agenda

2. Informatieavond “grondwaterherstel”Belangen Vereniging Funderings Problematiek (BVFP) Dordrecht: Ing. Ad van Wensen Dordtse weg en Waterbouw: directeur Bas Hak B&P Bodeminjectie BV: Peter de Jong

3. agenda • Opening presentatie wordt binnenkort geplaatst op www.platformfundering.nl. • Presentatie voorzitter: Belangen Vereniging Funderings Problematiek Ing. Ad van Wensen • Presentatie B&P Bodeminjectie Peter de Jong • Presentatie directeur: Dordtse Weg en Waterbouw Bas Hak • Gelegenheid tot het stellen van vragen aan de drie sprekers

4. het riool in de straat

5. wat is het probleem?

6. onderzoek samenstelling grond

7. bouwkundige eenheid • Het grondwaterherstel moet uitgevoerd worden bij de volledige bouwkundige eenheid

8. grondwaterdekking

9. Wat doet de gemeente? Plannen voor een “robuuste maatregel” voor plusminus 800 woningen liggen gereed vanaf november 2005 • Gewacht wordt op nadere wetgeving waaronder het verbreed rioolrecht. Daarna nog discussie over politieke haalbaarheid. • Door de gemeente is aangegeven dat voor bijna 200 woningen de robuuste maatregel niet haalbaar is. Tegelijkertijd is aangegeven dat de particuliere oplossing mogelijk wel tot een oplossing kan leiden. HET DUURT TE LANG. ROTTENDE FUNDERINGEN WACHTEN HIER NIET OP! DIT IS EEN TIJDBOM ONDER UW WONING

10. oplossing met open systeem A = Afscherming B = infiltratieunit C = waterzak

11. Oplossing met gesloten systeem (badkuip)

12. schimmel en bacteriële aantasting • Schimmelaantasting (gaat erg snel) Met paaldiameters zoals in Dordrecht is 10-15 jaar cumulatieve droogstand fataal voor het draagvermogen. Schimmelaantasting stopt als het hout weer goed onder water komt • Bacteriële aantasting Langzaam proces, gaat indien actief onder water door Bij grenen palen zware aantasting (dikke spintlaag) Bij vuren palen normaliter geen probleem.

13. waar halen we het water vandaan • Hemelwaterafvoeren ontkoppelen • Hemelwater van naburige gebouwen • Natuurlijk invloeien • Uit sloot • Schoonwaterleiding • In uiterst geval diepwelpomp (vergunning nodig!) Diepwelpomp zo ver mogelijk van houten funderingen plaatsen.

14. schoonwaterleidingen

15. voorkom dat water wegstroomt Zorg voor een goede afscherming • Kleidammen Presentatie Bas • Waterdichte folie Presentatie Bas • Injectie met waterglas Presentatie Peter Afweging kosten t.o.v funderingsherstel

16. waar slaan we het water op? • In een wateropslagtank in de tuin (soort olietank) Pas op voor opdrijven • In een waterbank (gemetselde of betonnen bak, kunststof container) in de tuin • In waterzakken in de kruipruimte, zie figuur volgende dia Water niet opslaan op de dragende constructie!!!!

17. waterzakken in kruipruimte Waterzakken kunnen gemakkelijk in een kruipruimte gelegd worden

18. garantie • Als geen grondwaterherstel wordt uitgevoerd zal op termijn de fundering vervangen moeten worden. • Garanties over het functioneren van grondwaterherstel zijn (nog) niet te geven. Er zal altijd enige lekkage zijn of verdamping van het grondwater dat we vast willen houden.

19. voorwaarden • Gewenste grondwaterdekking is 20 tot 30 cm boven het hoogste funderingshout • Een grondwaterdekking minder dan 10 cm is riskant. • Probeer nagenoeg stilstaand (dood) water te creëren

20. eerst inventariseren . Maaiveldhoogte voor en achter en zijgevel • Alle grondwaterstandgegevens • Hoogte bodem kruipruimte • Hoogste funderingshout (gegevens zo nodig corrigeren) • Zit bouwblok ook in zettingsmonitoring? Zo ja……… • Drooglegging • Straat (bij goede afscherming geen problemen) • Tuin (bij goede afscherming geen problemen) • Bodem kruipruimte

21. mogelijke aanpassingen • Hoogte bodem kruipruimte zo nodig aanpassen Zand, schelpen…. • Hoogte tuin zo nodig aanpassen Zo weinig mogelijk verharding in de tuin Geen hemelwater in het riool laten lopen • Kabels en leidingen zo nodig omleggen

22. kabels en leidingen in het trottoir Soms ligt het trottoir vol met kabels en leidingen Foto gemaakt bij funderingsonderzoek Voorzieningen in openbare ruimte melden bij gemeente

23. als het niet anders kan

24. let op • Infiltratiegebied zo goed mogelijk afschermen • Voorkom grondwateroverlast bij uzelf en anderen • Geen pompen in lekke kelder, laat de kelder waterdicht maken! • Blijf grondwater monitoren ook na het maken van een voorziening. • Zorg altijd voor een goede ventilatie van de kruipruimte. • Zorg voor een opslag van tijdelijk overtollig water

25. onderhoud Gerekend moet worden op periodiek onderhoud van het systeem Breng ontstoppingsstukken aan Vervuiling zoveel mogelijk voorkomen. Rekenen op vervanging van het systeem om de 10-15 jaar Kleidammen geven (bijna) geen onderhoud Hou rekening met inklinking van de grond

26. grondwaterstand blijven meten! Meten is weten!

27. meten van peilbuizen Als het stokje te diep erin gaat komt het water omhoog in de peilbuis

28. hoe krijgt u herstel op gang? Niets doen betekent dat op termijn de fundering moet worden vervangen (kosten nu gemiddeld € 63.000) Overleg met uw buren in de bouwkundige eenheid over mogelijke maatregelen en onderneem samen actie De BVFP is bereid u daarbij te helpen en met u na te denken over de mogelijkheden bij uw bouwkundige eenheid! Aan deze adviezen kunnen echter geen rechten worden ontleend

29. bewaar gegevens • Funderingsonderzoek • Monitoring • Grondwaterherstel • Indien voorzieningen in openbaar gebied gemaakt worden, dit melden aan afdeling “kabels en leidingen” bij de gemeente • Gegevens van alle voorzieningen die zijn gemaakt bewaren (inclusief tekeningen) Bij herstelwerkzaamheden of verkoop heeft de informatie nodig.

30. Peter de Jong

31. B&P Bodeminjectie • Wie zijn we en wat doen we • Betrokkenheid bij funderingsproblematiek • Uitleg techniek bodeminjectie • Werking van het injectiescherm • Voordelen en beperkingen van het injectiescherm • Globale kosten injectiescherm

32. B&P Bodeminjectie • B&P Bodeminjectie B.V. bestaat 10 jaar • Accent werkzaamheden, ondergrondse bouw • Betrokken bij problematiek via project Rozenhof • Door BVFP gevraagd om mee te denken in het zoeken naar beheersmaatregelen • Uitkomst: een injectiescherm waar een andere oplossing niet mogelijk is • Toepasbaar in gevallen waar een sterk verhang van het GW naar het riool is

33. uitleg techniek • Bodeminjectie is de Nederlandse benaming voor Permeation Grouting • Door bodeminjectie worden de poriën tussen zandkorrels gevuld met een sterk water-remmende injectievloeistof • Alleen toepasbaar in een goed doorlatende grondslag zoals zand • Met een vast injectiepatroon wordt een homogeen injectiescherm opgebouwd

34. werking injectiescherm

35. werking injectiescherm

36. voordelen injectiescherm • Grondwaterstroming door het watervoerend grondpakket wordt sterk afgeremd • Toegepaste materialen vallen binnen het BsB • Kans op beschadiging van kabels en leidingen zeer gering omdat injectielansen met de hand ingebracht worden • Mogelijk met zeer beperkte werkruimte

37. nadelen injectiescherm • Door zeer wisselende grondslag geen garantie op levensduur(verwachting is 15 jaar of langer) • Relatief dure beheersmaatregel • Grote holle ruimtes onder kespen moeten voor het opbouwen van het injectiescherm gevuld worden(eventueel met injectieschuim).

38. nodig voor offerte • Aanlegniveau funderingshout • Grondwaterstandgegevens voorzijde en achterzijde woning • Kleefmantelsonderingen of grondmechanische gegevens ter plaatse • Overzicht kabelinvoeren Raming kosten: Bij een injectielichaam van 10 m¹ x 1,80 m x 0,80 m is de geschatte aanneemsom € 5.750,-

39. Bas Hak

40. vanuit de praktijk • Wie zijn wij • Sterk in meedenkwerk • Adviezen • Offerte • Opdracht • Uitvoering • Mogelijke kosten • Tijdsduur uitvoering • Onderhoud

41. kleidam

42. kleidam Naden afdichten met koemest

43. het graven

44. graven van een sleuf voor kleidam

45. infiltratie bij de gevel Let op goede ventilatie! De opbouw en uitvoering is omschreven in de publicatie “studie grondwaterinfiltratie” welke is te downloaden van de websitewww.platformfundering.nl

46. diverse materialen drainageleiding infiltratieunits

47. let op afscherming naar riool

48. let op afscherming naar riool

49. infiltratie bij de gevel met units

50. voorkom vervuiling I Metaalachtige goten coaten bladvanger Rooster op afvoer