350 likes | 685 Views
KARACİĞER TRANSPLANTASYONU SONRASI PULMONER KOMPLİKASYON SIKLIĞI VE MORTALİTE İLE İLİŞKİSİ. Şerife Savaş Bozbaş , Figen Öztürk Ergür, Nevra Güllü Arslan, Şinasi Sevmiş, Füsun Öner Eyüboğlu, Mehmet Haberal. Giriş. Karaciğer transplantasyonu (KCT); akut karaciğer yetmezliği
E N D
KARACİĞER TRANSPLANTASYONU SONRASI PULMONER KOMPLİKASYON SIKLIĞI VE MORTALİTE İLE İLİŞKİSİ Şerife Savaş Bozbaş, Figen Öztürk Ergür, Nevra Güllü Arslan, Şinasi Sevmiş, Füsun Öner Eyüboğlu, Mehmet Haberal
Giriş • Karaciğer transplantasyonu (KCT); akut karaciğer yetmezliği kronik karaciğer hastalığı • KCT ile mortalite ve morbidite azalmaktadır • Operasyon sonrası pulmoner komplikasyonlar mortalite ve morbiditede artışa neden olmaktadır • Postoperatif pulmoner komplikasyon gelişimi ile ilişkili faktörler net olarak tanımlanmamıştır başarıyla uygulanmaktadır
Amaç • KCT sonrası erken ve geç dönem pulmoner komplikasyon gelişimi ile ilişkili risk faktörleri • KCT yapılan erişkin hastalarda mortalite oranları • Pulmoner komplikasyon ve mortaliteyi etkileyen faktörler
Materyal-Metot • Ocak 1999-Aralık 2007 • Erişkin (>16 yaş), 131 hasta • Retrospektif incelendi • İkinci transplantasyon (n=4) • Dosya bilgilerine ulaşılamayan (n=1) • Heterotopik KCT (n=12) (kendi karaciğeri çıkarılmadan yeni karaciğer yerleştirilir) • Ortotopik KCT yapılan 114 erişkin hasta (kendi karaciğeri çıkarılarılır, yerine yeni karaciğer takılır) Çalışmadan çıkarıldı
Materyal-Metot • Anamnez • Akciğer grafisi • Solunum fonksiyon testi (SFT) • Arter kan gazı (AKG) (oturarak ve yatarak) • ChildPaugh sınıflaması (KC hastalığı şiddeti) • Operasyon ve ekstübasyon süresi • Hastanede ve yoğun bakımda kalma süresi • Erken (<90gün) ve geç (>90gün) dönem mortalite ve pulmoner komplikasyonlar
Sonuçlar • Yaş: 40.1 ± 14.6 yıl • Erkek / Kadın: 81/33 • Sigara öyküsü: 52 (%45.6) hasta • Canlı verici / Kadavra: 76/38 • Operasyon süresi: 10.9 ± 1.6 saat • Ekstübasyon süresi: 1.1 ± 1.0 gün • Yoğun bakımda kalma süresi: 3.4 ± 3.1 gün • Hastanede kalma süresi: 38.0 ± 42.6 gün
Karaciğer hastalığı etiyolojisi, Child Paugh sınıflaması • Karaciğer hastalığı etiyolojisi n (%) • Viral hepatit 63 (%55.3) • Otoimmun hepatit 12 (%10.5) • Alkolik siroz 11 (%9.6) • Wilson hastalığı 9 (%7.9) • Kriptojenik siroz 8 (%7) • Sklerozankolanjit 4 (%3.5) • Hepatosellüler kanser 1 (%0.9) • Diğerleri 6 (%5.3) • ChildPaugh sınıflaması • A (hafif) 13 (%11.4) • B (orta) 48 (%42.1) • C (ağır) 53 (%46.5) (Diğerleri: toksik hepatit, Alagille sendromu, ailesel hiperkolesterolemi, primer bilier siroz, progresif ailesel intrahepatik kolestaz, kist hidatik)
KCT yapılan hastalarda laboratuvar sonuçları • Laboratuvar sonuçları • Hemoglobin (g/dl) 11.3 ± 2.0 • Trombosit sayısı (bin/IU) 91.6 ± 72.7 • INR 1.9 ± 0.7 • Kreatinin (g/dl) 0.9 ± 0.7 • AST (U/L) 133.8 ± 280.0 • ALT (U/L) 102.3 ± 216.0 • Albümin (g/dl) 3.3 ± 1.3 • Total bilirubin (g/dl) 7.6 ± 9.7
Operasyon öncesi ve sonrası akciğer grafisi bulguları Operasyon öncesi Operasyon sonrası • Plevral efüzyon 19 (%16.7) 32 (%32.5) • Sağ 15 (%13.2) 22 (%19.3) • Sol - 1 (%0.9) • Bilateral 4 (%3.5) 14 (%12.3) • Atelektazi 18 (%15.8) 24 (%21.0) • Sağ 14 (%12.3) 12 (%10.5) • Bilateral 4 (%3.5) 12 (%10.5) • Sağ diyafragma elevasyonu 43 (%37.7) - • Pnömoni - 1 (%0.9) • Akciğer ödemi - 2 (%1.8)
Pulmoner komplikasyon gelişiminde etkenler • KC hastalığının şiddeti arttıkça postoperatifplevralefüzyon sıklığının arttığı görüldü • Torasentez kültüründe üreme saptanan hastalarda erken dönem mortalitedeartma saptandı (p=0.03) • Plevralefüzyon gelişen hastalarda pulmoner komplikasyon ve mortalite anlamlı oranda yüksek bulundu (p<0.05)
Operasyon öncesi ve sonrası SFT ve AKG parametreleri Op öncesi Op sonrası p değeri SFT • FEV1 (% predicted) 80.9 ± 22.2 89.6 ±21.2 p=0.05 • FVC (% predicted) 85.5 ± 22.2 94.5 ± 21.5 • FEV1/FVC 78.1± 7.9 78.2± 9.6 • FEF25-75 (% predicted) 62.4 ± 24.3 69.9 ± 29.4 • TLC (% predicted) 89.6 ± 21.0 89.2 ± 17.8 • RV (% predicted) 92.1 ± 31.4 92.0 ± 21.6 • DLCO(% predicted) 72.6 ± 14.5 73.0 ± 10.4 • DL Adj(% predicted) 79.0 ± 14.1 77.9 ± 10.0 AKG • PaO2 (mmHg) 80.0 ± 13.3 87.6 ± 15.3 p<0.05 • PaCO2 (mmHg) 31.3 ± 5.9 34.4 ± 5.6 p<0.05 • pH 7.44 ± 0.04 7.39 ± 0.06 p<0.05 • HCO3 (mmol/l) 20.7 ± 3.0 21.5 ± 3.3
Solunum fonksiyon testi (SFT) parametreleri • SFT parametreleri ve difüzyonda azalma ile postoperatif mortalite arasında ilişki saptanmadı
Arter Kan Gazı (AKG) • Operasyon öncesi AKG alınabilen 91 hastadan • 32 (%35.2)’ sinde hipoksi (pO2<80 mmHg) • 14 (%16.3)’ ünde ortodeoksi saptandı • Ortodeoksi akciğer grafisinde patoloji ve SFT’de restriktif paterni olan hastalarda fazla idi • Ciddi karaciğer hastalığı ile ilişkili solunumsal alkalozda KCT sonrası düzelme saptandı
SFT ve AKG parametrelerinin mortalite ve morbiditeye etkisi • Karaciğer hastalığı ile ilişkili Child sınıfı arttıkça SFT’derestriktifpatern sıklığında artma saptandı • SFT bulguları ile sağkalım ve pulmoner komplikasyon gelişimi arasında ilişki bulunmadı • Preoperatif saptanan hipoksi ve ortodeoksi ile postoperatifmortalite ve pulmoner komplikasyon gelişimi arasında ilişki saptanmadı
Erken ve geç dönem mortalite nedenleri Toplam mortalite 29 (%25.4) hasta
Erken ve geç dönem mortalite ilişkili faktörler • Ekstübasyon ve yoğun bakımda kalma süresi • DTA’da üreme • Pulmoner komplikasyon gelişen hastalar
Pnömoni tanısı konan hastalarda DTA, balgam ve bronş lavaj kültüründe üretilen mikroorganizmalar Mikroorganizmalar n DTA kültürü • Acinetobactersp4 • P. aeruginosa 2 • E. coli 2 • Stafilococcussp. 2 • Candidasp. 2 • Aspergillussp. 1 Balgam kültürü • Klebsiellasp. 2 • Acinetobactersp. 1 Bronş lavajı kültürü • Candidasp. 1 • CryptococcusneoformansandAcinetobactersp1 • Cytomegalovirus (CMV) Infection1 TOPLAM19
Pulmoner komplikasyon ile ilişkili faktörler • Sigara içme öyküsü • Hastanede kalma süresi • DTA’da üreme saptanması
Tartışma • En sık görülen pulmoner komplikasyon olan plevral efüzyon ve atelektazi direk cerrahi manipulasyona bağlanmıştır Eur Radiol 2000; 10:1169 • İleri evre karaciğer hastalığında pulmoner komplikasyonlar geliştikten sonra KCT yapıldığında sağkalım azalmaktadır J Hepatol 1998;28:33-38
Çalışmamızda KC hastalığının şiddeti ve plevral efüzyon sıklığı arttıkça pulmoner komplikasyon ve mortalitede artma saptandı • Operasyon sonrası plevral efüzyon ve atelektazi oranlarında artış etkenleri • Cerrahi manipulasyon (Diyafragma ekartasyonu) • Operasyon süresinin uzun (8-14 saat) • Geniş insizyon ve ağrı nedeniyle sınırlı inspiryum • Ciddi organ yetmezliği ve hipoalbüminemisi olan hastalarımızın cerrahi sonrası erken dönemde değerlendirilmesi
SFT • KCT planlanan (n:116) hastalarda en sık difüzyonda azalma bulunmuştur Am J Med 1991;90:693-700 • İleri evre KC hastalarında saptanan difüzyonda azalmanın KCT sonrası düzeldiği gösterilmiştir Am J Med 1991;90:693-700 • KCT sonrası difüzyon testinde azalma ile pulmoner komplikasyon gelişimi arasında anlamlı ilişki saptanmıştır Chest 1992;102:1161-66
Çalışmamızda da SFT parametrelerinden en sık difüzyonda azalma saptandı • Difüzyonda azalma ile pulmoner komplikasyon ve mortalite arasında ilişki saptanmadı
AKG • KCT adaylarında hipoksemi V-P bozukluğu, difüzyonda azalma ve intrapulmoner şantlara bağlı gelişmektedir • KCT sonrası solunumsal alkaloz ve hipoksi düzelmektedir Chest 1994;105:1528-37 • Çalışmamızda KCT sonrası solunumsal alkaloz, hipoksi ve hipokapnide anlamlı düzelme saptanmıştır
Mortalite oranları • KCT sonrası mortalite oranları: %20-42 • Pulmoner komplikasyon gelişimi: %42.7, • Bu hastalarda mortalite %36-60 Transplantation Proc 2006;38:2979-81 • KCT sonrası akciğer infeksiyonu %15-52 • Hastaların %40’ı kaybedilmektedir Transplantation 1996;61:396-401
Çalışmamızda mortalite oranı: %25.4 • Pulmoner komplikasyon gelişimi %42.1 • KCT sonrası akciğer infeksiyonu %21.1 • Bu hastalarda hastalarda mortalite %45.8
Pulmoner komplikasyonlar mortalite ve morbiditeyi artmaktadır • Postoperatif dönemde pnömoni riski taşıyan hastalar yakın takip edilmelidir • SFT bulguları ve AKG sonuçları preoperatif değerlendirmede belirleyici kriter olmamalıdır
SONUÇ • Uygun hasta seçimi ve operasyon sonrası hastanın yakın takibi operasyon başarısını belirlemektedir • Operasyon sonrası pulmoner komplikasyonları azaltmak için KCT multisistemik tutulum olmadan planlanmalıdır