla akut zehirlenmelere yol açabilmektedir.

  29. Bağımlılık Yapan İlaçlar Narkotik maddeler                 • Morfin türü ağrı kesicilerin tümü narkotik analjeziktir. • Narkotik analjezikler merkezi sinir sistemi üzerine etki ederek acıyı dindirirler, uyuşukluk ve uyku verirler. • Eroin yüksek derecede psikolojik ve fizyolojik bağımlılık yapar.

  30. Morfin • Alınışından kısa süre sonra tüm hücrelere dağılır • Önce majör metaboliti olan morfin-3-glukuronid (M3G) • Daha yavaş olarak da 6-glukuronide (M6G) dönüşür • Atılımın % 70’i böbreklerle ve glukuronid şeklinde olur • Safra ile %7-10 , akciğerlerle %3-6 arasında atılır • İdrarla değişmeden serbest olarak atılan miktarı %10 dan azdır

  31. Eroin • Kanda 15-20 dakikada 6-asetil morfine dönüşür • Karaciğerde tümüyle morfine dönüşmesi birkaç saat sürer • 6-MAM’ın idrarda bulunması kişinin eroin kullandığının kesin kanıtıdır • Ancak kullanımdan sonra birkaç saate kadar bulunabilir • İdrarda atılımda morfin fazla olmasına rağmen saçta 6-MAM miktarı daha fazladır • Etki süreleri 3-6 saat arasındadır • Morfin, kodein veya eroin alan kişinin idrarında son alınışından 3 güne kadar morfin bulunabilir

  32. Antidepresanlar • Barbitüratlar, tedavide ağrı kesici, anestezik ve kasılmalara karşı kullanılır • Genellikle ağız yoluyla alınır • Uzun süre sıkça kullanımları fiziksel bağımlılık yapabilir • Etki süreleri farklıdır • 2500 den fazla türevi vardır , klinikte 50 kadarı kullanılır • Benzodiazepinler, tedavide teskin edici, uyutucu ve adale gevşetici olarak kullanılır

  33. Barbirütatlar • Genellikle ağızdan hap şeklinde alınır • Yağda çözünür • Çözünme derecelerine bağlı olarak kısa, orta ve uzun etkili olarak üç gruba ayrılır • Etki süreleri 3-24 gün arasında değişir • Karaciğerde metabolize olur • Bir kısmı idrarla esas olarak aktif ve inaktif metabolitler şeklinde ve diğerleri de değişime uğramadan atılır • Alınan barbitürata bağlı olarak idrarda, alındıktan yaklaşık 30 saat veya birkaç hafta sonra pozitif çıkabilir

  34. Benzodiazepinler Benzodiazepinler etki sürelerine göre üçe ayrılır: • Uzun etkililerin etki süresi 1-3 gündür (Diazepam, flurazepam, halazepam, klonazepam, klorazepat, klordiazepoksit, kuazepam, medazepam, prazepam) • Orta etkililerin etki süreleri 10-20 saattir (Alprazolam,bromazepam, lorazepam, oksazepam, temazepam) • Kısa etkililerin etki süreleri 2-8 saattir (Midazolam, trazolam)

  35. Halusinojenler • Normal düşünme mekanizmasında, ruh haletinde, his duygu ve algılamada göze çarpan değişiklikler yapabilen, psikolojik bağımlılığa neden olan ve merkezi sinir sistemi üzerine etkili olan maddelerdir • En çok kullanılanı esrardır • Esrar etken maddeleri yağlarda çözünür vücudun yağ dokusunda depolanır • Arasıra kullanan kişilerde 1 ile 3 gün , kronik içicilerde son dozdan bir hafta veya daha fazla sürede idrarda tespit edilebilir • Duman altında kalan ve içmeyen şahısların idrarında da bulunabilir

  36. Uyarıcılar • MSS üzerine uyarıcı etki yapar • Etkileri kokaine benzer • En sık rastlanılan tipi Ecstasy adı altında satılan tablet formlarıdır • Kokainkullanımı son yıllarda artmıştır • Kokainin plazmadaki yarılanma süresi çok kısadır ve tamamı benzoilekgonin ve ekgonin metil esterine dönüştürülerek idrarla atılır • Kokain kanda ve idrarda aranır • 48 saat içinde idrarda kokain metabolitleri bulmak mümkündür

  37. Amfetaminler • Amfetamin, alınmasından 24 saat sonra dozun yaklaşık %70'lik kısmı idrar ile atılır • İdrarın pH değerine bağlı olarak dozun %30’u değişmeden, geri kalan kısmı da metabolitleri olarak dışarı atılır • Metamfetamin'nin yaklaşık %62’si ilacın alınmasından 24 saat sonra, dozun %43’ü değişikliğe uğramadan, kalan kısmıda amfetamin olarak dışarı atılır • Amfetaminler vücuda alındıktan sonraki 3-4 gün boyunca idrarda bulunabilir

  38. MDMA • MDMA, metilen- dioksiamfetamin'e metabolize olur • İdrarla %65'i ana ilaç, %7'si MDA şeklinde atılır • Diğer idrar metabolitleri, metilen köprülerinin bölünmesiyle oluşan ve konjugatlar halinde atılan MDMA ve MDA‘nın mono ve dihidroksi türevlerini içerir • İdrarda 3 güne kadar bulunabilir

  39. Kokain • Orta derecede alındığında benzylecgonin idrarda 3 güne kadar bulunur • Kronik içicilerde 3 hafta boyunca idrarda bulunabilir • Kokain idrarda büyük oranda metabolitleri şeklinde atılmasına rağmen saçtan büyük oranda kokain olarak atılır

  40. Uçucular

  41. Alkoller Metil Alkol (CH3OH) • Tahta alkolü, odun ruhu, methanol ve carbinol bilinen diğer adlarıdır • Berrak ve renksizdir • Tahtanın distile edilmesiyle elde edilir ve ilk haliyle gerek tadı ve gerekse kokusu nedeniyle içilmesi pek tercih edilmez • Ucuz olması, kolay elde edilebilmesi nedeniyle özellikle kaçak içki yapımında sıkça kullanılır • Meydana gelen zehirlenmeler çoğunlukla kaza veya intihar orijinlidir • Metil alkol için letal doz 80 mg/dl  ve üzeri olarak belirtilmektedir

  42. Etil Alkol (C2H5OH): • Genellikle sindirim yoluyla alınan etil alkolle akut zehirlenmelere çok sık rastlanır • Etil alkol bir merkezi sinir sistemi depresanıdır • Kanda etil alkol miktarı %25 mg ‘ dan aşağı olduğunda kişinin etkilenimi az olacaktır • Birçok ülkeler, alkol etkisinde araç kullanmayı yasaklamışlardır • Sürücünün kandaki alkol düzeyi belirli bir limitin üstünde olduğunda trafik suçu olarak kabul edilmektedir • Yasal alkol limit değeri ülkemizde 0.5 promildir • Alkolle zehirlenmede veya adli tıp açısından bir kişinin sarhoşluk derecesinin saptanmasında, en uygun biyolojik materyal kandır

  43. Solventler • Uçucu organik çözücüleri içeren ürünler, günümüz toplumlarında yaygın olarak kullanılmaktadır • Evde ve sanayide temizlik malzemeleri, yapıştırıcılar, boyalar, vernikler,  kozmetik ürünler, aerosollar içerisinde uçucu maddeler yaygın olarak bulunmaktadır • Organik çözücülerin sayısı her geçen gün artmaktadır • Anestezi uygulamaları hariç tutulursa, uçucu maddeler (UM) ile intoksikasyonlar, genellikle bu maddelerin bilerek alımı şeklindedir • Yapıştırıcı koklama (glue sniffing) olarak adlandırılmaktadır

More Related