Rynek produktów sektora wysokich technologii

1. Rynek produktów sektora wysokich technologii • - Rola sektora wysokich technologii w rozwoju gospodarczym • - Inwestycje w działalność badawczo-rozwojową sektora wysokich technologii • - Modele teoretyczne rynków sektora wysokich technologii • - Wybrane rynki produktów sektora wysokich technologii

2. Definicja wysokiej techniki Wysoka technika jest definiowana zazwyczaj poprzez nakłady na działalność badawczą i rozwojową (B+R) w stosunku do wartości produkcji lub wartości dodanej. Ta relacja określana jest jako tzw. Intensywność działalności B+R (R&D intensity). Jako mierniki intensywności działalności B+R stosowane są na ogół następujące wskaźniki: • relacja nakładów bezpośrednich na działalność B+R (direct R&D) do wartości dodanej; • relacja nakładów bezpośrednich na działalność B+R do wartości produkcji (sprzedaży); • relacja nakładów bezpośrednich i pośrednich (direct and indirect R&D) na działalność B+R do wartości produkcji (sprzedaży).

3. Metoda wg dziedzinPrzedsiębiorstwa wysokiej techniki Sektory wysokiej techniki w przetwórstwie przemysłowym wg PKD (NACE) to: • Produkcja wyrobów farmaceutycznych 24.4, • Produkcja maszyn biurowych i komputerów 30, • Produkcja sprzętu i urządzeń radiowych, telewizyjnych i komunikacyjnych 32, • Produkcja instrumentów medycznych, precyzyjnych i optycznych, zegarów i zegarków 33, • Produkcja statków powietrznych i kosmicznych 35.3.

4. Centrum Badawcze Komisji Europejskiej (Joint Research Centre, JRC) Ze względu na intensywność działalności B+R sektory zostały pogrupowane następująco: • intensywność działalności B+R poniżej 1%: niska technika, • intensywność działalności B+R pomiędzy 1 i 2,5%: średnio-niska technika, • intensywność działalności B+R pomiędzy 2,5 i 7%: średnio-wysoka technika, • intensywność działalności B+R większa niż 7%: wysoka technika .

6. Ultrawysoka technika jest to grupa wyrobów wysokiej techniki odznaczająca się najwyższą intensywnością B+R, wynoszącą powyżej 8,5% wartości sprzedaży. Jak wykazały studia Gruppa i Münta wyroby zaliczane do tej kategorii podlegają na ogół w znacznym stopniu różnym formom protekcjonizmu i interwencjonizmu ze strony państwa (np. aeronautyka, energia nuklearna, uzbrojenie), podczas gdy większość wyrobów zaliczanych do drugiej kategorii wysokiej techniki (high-level commodities) to wyroby o bardziej masowym charakterze, których produkcja i handel w skali międzynarodowej odbywają się na ogół zgodnie z zasadami wolnego rynku.

8. O skali wpływu upowszechnienia innowacji na rozwój społeczno-ekonomiczny świadczą najlepiej dane opublikowane przez ekonomistów amerykańskich, według których 60%-80% wzrostu produkcji amerykańskiej jest efektem zastosowania osiągnięć nauki i techniki.

9. Niektórzy ekonomiści amerykańscy twierdzą nawet, że o ilościowo-jakościowej poprawie warunków bytowych społeczeństwa i dobrobycie decyduje w 80% postęp techniczny, który jest ściśle związany z wdrażaniem innowacji. Wynika z tego, że siłą napędową współczesnych gospodarek są innowacje.

10. Innowacje są potrzebne dla rozwoju i postępu społeczno gospodarczego. Gospodarka, aby mogła się rozwijać dynamicznie i efektywnie potrzebuje innowacji. W społeczeństwie i gospodarce powinna istnieć skłonność do innowacji. Innowacyjność bowiem oznacza skłonność i zdolność tworzenia nowych i doskonalenia istniejących produktów, nowych technologii, i organizacji oraz systemów zarządzania i motywacji.

11. Innowacje powodują wzrost produkcyjność kapitału, jak i wynagrodzenie czynników produkcji. I tak, produkcyjność kapitału przesuwa się z DD poprzez D’D’ do D’’D’’. A granica cen czynników produkcji przesuwa się z ff poprzez f’f’ do f’’f’’. Te przesunięcia na prawo umożliwiają podnoszenie się płac i produkcyjność ( pokazuje to przesunięcie się punktu B poprzez B’ do B’’, a punktu b poprze b’ do b’’. r(%) f’’ D’’ f f’ r(%) D D’ A a Stopa przychodu lub realna stopa procentowa z kapitału (rocznie) b b’’ b’ B B’ B’’ f’’ D’ D’’ e s E f’ f D K 0 0 W Kapitał na zatrudnionego L Płace realne Postęp techniczny zwiększa przychody z kapitału.... ...i przesuwa granice cen czynników produkcji

12. W odniesieniu do innowacji, przywiązuje się szczególną uwagę do wyrobów przemysłów wysokich technologii. Udział wyrobów przemysłów wysokich technologii w całości produkcji przyjmuje się powszechnie za podstawowy wskaźnik nowoczesności struktury poszczególnych krajów i przedsiębiorstw na obecnym etapie.

13. Przemysły high-tech oparte na najnowszych osiągnięciach techniki są niewątpliwie nośnikiem postępu technicznego. W ślad za rozwojem sektora wysokich technologii będzie dokonywał się także postęp techniczny w pozostałych działach gospodarki, ponieważ znacząca część produkcji high-tech jest następnie wykorzystywana w przemysłach średniej i niskiej techniki.

14. Wykres.1.Udział biznesu w poszczególnych krajach w finansowaniu działalności B+R w sektorze wysokiej, średnio-wysokiej i średnio- niskiej techniki

15. Wykres 2. Zestawienie importu i eksportu oraz bilans handlu zagranicznego wyrobami wysokich technologii w UE-25, Japonii i USA

16. Wykres 3. Udział inwestycji w działalność badawczo-rozwojową w wybranych dziedzinach

17. Rozwój sektora wysokich technologii umożliwiłby znaczną poprawę pozycji Polski w handlu międzynarodowym (salda handlu zagranicznego Polski świadczą o jej niskiej konkurencyjności). Niska pozycja konkurencyjności Polski w handlu zagranicznym jest następstwem niekorzystnej strategii specjalizacji.

18. Wykres.4. Udział importu i eksportu wyrobów wysokiej techniki w latach 1992-2006

19. Poziom innowacyjności

20. W większości gospodarek rozwijających sektor wysokiej techniki działalność B+R jest podstawą uzyskiwania w przyszłości nowych produktów i procesów, wynika z tego implikacja, że korzyści z nowej wiedzy zdobytej dzięki B+R mają odzwierciedlenie w produkcji sektora high-tech

21. Modele innowacji BADANIA PRACE ROZWOJOWE PRODUKCJA MARKETING

22. BADANIA WIEDZA POTENCJALNY POPYT RYNKOWY WYNALAZKI LUB (I) ANALIZA KONSTRUKCJI PRACE ROZWOJOWE I TESTOWANIE WDROŻENIE I PRODUKCJA DYFUZJA, MAARKETING, RYNEK 1 2 3 4 5 Rys.2. Model nieliniowy - model sprzężeń zwrotnych i interakcji S.J. Kline’a

23. Rys.3. Holistyczny model innowacji Mahdjoubiego RYNEK PRODUKCJA DZIAŁALNOŚĆ PROJEKTOWO-ROZWOJOWA DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZO-ROZWOJOWA BADANIA PODSTAWOWE