Kodimi i informacionit auditiv

1. Kodimi i informacionit auditiv • Struktura sensitive e veshit te brendshem prodhon nje konstante ndjeshmerie. Kjo ndjeshmeri kapet nga qelizat floke te zhytura ne lengun qelizor • Lengu qelizor (fluidi) ne kanalin timpanik dhe vestibular perbehet nga perolimfa • Lengu qelizor (fluidi) ne kanalin koklear perbehet nga endolimfa • Pas qelizave floke stimuli eshte gati te kaloje ne procesin e transduksionit

2. Kodimi i lartesise se tingullit • Dy teori per shpjegimin e lartesise se tingullit: • Teoria e vendit • Teoria e frekuences

3. Teoria e vendit • Krijuar nga von Helmholtz • Kodimi i larte i tingullit ka te beje direkt me vendin ku ndodh stimulimi i membranes bazilare • Sipas Helmholtz objektet qe rrethojne njeriun kane veti vibruese ne shkalle te ndryshme (fenomeni i rezonances) • Hipoteze e Helmholtz: membrana bazilare ka aftesi kumbuese sepse permban veti vibruese si nje instrument muzikor

4. Teoria e frekuences • Rutherford: studioi gjithashtu membranen bazilare por nuk pranoi idene e Helmholtz te funksionimit te saj si nje instrument muzikor • Sipas tij aftesia vibruese e membranes imiton tinguj dhe frekuenca te ndryshme tingujsh • Imagjinoi koklean si nje lloj telefoni • Tingujt kodohen ne lartesi nga prodhimi i frekuencave te ndryshme te impulseve neurale ne nervin auditiv

5. Teoria e frekuences • Ne nervin auditiv neuronet reagojne ndaj stimulit duke tejcuar impulsin me alternime kohore, si bresheri, drejt trurit

6. Teoria konvergjente • Bekes: kodimi per lartesine e tingullit shpjegohet nga te dy teorite. • Udhehiqej nga parimi i valeve udhetuese • Nuk u bazua te puna e membranes bazilare por te koklea

7. Konkluzionet e Bekes • Lartesia e prodhuar nga tingujt me frekuenca te ulta kodohet (sipas Rutherford), sipas shpejtesise nxitese te nervave auditive • Lartesia e prodhuar nga tinguj me frekuenca te larta kodohet (sipas Helmholtz), sipas vendit te stimuluar ne membranen bazilare

8. Bekes • Lartesia e tingullit varet nga: • Kodimi per lartesi te ulet nepermjet frekuencave • Kodimi per lartesi te medha sipas vendit

9. Kodimi per lokalizimin e tingullit • Njeriu ka aftesi te lokalizoje vendin se nga vjen burimi i tingullit • Degjimi kryhet nepermjet rruges bineurale • Njeriu lokalizon tingullin me mire majtas-djathtas sesa para-prapa • Kur arrin stimuli, ai godet fillimisht veshin qe ka rruge me te shkurter.

10. Kodimi per lokalizimin e tingullit • Ne frekuenca te ulta te stimulit, intensiteti te te dy veshet eshte i njejte • Ne frekuenca te larta, kemi nje diference te intensitetit te stimulit qe arrin te te dy veshet • Keto menyra degjimi (kodimi) ndihmohen nga disa struktura qe jane pjese integrale te rrugeve neurale auditive te transmetimit te impulsit neural te cilat jane: olivia superiore, kolikula inferiore dhe korteksi auditiv

11. Olivia superiore • Kryen kodimin e lokalizimit te tingullit ne baze te diferencave qe shfaq ne kohe dhe ne intensitet • Perbehet nga olivia superiore qendrore dhe anesore • O.S.Qendrore luan rol ndaj diferencave ne kohe qe shfaq tingulli nga rruget bineurale • O.S.Anesore eshte e ndjeshme ndaj ndryshimeve ne intensitetin e tingullit qe vjen tek te dy veshet e njeriut. • Neuronet ne keto dy zona reagojne me mire kur marrin tinguj ne kohe dhe ne intensitete te ndryshme

12. Kodimi per lokalizimin e tingullit • Ne ndryshim nga olivia superiore, dy strukturat e tjera respektojne vetem faktorin e diferences ne kohe, dhe jo ate te intensitetit • Menyra se si te tre strukturat nxiten eshte e lidhur me diferencat ne kohe dhe ne intensitet te arritjes se tingullit ne te dy veshet