370 likes | 980 Views
بنام خداوند بخشنده مهربان. Banana Breeding. اصلاح موز. .:: پایگاه علمی دوستدار باغبانی ::. مقدمه:. موز (Musa spp.) ، از مهمترین گیاهان گرمسیری گیاهی تک لپه، علفی تنه حاصل از اجتماع دمبرگ ها ی طویل ارتفاع گیاه بین 2 تا 15 متر میوه موز سته، تولید در اثر پارتنوکارپی. بقایای بذر.
E N D
بنام خداوند بخشنده مهربان Banana Breeding اصلاح موز .:: پایگاه علمی دوستدار باغبانی ::.
مقدمه: • موز (Musa spp.)، از مهمترین گیاهان گرمسیری • گیاهی تک لپه، علفی • تنه حاصل از اجتماع دمبرگ ها ی طویل • ارتفاع گیاه بین 2 تا 15 متر • میوه موز سته، تولید در اثر پارتنوکارپی
اندام زیر زمینی گیاه، کورم یا ریزوم • گیاه تک پایه، چند ساله، مونوکارپیک • محافظت خوشه گل توسط چمچمه (spath) • گل های نر در انتهای خوشه • گل های ماده پائین خوشه، نزدیک به تنه [1]
ارزش غذایی: • موز پرمصرف ترین میوه در جهان، چهاردمین غذای عمده و پانزدهمین محصول کشاورزی بهد از غلات، شکر، قهوه، کاکائو و... است. [4] • سرشار از ویتامین های B1 / B2 / B6 / C • سرشار از املاح معدنی مثل ید، کلسیم، فسفر، پتاسیم و ...
موارد مصرف: • مصرف میوه به منظور تازه خوری، دسر، پوره، چیپس، چای، شیرینی و ... • مصرف برگ به منظور روکش • مصرف الیاف فیبری تنه به عنوان سقف، طناب و ... • مصرف گل نر به عنوان سبزی خوراکی
مناطق رشد: • موطن اصلی موز، شمال شرقی هند می باشد که از طریق ماداگاسکار به کشور های آفریقایی پراکنده شده است. [1] • بیشتر بین عرض های جغرافیایی 30 درجه نیکره شمالی و جنوبی (نقاط استوایی و مرطوب) ، هند، جنوب شرقی آسیا، آفریقا و آمریکا کشت و کار می شود.
تنوع ژنتیکی: • موز (Musa spp.)، متعلق به خانواده Musaceae راسته Zingiberalesدارای 25 گونه می باشد. • جنس Musa از 4 بخش (Section) زیر تشکیل شده: Eumusa Rhodochlamys Callimusa Australimusa
Eumusa پراکندگی جغرافیایی بیشتری دارد و از لحاظ تجاری مهمترین بخش است. • دو گونه بسیار مهم Eumusa : • M.acuminata(ژنومAA ) • M.balbisiana (ژنومBB ) 2n=2x=22 X=11))
به نظر می رسد که گونه های دیپلوئید نیمه بارور، اجداد موز های خوراکی تریپلوئید امروزی هستند. • پس از دو رگ گیری های زیاد بین گونه های: M.acuminata×M.balbisiana ارقام هیبرید دیپلوئید یا تریپلوئید زیادی بدست آمد که ترکیبی از ژنوم های A و Bدارند. M.balbisiana M.acuminata
ارقام خوراکی تریپلوئیدند: 2n=3x=33)) • : AAA تریپلوئید های پارتنوکارپیک تازه خوری • AAB و (Plantain) ABB: تریپلوئید های پارتنوکارپیک پختنی Gros Michel و Cavendish از مهمترین کلون های تریپلوئید تجاری به شمار می روند.
رقم کاوندیش: • 2n=3x=33 ; AAA genomes • عمده ترین رقم تازه خوری (15 % محصول موز جهان) [2] • رسیدن قابل کنترل ، بسیار حساس به شرایط محیطی • دارای واریته های متعدد نظیر: Williams, Dwarf C, Giant C, Grand Naine, Robusta, Poyo,…
اندازه ژنوم هاپلوئید موز: 500- 600 Mbp (Rice: 440 Mbp; Human: 3200 Mbp; Wheat: 17000 Mbp) • در اکثر ژنوتیپ ها، ژنوم بین 11 کروموزوم تقسیم شده است. • موز مدل جالبی برای مطالعه ژنتیکی است زیرا از معدود گیاهانی است که توارث پذیری سیتوپلاسمیک از دو والد انجام می شود. • توارث پدری از میتوکندری و توارث مادری از کلروپلاست صورت می گیرد. (Carreel et al. 2002)[3]
اهداف اصلاحی موز: • مقاومت در برابر بیماری های قارچی، ویروسی، باکتریایی: • Fusarium oxysporum • Xanthomonas campestris • Yellow & Black Sigtoka • مقاومت در برابر آفات؛ نماتد ها، حشرات و ... • مقاومت در برابر خشکی، باد های شدید [2]
Gros Michel in Fusarium (Panama disease) Malaysia
سایراهداف اصلاحی : • محصول با میزان نشاسته بالا به منظور کاربرد در صنایع تبدیلی در موز های پختنی AAB)/(ABB • محصول تریپلوئید، بدون بذر و شیرین در موز های تازه خوری (AAA)
اصلاح سنتی: • تلاقی های متعدد و سلکسیون (گزینش از میان نتاج مطلوب) • گزینش از میان تلاقی 2x×2x • گزینش از میان تلاقی 2x×3x • گزینش از میان تلاقی 2x×4x • گزینش از میان تلاقی 4x×4x
Banana variety (3x) Wild diploid (2x) × Tetraploid (4x) Improved diploid (2x) × Triploid hybrid (3x)
معایب و مشکلات اصلاح سنتی: • طولانی بودن سیکل زندگی گیاه • سطوح مختلف پلوئیدی ( پلی پلوئیدی) • تریپلوئید و عقیم بودن گونه های خوراکی و مطلوب • تغییر پذیری اندک ژنتیکی [3]
اصلاح مدرن: • Mutagenesis, TILLING • Genetic Transformation • Genome Sequencing • Gene Trapping • Molecular Cytogenetics • Electroporation • Microprojectle • Retro-elements and BSV • و....[2]
منابع: • جلیلی مرندی، ر.1384 میوه کاری.انتشارات جهاد دانشگاهی. • M. Azhar J.S. Heslop-Harrison, Genomes, diversity and resistance gene analogues in Musa species. • J.S. Heslop-Harrison, Genomics of Banana and Plantain (Musa spp.),Major Staple Crops in the Tropics. • Acereto-Escoffié POM, Chi-Manzanero BH, Echeverría-Echeverría S, Grijalva R, James Kay A, et al. (2005) Agrobacterium-mediated transformation of Musa acuminata cv. “Grand Nain” scalpsby vacuum infiltration. • G. R. Rout, S. Samantaray, and P. Das, Biotechnology of the Banana: A Review (2000).