Hoofdstuk 2 : Het Reliëf Deel 2

1. Hoofdstuk 2 : Het Reliëf Deel 2 In dit deel van het hoofdstuk bestuderen we de verschillende reliëfgebieden in België en Europa. We zoeken naar de namen van deze gebieden in de atlas en vullen die aan in de cursus. • Wat heb je nodig? • Je cursus aardrijkskunde • Je atlas • Kleurpotloden en stiften

2. 3. Reliëf op de kaart van België - Neem je atlas op p4 en p5 • Neem je cursus • op p55 en 56

3. Op het eerste zicht vormt de reliëfkaart van België een wirwar van hoogtelijnen en kleurvlekken. Toch is het mogelijk een aantal delen te onderscheiden.

4. Het laagste punt vind je aan de kust. Bij afspraak wordt er gemeten vanaf de kust in Oostende: 0m

5. De Belgische kustlijn ligt op 0m. Bij afspraak wordt die gemeten in Oostende, vandaar dat men spreekt van het N.O.P. Het normaal Oostends peil.

6. Het hoogste punt vind je aan de Botrange op een hoogte van 694m.

7. Het hoogste punt vind je aan de Botrange op een hoogte van 694m. Er werd een toren opgericht zodat je als enige plaats in België net boven de 700m kunt komen.

8. Het noordelijk deel van ons land ligt onder de hoogtelijn van 200m. Dit deel behoort dus duidelijk tot het laagland. Het zuidelijk deel van ons land ligt tussen 200m en 2000m, want het hoogste punt van ons land de Botrange ligt immers op 694m. Het hoogste deel van België behoort dus nog steeds tot het middelland.

9. We maken een wat eenvoudiger kaart van deze moeilijke atlaskaart en duiden daarna de belangrijke reliëfstreken aan.

10. Kleur de kaart volgens deze legende! Reliëfstreken

11. Vul het cijfer aan op de kaart ! 1. De Kustvlakte Dicht tegen de Noordzee aan ligt een uitgestrekte vlakte op een hoogte tussen de 0m en de 5m boven de zeespiegel. In dit gebied stroomt de IJzer en zijn er de bekende Polders. Ook de streek net ten noorden van Brugge behoort tot deze Kustvlakte. < een zichtje op de IJzer in de Kustvlakte. 1

12. 2. De Scheldevlakte Langs de Westerschelde, zeg maar de monding van de Schelde, ligt ook een grote vlakte die tussen de 0m en 5m boven de zeespiegel komt. De Scheldevlakte bestrijkt het noorden van de provincies Oost- en West-Vlaanderen en zelfs Antwerpen! < een zichtje op de Westerschelde aan de rand van de Schelde vlakte. 2

13. Vul het cijfer aan op de kaart ! 3 3. De Vlaamse Vlakte De vlakte tussen 5 en de 50m boven de zeespiegel in het centrale deel van Oost- en West-Vlaanderen wordt de Vlaamse Vlakte genoemd. < een zichtje op de Vlaamse Vlakte.

14. Vul het cijfer aan op de kaart ! 4 4. De Kempense Vlakte De vlakte tussen 5 en de 50m boven de zeespiegel in de provincie Antwerpen ligt in de Kempen. Vandaar de naam: Kempense Vlakte. Dit is een bosrijke streek waar ook heide voorkomt. < een zichtje op de Kempense Vlakte

15. Vul het cijfer aan op de kaart ! 5. De West-Vlaamse Heuvels In het grensgebied van West-Vlaanderen en Frankrijk zie je een aantal bekende heuvels. De plaatselijke bewoners spreken van de Kemmelberg, Rode Berg Monteberg en Zwarte Berg, maar dat is een verkeerde benaming. De hoogte boven de zeespiegel ligt tussen de 50 en 200m < een zichtje op deze heuvels. 5

16. Vul het cijfer aan op de kaart ! 6. De heuvels van de Vlaamse Ardennen In het grensgebied van Oost-Vlaanderen en Hegouwen zie je nog zulke heuvels. De plaatselijke bewoners spreken van de Vlaamse Ardennen. De hoogte boven de zeespiegel ligt tussen de 50 en 200m. De renners van de ronde van Vlaanderen weten waarom! < een zichtje op de Vlaamse Ardennen. 6

17. Vul het cijfer aan op de kaart ! 7. De heuvels van het Hageland Ten oosten van Leuven liggen een aantal heuvels zoals de Pellenberg verspreid in het landschap. De akkers en weiden worden er door hagen afgescheiden. De hoogte van deze heuvels komt nooit boven de 200m. De heuvels van het Hageland. < een zichtje op deze streek. 7

18. Vul het cijfer aan op de kaart ! 8. Het Henegouws Plateau Een groot deel van Henegouwen ligt op een plateau tussen de 50 en 200m boven de zeespiegel. < een zichtje op het Henegouws Plateau in Frasnes 8

19. Vul het cijfer aan op de kaart ! 9. Het Brabants Plateau Een groot deel van Waals-Brabant ligt ook op een plateau tussen de 50 en 200m boven de zeespiegel. < een zichtje op het Brabants Plateau 9

20. Vul het cijfer aan op de kaart ! 10. Het Haspengouws Plateau Het zuiden van de provincie Limburg ligt op een plateau tussen de 50m en 200m boven de zeespiegel. Deze streek wordt ook wel Haspengouw genoemd. < een zichtje op het Haspengouws Plateau 10

21. Vul het cijfer aan op de kaart ! 11. Het Kempens Plateau Het oostelijk deel van de Kempen in Limburg ligt op een plateau tussen de 50m en 200m. Ook hier zie je vaak uitgestrekte bossen. < een zichtje op het Kempens Plateau 11

22. De heuvels in de Condroz, de streek net ten zuiden van de Samber- en Maaslijn blijven tussen de 200m en de 400m. < een zichtje op de Condroz 12. De heuvelruggen van de Condroz 12 Vul het cijfer aan op de kaart !

23. Aan weerszijden van de inham langs de Maas zijn er 2 gebieden die wat dieper liggen dan de omgeving. De Fagne- en de Famenne-depressie. De hoogt schommelt tussen de 200 en 400m 13. Fagne- en Famenne-depressie 13 13 Vul het cijfer aan op de kaart !

24. Net ten zuiden van de Nederlandse grens heb je het land van Herve. Het ligt op een plateau tussen de 200m en 400m. < een zichtje op het plateau van Herve 14. Plateau van Herve 14 Vul het cijfer aan op de kaart !

25. Helemaal in het zuiden van België op een hoogte tussen de 200m en de 400m ligt het plateau van Lotharingen (spreek uit ‘Loteringen’) < een zichtje op plateau van Lotharingen. 15. Het plateau van Lotharingen of Lotharings plateau Vul het cijfer aan op de kaart ! 15

26. Een viertal plateaus tussen de 400m en de 694m boven de zeespiegel vormen samen het plateau van de Ardennen. < Ardennen > 16. Het plateau van de Ardennen of Ardens plateau 16 Vul het cijfer aan op de kaart !

27. 2 4 1 3 11 7 6 5 10 14 9 8 Controleer of je al deze nummers correct invulde op p23 12 13 13 16 Reliëfstreken 15

28. 3.1 Het laagland Vul dit overzicht aan op p56 van je cursus!!! Het Belgische laagland wordt opgedeeld in twee gebieden naargelang de reliëfvorm. Een aantal laagvlaktes (onder de 50m) in het noorden.

29. Een aantal heuvels en heuvellanden (tussen 50 m en 200 m) in het centrum.

30. Een aantal laagplateaus (tussen 50 m en 200 m) in het centrum.

31. 3.2 Het middelland Een aantal streken met een typisch reliëf

32. Een aantal middelhoge plateaus (tussen 200 m en 694 m).

33. 4. Reliëf op de kaart van Europa - Neem je atlas op p28 en p29 • Neem je cursus • op p57 en 58

34. De reliëfkaart van Europa is ook erg ingewikkeld, vandaar dat we opnieuw een vereenvoudigde kaart zullen gebruiken om ze in te studeren.

35. Het laagste punten vind je aan de kusten. Het hoogste punt vind je aan de grens met Azië. De Elbroes (Elbruz), een berg met 2 toppen die deel uit maakt van de Kaukasus is met een hoogte van 5642m.

36. De Elbroes in de Kaukasus is de hoogste berg van Europa! 5642m boven de zeespiegel. De Mont Blanc in de Franse Alpen is slechts 4810m hoog!

37. Je leerde al dat de reliëfgebieden in 3 zones worden opgedeeld:

38. We maken een wat eenvoudiger kaart van deze moeilijke atlaskaart en duiden ook hier de belangrijke reliëfstreken aan. Kleur de kaart volgens deze legende!

39. Russisch Laagland Het Russisch Laagland is veruit de grootste vlakte van Europa. Je kunt van de Poolse grens in het westen tot de Oeral in het oosten reizen zonder boven de 200m uit te komen! 4.1 Het laagland Tussen 0m en de 200m. Op je kaart vul je de naam van de drie grootste vlaktes aan zoals hier is aangegeven. Russisch Laagland

40. Noord-Duits Laagland Het Noord-Duits Laagland sluit aan op het Russisch Laagland. Ook hier blijft de hoogte tussen 0m en 200m! 4.1 Het laagland Tussen 0m en de 200m. Op je kaart vul je de naam van de drie grootste vlaktes aan zoals hier is aangegeven. Noord-Duits Laagland

41. Frans Laagland Het Frans Laagland strekt zich uit over het westen en noorden van Frankrijk. De hoogte 0m tot 200m! < Druiventeelt nabij Bordeaux in het Frans Laagland. 4.1 Het laagland Tussen 0m en de 200m. Op je kaart vul je de naam van de drie grootste vlaktes aan zoals hier is aangegeven. Frans Laagland

42. Po-vlakte In het noorden van Italië stroomt de rivier de Po doorheen een dicht bevolkte vlakte. Hoogte: 0-200m Vul het overzicht aan op p57 & 58 van je cursus!!!

43. Midden-Donauvlakte De Donau, de tweede langste rivier in Europa stroomt door deze vlakte in Hongarije en Roemenië. Hoogte 0m-200m Vul het overzicht aan op p57 & 58 van je cursus!!!

44. Beneden-Donauvlakte Aan de monding van de Donau in de Zwarte Zee is er een tweede grote vlakte. Hoogte: 0-200m Vul het overzicht aan op p57 & 58 van je cursus!!!

45. Wolgaplateau De Wolga is de langste rivier van Europa. De rivier doorsnijdt een plateau met dezelfde naam. Hoogte 200-2000m 4.2 Het middelland Tussen 200m en de 2000m.

46. Centraal Russisch Plateau Centraal in de Russische Laagvlakte ligt een groot plateau. Hoogte 200m-2000m

47. Centraal Massief In het midden van Frankrijk ligt dit plateau op een hoogte van 200m-2000m.

48. Schotse Hooglanden De Schotse Highlands zijn bekend om het monster van Loch Ness Hoogte 200m-2000m

49. Oeralgebergte De Oeral is een speciaal geval. De gemiddelde hoogte komt onder de 2000m, maar de toppen zijn hoger dan 2000m. 4.3 Het hoogland Meer dan 2000m.

50. Kaukasus De Kaukasus vorm de natuurlijke zuidgrens tussen Europa en Azië. Hoogte >2000m. Hier vind je ook de Elbroes