1 / 22

Divan Edebiyati Sairleri

Nesimi(?-1404). Bagdat dogumlu olan Nesimi i

pete
Download Presentation

Divan Edebiyati Sairleri

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


    1. Divan Edebiyati Sairleri

    2. Nesimi(?-1404) Bagdat dogumlu olan Nesimi iin Divan siirinin Yunus Emresi denilebilir. Hurufilik tarikatinin bir yesi olan sair, siir ve dsncelerinin seriata aykiri grnmesi yznden Halepte derisi yzlerek ldrlmstr. Dsncelerini korkusuzca yaymaya alisan Nesimi her tehlikeyi gze almis,sonunda inancinin kurbani olmustur.lmnden sonra zellikle Bektasiler arasinda kutsallastirilmistir. Siirlerini Azeri Trkesiyle yazan Nesimide dzgn bir anlatim ve coskun bir lirizm grlr. Tuyuglariyla taninmis bir sairdir. Farsa ve Trke yazilmis iki divani vardir.

    3. Seyhi(1371?-1431?) Ktahya dogumlu Seyhinin asil adi Yusuf Sinaneddindir. Iranda tasavvuf ve tip grenmis,hekimlikte n kazanmis Ankarada elebi Sultan Mehmeti tedavi etmis,elebi Mehmet ona Tokuzlu kyn timar olarak vermistir. Tokuzlu kyne giderken yolda timarin eski sahiplerince soyulmus,ugradigi felaketi,padisaha anlatmak iin Har-namesini yazmistir. Har-name 126 beyitlik kk bir mesnevidir.Sair bu eserinde olmayacak hayaller pesinde elindekini de kaybeden,boynuz umarken kulaktan da olan bir esegin basina gelenleri anlatir. Har-name hiciv edebiyatimizin en gzel rneklerindendir. Divan siirinin ortak malzemesini derli toplu ve basarili kullanan ilk sairdir. Seyhinin divani ve Hsrev Sirin adli bir mesnevisi vardir.

    4. Ahmedi(1334-1413) mrnn ogunu Bursada geiren sanati uzun yillar divan katipligi yapmistir. 14.yzyilin en byk divan sairi sayilir. Divan siirinin kurulusunda nemli rol oynayan sanati,tamamen din disi konular islemistir. Dili kendinden nce yetisen sanatilarinkinden agirdr. Ahmedinin byk bir Divani ile Iskendername ve Cemsid Hursit adli iki mesnevisi vardir.

    5. Nefi(1572-1635) Asil adi mer olan Nefi,Erzurumun Hasankale ilesinde dogmustur. Kuvvetli bir medrese greniminden sonra 4.Muratin korumasinda yasamis; Vezir Bayram Pasayi hicvettigi iin bogdurulmus ve cesedi denize atilmstir. Nefi Divan siirinin en byk vg ve yergi sairidir.zellikle kaside trnde ok basarilidir. Saltanatlari dneminde yasadigi drt padisahtan en ok 4.Murata kaside yazmistir.Devrinin devlet adamlarini ve sairlerini en sert biimde elestiren Nefinin siirinde dil agir ve sanatlidir. Siham-i Kaza adli hiciv kitabi ok nldr.Ayrica Trke ve Farsa birer Divani vardir.

    6. Nabi(1642-1712) Urfali Yusuf Nabi,gen yasta Istanbula gelmis,yksek brokratlarin korunmasinda uzun yillar Halepte yasamis,nemli eserlerini burada yazmis bir sanatidir. Nabi Divan edebiyatinda didaktiksiirin en byk ustasidir.Onun siirlerinde duygu ve hayalden ok dsnce vardir. Siirlerinde ataszlerinden yararlanan sairin rahat ve akici bir dili vardir. Hayriyye adli mesnevisinde oluna gtler vermis,deneyimlerini anlatmistir.Hayrabad, sairin diger bir mesnevisidir.Tuhfetl Harameyn adli eserinde hac yolculugunu,Sur-namesinde ise 4.Mehmetin sehzadeleri iin yapilan snnet dgnn konu etmistir.

    7. Seyh Galip(1759-1789) Istanbul dogumlu olan sanati,Mevlevi tarikatinin yesi olmus,Galatasaray Mevlevihanesinde seyhlik yapmistir. Divan edebiyatinin son byk sairiolarak degerlendirilir. Nabinin Hayrabad adli mesnevisinden daha gl bir eser yazabilecegini kanitlamak iin,ilahi aska varmanin glklerini anlattigi eseri Hsn Aski yazmistir.Allegorik bir eserdir. Seyh Galipte,bir esit sembolizm olan Sebk-i Hindi akiminin etkileri grlr. Sanatinin heceyle yazilmis bir trks de vardir.siirlerini bir Divanda toplamistir.

    8. Nedim(?-1730) Istanbul dogumlu olan sanati,uzun yillar mderrislik yapmis,Nevsehirli Damat Ibrahim Pasanin himayesini grms,Patrona Halil ayaklanmasi sirasinda sarayin damindan dserek lmstr. Lale devrinin zevk ve eglence sairi olan Nedim,gazel ve sarkilariyla nldr. Siirlerinde tamamen din disi konulari islemis;ask,sarap,hayattan zevk almatemalarini dile getirmistir. Sarki trnn bulucusu ve en nl sairidir. Mahallilesme akiminin en gl temsilcisi olan sair,halk edebiyatindan da etkilenmis ve hece lsyle bir kosma yazmistir. Bir Itanbul sairi olan Nedimin en nl eseri Divanidir.

    9. Fuzuli(1495?-1566) Asil adi Mehmet olan sair tm yasamini Irak topraklarinda geirmistir. Sah Ismail Bagdati zaptedince ona Beng Bade mesnevisini takdim etmis,Kanuninin Bagdati fethi zerine padisaha kasideler sunmus,kendisine baglanan 9 akelik maasi alamayinca nl Sikayet-namesini yazmistir.Sikayet-name,mektup trnde bir eserdir. Divan siirinin en lirik sairidir. Leyla ile Mecnun adli mesnevisinde ilahi aski dile getirmis,gazel ve kasideleriyle taninmistir. Siirlerinde ask acisindan duydugu mutlulugu dile getirmistir. Fuzuli,Hadikats Seda adli eserinde Kerbela olayini;Beng Bade adli eserinde esrar ile sarap arasindaki bir tartismayi anlatir. Su Kasidesi en nl siirlerinden biridir.

    10. Baki(1526-1600) Istanbul dogumlu olan Baki,uzun yillar Istanbul medreselerinde hocalik;Edirne,Mekke,Medine ve Istanbulda kadilik yapmistir. Divan siirinin en byk sairidir. Tasavvuftan hi etkilenmemis,din disi siirler yazmistir. Siirlerinin ana konulari ask,eglence ve tabiattir.Bakiye gre insan dnya nimetlerinden zevk almayi bilmelidir. Yasadigi dnemde Sairler Sultani nvaniyla n Hindistana kadar ulasmistir. Aruzu byk ustalikla kullanan sairin siirlerindeki dil agirdir;Arapa,Farsa szck ve tamlamalar ile ykldr. Kanuninin lm zerine terkib i Bent biiminde yazdigi mersiye ok nldr. Trke bir Divani vardir.

    11. Bagdatli Ruhi(?-1605) Asil adi Osman olan ve Bagdatta dogan sair,bir dervis gibi yasamis,mrnn sonlarina dogru yazdigi terkib i bentiyle n kazanmistir. Terkib i bentte dnemin insanlarini,ikiyzllklerini,ahlaka dsk taraflarini elestirmistir.Bu nedenle birok sair bu esere nazire yazmistir.Terkib i bent,toplumsal bir elestiri,bir hicivdir. Eserlerinde dil sade ve sanatlardan uzaktir. Tanzimat sairi Ziya Pasa,Bagdatli Ruhiyi essiz bir sair diye nitelemis ve onun terkib-i bendine bir nazire yazmistir. Bagdatli Ruhinin bir de Divani vardir.

    12. Sleyman elebi(?-1422) Yasami esitli sylentilere dayanan Sleyman elebi,Yildirim Bayezit devrinde Bursada imamlik yapmistir. Hazreti Muhammedin diger peygamberlerden stn oldugunu ispatlamak amaciyla asil adi Vesiletn Necat olan nl eseri Mevlidi mesnevi biiminde yazmistir. Trk edebiyatinda mevlit yazma igirini o amis;ancak yazilan mevlitlerden hibiri Sleyman elebininki kadar n kazanmistir.

    13. Necati(?-1509) Ahmet Pasadan sonra 15.yzyilin en nl Divan sairi olmustur. esitli devlet kademelerinde alisan Necati,Kastamonuda iken yazdigi siirleriyle taninmistir. Siirlerinde yerli motifler katmayi bilmis;ataszleri ve deyimlerle siirlerini sslemis iten ve duygulu gazelleriyle n kazanmistir. Necatinin bir Divani vardir.

    14. Kadi Burhanettin(1344-1398) Kayseri kadisinin oglu Kadi Burhanettin,serven dolu bir yasam srms,kendiside kadilik yapmistir. 1831de Sivasta tahta ikip 18 yil Sivas sultanligi yapmis;komsulariyla savasmis,sonunda Sivas surlari nnde basi kesilerek ldrlmstr. Kadi Burhanettin,ogunu aruz,bir kismini da hece ile yazdigi Trke siirlerinde Azeri sivesini kullanmistir. Gazel ve tuyuglariyla nldr. Arapa,Farsa siirleri yaninda Trke bir Divani vardir

    15. Katip elebi(1609-1657) Istanbul dogumlu olan Katip elebi,uzun yillar divan katipligi yapmis,esitli seferlere katilmis,Istanbulda iyi bir grenim grmstr. Tarih,cografya,bibliyografi,toplumbilim alanlarinda yazilmis gl eserleri vardir. Cihannma adli cografya kitabinda Japonyada Irak sinirina kadar olan lkelerin cografyasini,kisa tarihini,bitkiler ve hayvanlar dnyasini anlatir. Fezlekede 17.yzyilin tarihsel olaylarini konu edinmistir.Tuhfetl Kibar fi Esfaril-Biharda Trk denizcilik tarihinden sz eder.Kesfz-Znun,bibliyografya szlgdr.Mizanl hak fi Ihtiyaril-Ahakk,adli eserinde ise dnemin tartisma konularini aktarir. Katip elebinin kimi eserlerinde Divan edebiyatinin sade nesir,kimilerinde ise orta nesir zellikleri grlr.

    16. Ali Sir Nevai(1441-1501) agatay edebiyatinin yitirdigi en byk sairdir. Sair,bilgin ve byk bir devlet adami olarak taninmistir. Sanatiyla birok Divan sairini etkileyen Ali Sir Nevai,ok bilinli bir dil milliyetisidir. Muhakemetl Lgateyn adli eserinde Trkenin Farsadan daha stn oldugunu kanitlamaya alismistir. Trke siirlerini drt divanda,Farsa siirlerini ise bir divanda toplamistir. Trk edebiyatinin ilk sairler tezkiresi olan Mecalisn Nefais i yazmistir. Mizanl Evzan adli eserinde aruz lsn sistemlestirmeye alismistir. Hamsesi olan birka sairden biridir.

    17. Ahmet Pasa(?-1497) Fatih Sultan Mehmetin sohbet arkadasi,hocasi ve veziridir. Bir ara Fatihin gazabina ugramis,vezirlik rtbesi alinmis ve hapsedilmis ise de Kerem redifli kasidesiyle idamdan kurtulmustur. Gazel,kaside ve murabbalariyla n kazanan sanati,yzyillar boyunca Trk sairlerini etkilemistir. Dini-tasavvufi konularla ilgilenmistir. Tek eseri Trke yazdigi Divandir.

    18. Sultan Veled(1226-1312) Mevlananin ogludur. mr boyunca Mevlevilik tarikatini yaymaya alismistir. Ibtida-name,Intiha-name,Rbab-name adli Farsa mesnevisi vardir. Sultan Veled,Trke siirler de yazmis bir tasavvuf sairidir.

    19. Hoca Dehhani(?-?) 13.yzyil sairlerinden olan Hoca Dehhani Anadoluda din disi Divan siirinin kurucusudur. Horasandan Anadoluya gelerek Konyada Seluklu sarayina girmis,3.Alaeddin Keykubadin emriyle Farsa bir Seluklu Sehnamesi yazmistir. Anadoluda din ve tasavvuf edebiyatinin ok gl oldugu bir dnemde ask ve sarap siirleri yazan Dehhani,Divan siirinin ilk temsilcisi sayilmaktadir. Sairin,elimizde bir kasidesiyle dokuz gazeli gemistir.

    20. Nesimi; Farsa ve Trke iki Divan Seyhi; Har-name,Hsrev Sirin,Divan Ahmedi; Iskender-name,Cemsid Hursid,Divan Nefi; Trke ve Farsa Divan,Siham i Kaza Nabi; Hayriyye,Hayrabat,Tuhfetl-Harameyn,Mnseat Seyh Galip; Divan,Hsn Ask Nedim; Sarki ve gazeller,Divan Fuzuli; Su Kasidesi,Leyla ile Mecnun,Beng Bade,Hadikats Seda,Heft Cam,Rnd Zahid,Sihhat Maraz,Divan,Sikayet-name Baki; Divan,Kanuni Mersiyesi Bagdatli Ruhi; Divan,Terkibi Bent

    21. Sleyman elebi; Mevlid(Vesiletn Necat) Necati; Divan Kadi Burhanettin; Gazel ve tuyuglar Katip elebi; Kesfz-Znun,Cihan-nma,Fezleke,Takvimt Tevarih,Tuhfetl-Kibar,Fi Esfar-il Bihar,Nizanl Hak,Dstrl-Amel Ali Sir Nevai; Muhakemetl Lgateyn,Mizanl Evzan,Leyla ile Mecnun,Ferhat ile Sirin Ahmet Pasa; Divan,gazel,Sarki ve Murabbalar Sultan Veled; Ibtida-name,Intiha-name,Rbab-name,Divan Hoca Dehhani; Seluklu Sehnamesi

    22. HAZIRLAYAN Kbra UYSAL Gazi Anadolu Lisesi gretmeni:Ilhan AYHAN

More Related