Directiecommissie Buitengewoon Basisonderwijs april 2009

1. Directiecommissie Buitengewoon Basisonderwijsapril 2009 EEN SCHOOL VOOR BUITENGEWOON BASISONDERWIJS IN DE SCHOLENGEMEENSCHAP Hans Verpoest VVKBuO - 2009

2. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap • Het decreet 10 juli 2003 • 1ste cyclus vanaf schooljaar 2005-2006 periode voor 6 jaar • De einddatum van deze scholengemeenschappen : 31 augustus 2011 PRO-ACTIEF! De tijd komt eraan dat nieuwe overeenkomsten van scholengemeenschappen, al dan niet met dezelfde scholen, voor een volgende periode dienen opgemaakt. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

3. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap Hoe loopt de samenwerking in praktijk? • Waarom zijn scholen BuO al dan niet toegetreden? • Welke kansen zijn benut? • Mogelijkheden en beperkingen? • Wat is de effectieve meerwaarde? • Welke rol kan het BuO opnemen? Hans Verpoest VVKBuO - 2009

4. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap • Scholen voor BuO hebbenspecifieke vragen, noden en verwachtingen. • Ook scholen voor gewoon onderwijs hebben verwachtingen ten aanzien van de scholen voor BuO. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

5. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap Twee initiatieven om te komen tot een beeld: • Bezoeken (2007-2008) • Diocesane directievergaderingen (2008-2009) een gespreksschema Hans Verpoest VVKBuO - 2009

6. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap A. Samenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlak Veiligheid en gezondheid Administratief beleid Personeelsbeleid ICT-beleid Financieel beleid Beheer van materiële middelen en infrastructuur Leerlingenvervoer ……. Volgende domeinen in het gesprekschema (1): Hans Verpoest VVKBuO - 2009

7. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap Volgende domeinen in het gesprekschema (2): B. Samenwerking op inhoudelijk vlak Werken aan een schooleigen identiteit Leerlingenbegeleiding en zorgbeleid Opleiding/ondersteuning van de directeur Opleiding/ondersteuning leerkrachten Opleiding/ondersteuning paramedici Opvolgen van vernieuwingen … Hans Verpoest VVKBuO - 2009

8. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap Het gespreksschema (3) Welke initiatieven zijn er genomen?Wat is de meerwaarde voor de Buo-school?Geef voorbeelden van goede praktijk. Waaraan kon niet tegemoet gekomen worden? Welke personeelsleden van de school zijn betrokken? Hans Verpoest VVKBuO - 2009

9. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap • Een synthese • Bedoeld voor directies en schoolbesturen van scholen voor BuO • Commissie BuO in de VLOR • Uitgangspunt voor dialoog met de partners van het gewoon onderwijs Er wordt geen advies geformuleerd Er worden geen aanbevelingen gegeven. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

10. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap Optie van de overheid: zoveel als mogelijk niet beperkend! -> Scholen voor BuO hebben hierop verschillend gereageerd. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

11. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap Hans Verpoest VVKBuO - 2009

12. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap Motivatie (1) • Het beleidsvoerend vermogen sterker maken. • Solidariteit, dialoog, netwerkvorming • Afstemming tussen gewoon en buitengewoon onderwijs. (Positioneren in een continuüm van zorg) Hans Verpoest VVKBuO - 2009

13. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap Motivatie (2) • Op vrijwillige basis? • Schrik om een aantal voordelen te missen? • Erbij horen? Boot niet missen? • Over de streep getrokken? • Gelokt door? “We winnen er misschien niet onmiddellijk bij, maar erdoor verliezen doen we ook niet.” Hans Verpoest VVKBuO - 2009

14. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap Motivatie (3) • Wegingcoëfficiënt (X 2,1) • Onbekend is onbemind.“Willen we als school voor BuO iets betekenen in de regio, dan moeten we gekend ( naar waarde geschat) zijn.” • BuO-scholen die geen GON organiseren hebben doorgaans minder concrete samenwerkingsverbanden met scholen voor gewoon onderwijs. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

15. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap 1. Samenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlak. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

16. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlak De overheid legde bij aanvang vooral het accent op de uitdagingen op bestuurlijk en organisatorisch vlak. • Het verhogen van het draagvlak van de betrokken scholen. • Een efficiënt gebruik van de beschikbare middelen en een beter management. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

17. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlak • Zoektocht naar een breder draagvlak • -> Iedere directeur hoopt van de overheid meer middelen te krijgen om bijkomende ondersteunende en logistieke functies op te volgen. -> Overheid kiest ervoor meer en meer middelen toe te wijzen aan de scholengemeenschappen. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

18. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlak • Directies zoeken naar kansen om voor bepaalde aspecten van hun job op gecentraliseerde dienstverlening en deskundigheid te kunnen terugvallen. -> Let wel: • De individuele school is steeds de kern • Uitvoering moet bijna steeds op de werkvloer gebeuren. • Bijkomende vergaderingen – bijkomende rapportenExtra belasting op vergaderkalender – overlap… Hans Verpoest VVKBuO - 2009

19. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlak • Er zijn wel initiatieven • -> op ieder terrein van de organisatorische aspecten moeten we rekening houden met de verschillen die er zijn voor het BuO! Deze verschilpunten moeten aandachtspunten zijn.(Zeker in gemengde scholengemeenschappen) Hans Verpoest VVKBuO - 2009

20. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlak • Opmerkingen over de vergaderagenda: • Teveel afgestemd op het gewoon onderwijs. • BuO is (steeds) in de minderheid. • Let op met kleine verschillen in de regelgeving. De directeur BuO vindt de vergaderingen minder efficiënt Hans Verpoest VVKBuO - 2009

21. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlak Om deze redenen neemt de directeur BuO niet steeds deel aan alle vergadermomenten. Jammer: • Zijn aanwezigheid is van belang om de gerichtheid op het BuO te bewaken. • Ook de belangen van het gewoon onderwijs leren kennen. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

22. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlak Specifieke opdrachten voor het Buitengewoon onderwijs Een school voor BuO heeft specifieke verplichtingen en verantwoordelijkheden. De kernopdracht is in principe hetzelfde maar: • Diversiteit in de leerlingenpopulatie • Een ander personeelskader • Decretaal is er een specifieke planning en organisatie -> Verschil in intensiteit complexer, frequenter, omvangrijker Hans Verpoest VVKBuO - 2009

23. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlak Specifieke opdrachten voor het Buitengewoon onderwijs • Duidelijke verschillen (1) : • Inschrijvingsdocumenten en bijkomende attesten. • Werken met ontwikkelingsdoelen. • Specifieke aanpak… Hans Verpoest VVKBuO - 2009

24. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlakSpecifieke opdrachten voor het Buitengewoon onderwijs • Duidelijke verschillen (2) • Multidisciplinair team • Afzonderlijk ambt onderwijzer/kleuterleider ASO • Orthopedagoog – Psycholoog • Paramedisch personeel • Verpleegkundige – kinderverzorger • Brailleleerkracht… -> Werving en selectie -> eigen invulling en functiebeschrijving -> Specifieke competenties – praktijkgerichte nascholing -> Gericht op een doelgroep! Hans Verpoest VVKBuO - 2009

25. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlakSpecifieke opdrachten voor het Buitengewoon onderwijs • Duidelijke verschillen (3) • Therapeutische interventies en verzorging • De organisatie hiervan is tijdrovend en intensief • Voor alle leerlingen • Specifieke samenwerkingsverbanden met externe partners • BuSO • MPI – RC – TB – expertisecentra, …Om die reden voelen scholen T2,T3,T4,T5,T6 en T7 zich over het algemeen minder geneigd op zoek te gaan naar een intense samenwerking via scholengemeenschappen. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

26. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlakSpecifieke opdrachten voor het Buitengewoon onderwijs • Duidelijke verschillen (4) • Het leerlingenvervoer • Het geïntegreerd onderwijs-> 75% van scholen voor buitengewoon onderwijs geven in 2353 gastscholen GON! Hans Verpoest VVKBuO - 2009

27. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlakGelijkaardige opdrachten voor het Buitengewoon onderwijs • Gelijkaardige opdrachten (1)! Maar toch moeten we bij elk item de specifieke invalshoek voor het buitengewoon onderwijs beklemtonen! Hans Verpoest VVKBuO - 2009

28. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlakGelijkaardige opdrachten voor het Buitengewoon onderwijs • Gelijkaardige opdrachten (2) • Preventie, veiligheid en gezondheid • Andere invulling voor BuO • Samen met BuSO of MPI? • Niet alle werk kan centraal gebeuren • Administratief beleid • Eenzelfde softwarepakket • Verschil in leerlingenadministratie, personeel, GON,… • Positief : één centrale boekhouder. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

29. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlakGelijkaardige opdrachten voor het Buitengewoon onderwijs • Gelijkaardige opdrachten (3) • ICT-beleid • Centraal aankoopbeleid • Gespecialiseerde hardware en software(Vaak in samenwerking met BuSO of MPI…) • Financieel beleid • Beheer van materiële middelen en infrastructuur Hans Verpoest VVKBuO - 2009

30. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak 2. Samenwerking op inhoudelijk vlak Hans Verpoest VVKBuO - 2009

31. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak De overheid:“een bijzondere inhoudelijke rol voor het BuO” “De SG maakt afspraken over de wijze waarop de school voor BuO haar deskundigheid ter beschikking stelt voor zover er een school voor BuOdeel uitmaakt van een scholengemeenschap. “ en “ ze maakt afspraken over het sluiten van een samenwerkingsakkoord met één of meer scholen voor gewoon/buitengewoon onderwijs die niet tot de SG behoren” Hans Verpoest VVKBuO - 2009

32. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak Het decreet betreffende het landschap basisonderwijs ( juli 2003) bepaalt: “dat het behoren tot een SG geen invloed heeft op de wettelijke opdracht van de scholen voor BuO. “ “Ze blijven de scholen voor alle leerlingen die doorverwezen worden naar de types die ze organiseren, waar deze leerlingen ook vandaan komen!” Hans Verpoest VVKBuO - 2009

33. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak • Een scholengemeenschapoverstijgend werkingsgebied • Grensoverstijgende netwerking buiten de scholengemeenschap – met meerdere scholen • Het geïntegreerd onderwijs Een spanningsveld Hans Verpoest VVKBuO - 2009

34. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak • Een spanningsveld: • Dreigen de vragen van de collega’s binnen de eigen SG deze ruimere opdracht niet te verstoren? • Ontstaat er geen soort van dubbele snelheid of bevoorrechte positie naargelang het om scholen gaat binnen of buiten de scholengemeenschap? • Hoe ervaren SG zonder BuO dit? Hans Verpoest VVKBuO - 2009

35. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak • Er zijn samenwerkingsverbanden bijgekomen, • Er zijn ook samenwerkingsverbanden afgebouwd of gesneuveld. • Tijd, energie en aandacht zijn niet onbeperkt en kunnen slechts éénmaal opgebruikt worden. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

36. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak De school voor buitengewoon onderwijs in een continuüm van zorg Debat over de visie en de rol van het buitengewoon onderwijs Hans Verpoest VVKBuO - 2009

37. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak • Is de SG een stimulans tot een groeiend zorgcontinuüm binnen een regio? • Biedt een SG kansen om voor ieder kind in de regio een aangepast onderwijsaanbod te voorzien? • Welke plaats nemen scholen voor BuO in? Hans Verpoest VVKBuO - 2009

38. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak De antwoorden zijn even divers als de verscheidenheid van het BuO zelf. Dé School voor BuO bestaat niet! (1) • Eén schoolteam is niet deskundig voor alle bestaande doelgroepen (types). • De know-how Type 1 en Type 8 leunt wat dichter aan bij scholen voor gewoon onderwijs. Veel specifieker, maar vaak veel duidelijker is de doelgroep en de nodige deskundigheid voor Type 2,3,4,6,7 en ASS. De raakvlakken zijn beperkter. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

39. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak Dé School voor BuO bestaat niet! (2) • Een totaal andere organisatie kennen de scholen type 5. • Niet alle types zijn in elke regio vertegenwoordigd. Het risico bestaat dat er te hoge verwachtingen naar het team van het BuO worden gesteld. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

40. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak Een zorgbeleid op niveau van de scholengemeenschappen De gewone basisschool staat voor de permanente uitdaging zijn spectrum van zorg te verbreden. scholen voor BuO willen hierin hun partner zijn. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

41. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak waar in gemengde SG de optie “ samen werken aan een zorgbeleid” een prioriteit kreeg, zien we vanuit de school voor BuO kansen voor een inhoudelijke samenwerking. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

42. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak Blio, bloa, ortho, paramedici…uit het BuOworden lid (vaak coördinator/spilfiguur)van het zorgteam op niveau van de SG. • Ervaringen delen • Hospiteren • Methodes uitwisselen • Gezamenlijke studiedagen • Participeren op MDO…. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

43. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak • BuO wordt overbevraagd! • Vragen naar haalbaarheid? • Bijkomende middelen?Voor het BuO is er geen sokkel voor zorgpunten Zorguren vanuit de puntenenveloppe. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

44. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak Mogelijke domeinen van samenwerking op inhoudelijk vlak. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

45. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapMogelijke domeinen van samenwerking op inhoudelijk vlak (1) • Werken aan een schooleigen identiteit. • Het gewoon, het BuO en het GON hebben elk hun specifieke opdracht. • Debat over de wenselijkheid en haalbaarheid van inclusief onderwijs • Er wordt nagedacht over de specifieke rol van het BuO • Buo wordt sterker uitgedaagd te werken aan zijn kwaliteitskenmerken. • Grenzen worden in kaart gebracht. • Reflecteren over draagkracht. Hans Verpoest VVKBuO - 2009

46. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapMogelijke domeinen van samenwerking op inhoudelijk vlak (2) 2. Leerlingenbegeleiding en zorgbeleid • Samen nadenken over een zorgbeleid • Hulpmiddelen en specifieke methodieken worden gedeeld. • Doorverwijzingen naar het BuO verlopen vlotter, efficiënter en op een correctere manier Hans Verpoest VVKBuO - 2009

47. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapMogelijke domeinen van samenwerking op inhoudelijk vlak (3) 3. Opleiding en ondersteuning van de directeur • Collegiale consultatie is welkom. • Collega’s gewoon onderwijs leren kennen is goed. • Toch: Meer steun bij collega’s van een andere BuO-school (netwerk tussen BuO-scholen!) Hans Verpoest VVKBuO - 2009

48. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapMogelijke domeinen van samenwerking op inhoudelijk vlak (4) • Opleiding/ondersteuning leerkrachten • Hospiteren is verrijkend • Gezamenlijke zorgdagen • Expertise wordt gewisseld in twee richtingen Hans Verpoest VVKBuO - 2009

49. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapMogelijke domeinen van samenwerking op inhoudelijk vlak (5) 5. Opleiding/ondersteuning paramedici • niet ontgonnen. • Opvolgen van onderwijsvernieuwingen • Evolutie dossier leerzorg • Principes van handelingsgericht werken • Principes van handelingsplanning • Ideeën over evalueren • Vormen van differentiëren Hans Verpoest VVKBuO - 2009

50. Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap • SG enkel met scholen BuO • Op 3 plaatsen in Vlaanderen • In stedelijke gebieden • Administratief en organisatorisch zeker voordelen • Als expertisecentrum samen een brede regio bedienen. Hans Verpoest VVKBuO - 2009