490 likes | 2.03k Views
Trabzon Hurması. BA408 Subtropik İklim Meyve Türleri 04.04.2006 Zeynel Dalkılıç Tuzcu,Ö ve B.Yıldırım. 2000. Trabzon Hurması ( Diospyros kaki L.) ve Yetiştiriciliği. TÜBİTAK, TARP Yay. Adana, 24 s. http://tubitak.gov.tr/togtag
E N D
1. 1 Trabzon Hurmasi BA408 Subtropik Iklim Meyve Trleri
04.04.2006
Zeynel Dalkili
Tuzcu, ve B.Yildirim. 2000. Trabzon Hurmasi (Diospyros kaki L.) ve Yetistiriciligi. TBITAK, TARP Yay. Adana, 24 s. http://tubitak.gov.tr/togtag
zagiran,R., A.nal, E.zeker ve M.Isfendiyaroglu. 2004. Iliman Iklim Meyve Trleri: Yumusak ekirdekli Meyveler, Cilt:2, Ege niversitesi Basimevi, Bornova- Izmir, 200 s.
zcan,M. 2005. Trabzon Hurmasi Yetistiriciligi. Hasad Yayincilik Ltd. Sti. Bakanlar Matbaasi, Istanbul, 77 s.
2. 2 Trabzon Hurmasi 1. Bitki Sistematigindeki Yeri
2. Kltr Tarihi
3. Anavatani, Dnya zerindeki Yayilisi
4. Ekonomik nemi
5. Dnyada ve Trkiyede retimi ve Ticareti
6. Morfolojik ve Biyolojik zellikleri
7. Pomolojik Siniflandirmasi ve Bazi nemli esitler
8. Dllenme Biyolojisi
9. Ekolojik Istekleri
10. ogaltilmasi
11. Bahe Kurulmasi
12. Bahede Yillik Bakim Isleri
13. Derim (Hasat)
14. Meyvesinin Muhafazasi
15. Verim
3. 3 1. Trabzon Hurmasinin Bitki Sistematigindeki Yeri Takim : Ebenales (Diospyrales)
Aile : Ebenaceae (Abanozgiller), 6 cins, >450 tr
Cins : Diospyros
Tr : ~200-400 tr, 4 tr ticari
D.kaki (L.), in, taze, islenerek
D.lotus L., Asya, ana, tanen
D.virginiana L., Kuzey Amerika, ana, tanen
D.oleifera Cheng., in, ana, tanen
4. 4 2. Trabzon Hurmasinin Kltr Tarihi 1900den nceki yillarda, tek veya grup halinde ev bahelerinde, ticari olarak Japonyada
19. yyin sonundan itibaren Avustralya, Brezilya, Fransa, Hindistan, Italya, Israil, Kaliforniya (ABD), Sri Lanka (Seylan)da yetistirilmeye baslanmistir.
5. 5 3.1. Trabzon Hurmasinin Anavatani, Dnya zerindeki Yayilisi Anavatani:
in
Sonralari Kore, Japonya, ABDye
Zeusun meyvesi, Japon elmasi
6. 6 3.2. Trabzon Hurmasinin Trkiyedeki Yayilisi Karadeniz Blgesinden lkemize girmistir.
Cennet elmasi (meyvesi), hurma
Marmara, Ege Blgelerinde daginik agalar
Akdeniz Blgesinde Hatay, Adana, Mersinde
Fransa, Israil, Italya, Japonya, Pakistandan esitler getirtilmis ve ekolojiye uyum alismalari baslatilmistir.
Akakale (Sanliurfa), Ceylanpinar (Sanliurfa), Diyarbakir, Batmanda seleksiyon ve uyum
7. 7 4.1. Trabzon Hurmasinin Ekonomik nemi Vitamin A ve E
Karbonhidratlar
Yabani tiplerin besin degeri daha ok
Buruk (kekre) esitler yumusatildiktan sonra tketilir.
Buruk olmayan esitler dogrudan tketilebilir.
Kurutulabilir. Ikiye veya drde blnr. Ipe dizilir. Gneste veya zel depoda kurutulur.
Dondurulabilir. Kis boyunca pazarlanir.
Marmelat, kek, pre, sos, dondurma, krema, muhallebide kullanilir.
8. 8 4.2. Trabzon Hurmasi Meyvesinin Kimyasal Bilesimi (100 g meyvede) ekirdekli ekirdeksiz Yabani
Kalori (cal) 63 65 104
Protein (g) 0.6 0.6 0.7
Yag (g) 0.3 0.3 0.3
Karbonhidrat (g) 16.1 16.5 27.4
Ca (mg) 5 5 22
P (mg) 21 22 21
Fe (mg) 0.2 0.2 2.0
Na (mg) 5 5 0.9
K (mg) 143 146 254
Vitamin A (IU) 2220 2275 -
Thiamine (mg) B1 0.02 0.02 -
Riboflavin (mg) B2 0.02 0.02 -
Niacin (mg) 0.09 0.09 -
Askorbik asit (mg) C 9 9 54
9. 9 5.1. Dnyada Trabzon Hurmasi retimi (FAO 2004) lke retim (t) Alan (ha) Verim (kg/da)
Dnya 2,454,350 767,810 31,966
1.in 1,790,000 703,200 25,455
2.Japonya 270,000 25,000 108,000
3.Kore 250,000 28,000 89,286
4. Brezilya 66,000 6,400 103,125
5.Italya 55,000 2,900 189,655
6. Israil 20,000 1,700 117,647
Trkiye 12,000 (DIE 2000)
7. Yeni Zelanda 1,250 385 32,468
8.Iran 1,000 100 100,000
9.Avustralya 650 75 86,667
10.Meksika 450 50 90,000
10. 10 5.2. Dnyada Trabzon Hurmasi Ticareti (FAO 2003) lke Ihracat (t) Ithalat (t)
Dnya 16,188 191
in 0 0
Japonya 444 0
Kore 2,176 49
Brezilya 629 142
Italya 0 0
Israil 12,939 (1) 0
Yeni Zelanda 0 0
Iran 0 0
Avustralya 0 0
Meksika 0 0
11. 11 5.3. Trkiyede Trabzon Hurmasi retimi (DIE 2000) Aga sayisi 665,000 adet
Iller retim (t) Pay (%)
Toplam 12,000
Hatay 4,332 36.10
Adana 2,586 21.55
Mersin 1,595 13.29
K.maras 642 5.35
Samsun 439 3.65
12. 12 6. Trabzon Hurmasinin Morfolojik ve Biyolojik zellikleri Habits (ta): 8 m; dik, yari dik, yayvan
Kk: D.kaki ise kazik, nemli toprakta hassas
D.lotus ise saak, kurak sarta dayanikli
D.virginiana ise saak
Dallar: Dik, yari dik, yayvan; ok gevrektir, rzgrda, asiri meyve yk altinda kirilir; taze srgn tyl, aik yesil, yaslandika gri-kahverengi; ilk yillarda ok obur dal, sonraki yillarda kisa meyve dallari
Yaprak: Basit; oval, sivri; kenari dz; kalin; yaprak sapi kisa;
13. 13 6. Trabzon Hurmasinin Morfolojik ve Biyolojik zellikleri (devam) iek: Her srgnde 2-4 adet; yaprak ve srgn tomurcuklarindan sonra aar
Disi iekler: Kltr esitlerinde; tek, iri; koyu yesil 4 adet yuvarlak ulu anak yaprak; ilk atiginda ta yaprak sarimsi-krem, sonra kahverengi; partenokarpik meyve; dogal meyve dkmn azaltmak, meyve kalitesini artirmak amaciyla tozlanmasi istenir.
Erkek iekler: Yeni srgnn yaprak koltugunda; kk(<disi); zayif srgn zerinde 2-3l salkim seklinde; ta yapragi aik sari. Her yil dzenli sekilde erkek iek olusturan esitle tozlayici olarak kullanilir.
Er-disi(=Hermafrodit=Erselik):3l erkek iek salkiminin ortasinda?
Meyve: 50-300 g; konik, uzun konik, yuvarlak, basik, kseli
14. 14 7.1. Trabzon Hurmasinin Pomolojik Siniflandirmasi Buruk (kekre) olan (tanen)
Meyve eti sertken yenmez
Hiratanenashi
Hachiya
Saijo Buruk olmayan
Meyve eti sertken yenebilir
Fuyu
Jiro
Matsumoto Wase Fuyu
Suruga
Izu
Maekawa Jiro
Ichikikei Jiro
Ogosho
15. 15 7.2. Trabzon Hurmasi esitlerinin Tat ve Olgunluk Durumu Tadi buruk olanlar
Erkenci: Izu
Orta: Hana Fuyu, Hana Gosho, Ichikikei Jiro, Jiro, Matsumoto Wase Fuyu, Midia, Shogatsu
Gei: Fuyu, Suruga
Tadi buruk olmayanlar
Erkenci: Giombo, Nishumura Wase, Saijo
Orta: Eureka, Gailey, Great Wall, Hachiya, Hiratanenashi, Ormond, Sheng, Tamopan, Tanenashi, Yomato Hyakume
16. 16 7.3. Trabzon Hurmasi esitlerinin Meyve Et Rengi ve Tat Durumu Meyve et rengi sabit
Tadi buruk: Saijo, Tamopan, Tanenashi,Triumph,Tsuru
Tadi buruk olmayan: Costata, Fuyu, Fuyu (Kaliforniya), Hana Fuyu (Yotsudani), Gosho, Hana Gosho, Ogosho, Izu, Jiro, Suruga
Meyve et rengi degisen
Tadi buruk: Fuji, Hachiya, Hiratanenashi
Tadi buruk olmayan: Chocolate, Gailey, Hyakume, Maru, Zengi Maru, Okame
17. 17 7.4. Trabzon Hurmasi esitleri:Buruk (kekre) olan Hiratanenashi: Meyve orta-iri, yuvarlak-basik, yksek verimlidir. Meyve kabugu sert, parlak, turuncu-kirmizidir. Meyve eti aik sari-turuncudur. Meyve eti rengi tozlanma ile degismez. Meyve kalitesi yksek olsa da raf mr ok kisadir. Agaci kuvvetli, dik byr. Orta mevsim esididir.
Hachiya: Meyve iri (230 g), dikdrtgen-konik, u blm yuvarlaktir. Meyve kabugu turuncudur. Agaci kuvvetli, dikine byr. Meyve eti rengi tozlanma ile degismez. Japonyada kurutmalik olarak kullanilir.
18. 18 7.4. Trabzon Hurmasi esitleri:Buruk (kekre) olan (devam) Saijo: En eski esitlerdendir. Meyve kk-orta irilikte, dikdrtgen-koniktir. Meyve eti turuncudur. Meyve eti rengi tozlanma ile degismez. Meyve kalitesi yksektir. Kurutmalik olarak kullanilir.
19. 19 7.4. Trabzon Hurmasi esitleri:Buruk (kekre) olmayan Fuyu: Japonyada yetistiriciligi yapilan en nemli esittir. Meyve iri (200 g), basik yuvarlak ve kselidir. Meyve kabugu sert, parlak, turuncu-kirmizidir. Sicak blgede yetistirildigi zaman koyu kirmizi renk alir. Meyve eti aik sari-turuncudur. Meyve eti rengi tozlanma ile degismez. Partenokarp meyve olusturur. Meyve kalitesi ve depolanabilme zelligi ok yksektir. Agaci kuvvetli, orta erkencidir.
Jiro: Kekre olmayan esitler arasinda en iri meyveyi olusturur. Meyve eti rengi tozlanma ile degismez. Partenokarp meyve olusturur. Mkemmel meyve kalitesine ragmen meyve bazen u blmnden atlar. Erkencidir.
20. 20 7.4. Trabzon Hurmasi esitleri:Buruk (kekre) olmayan (devam) Matsumoto Wase Fuyu: Fuyudan gz mutasyonu ile olusmustur. Meyvesi Fuyudan daha kktr. Fuyuya gre evresel sartlara uyum yetenegi daha genistir. Meyve eti rengi tozlanma ile degismez. Verimlidir. Meyve iriligini artirmak amaci ile seyreltme yapilmalidir. Erkencidir.
Suruga: Iri meyvelidir. Meyve yuvarlak-basik, parlak turuncu-kirmizidir. Meyve eti aik sari, tatlidir. Meyve eti rengi tozlanma ile degismez. Meyve kalitesi mkemmel ve depolamaya uygundur. En geilerdendir.
21. 21 7.4. Trabzon Hurmasi esitleri:Buruk (kekre) olmayan (devam) Izu: Meyvesi orta-iri, basik, turuncu-kirimizidir. Meyve eti aik turuncudur. Meyve eti rengi tozlanma ile degismez. Meyve kalitesi ok yksek olmasina ragmen dsk verimlidir. Agacin gelisme kuvveti zayiftir. En erkencilerdendir (eyll sonu).
Maekawa Jiro: Jironun gz mutasyonudur. Kekre olmayan esitler arasinda en iri meyveyi olusturanlardandir. Meyve iri-ok iri, basiktir. Meyve kabugu parlak, sari-turuncudur. Meyve eti rengi tozlanma ile degismez. ok ekirdeklidir. En erkencilerdendir.
22. 22 7.4. Trabzon Hurmasi esitleri:Buruk (kekre) olmayan (devam) Ichikikei Jiro: Jironun gz mutasyonudur. Sik dikime elverisli kk ta olusturur. Meyve kalitesi ok yksektir. Verimlidir. En nemli erkencilerdendir.
Ogosho: Meyve orta irilikte (150 g), yuvarlak-koniktir. Meyve kabugu turuncu-kirmizidir. Meyve eti ok kaliteli, tatlidir. Meyve eti rengi tozlanma ile degismez. Derim (hasat) n dkme egilimlidir.
23. 23 8.1. Trabzon Hurmasinin Dllenme Biyolojisi Erdisi + monoik + dioik ?
Monoik: Chocolate, Gosho, Hana Gosho, Gailey, Myotan, Zengi Maru
Sadece disi iek olusturan: Costata, Fuyu, Hachiya, Hyakume, Tamopan, Tanenashi, Triumph, Tsuru, Yemon, Zengi
Bazi yil sadece dis iek, bazi yil da hem dis hem de erkek iek olusturan: Fuyu Gaki, Kal, Okame, Toner No.23, Tober No.129
X=15
D.lotus 2n=2x=30 (diploid)
D.virginiana 2n=4x=60 (tetraploid) veya 2n=6x=90 (hekzaploid)
D.kaki 2n=6x=90 (hekzaploid)
Partenokarpi istenen zelliktir.
Tozlanma bcek ile olur (entomofil).
1:8 tozlayici:esit
24. 24 8.1. Trabzon Hurmasinin Dllenme Biyolojisi (devam) Tozlanma ile meyve zelligi degisen (pollination variant): Meyve et rengi ekirdegin bulunmasi ile degisir.
Tozlanma ile meyve zelligi degismeyen (polination constant): Meyvenin et enginde tozlanma ile degisim olmaz.
Meyve ekirdeksiz ise et rengi aik, ekirdekli ise koyu kirmizimsi-kahverengi
Tozlanma zayif ve tek ekirdek olusmus ise ekirdegin evresinde koyu alan olusur ancak diger blmler aik renkli olur.
Kirimizi, sert etli, ekirdeksiz, buruk (kekre) olmayan esitler istenir.
Tozlanma yapildiginda meyvede ekirdek olusur ancak meyve et rengi degismez. ekirdekli veya ekirdeksiz iken turuncudur. Aga (hasat) olumunda bazi esitler buruk, diger bazilari buruk degildir.
Tozlanma yapilmadiginda meyve ekirdeksiz ise meyve eti buruk ve turuncudur. Tozlanma yapildiginda meyvede ekirdek olusur, kahverengidir.
ekirdek sayisi arttika, et rengi koyulasir, burukluk azalir.
25. 25 9.1. Trabzon Hurmasinin Ekolojik Istekleri: Iklim Sub (alt) tropik blgede yetisir. Ancak kisin yapragini dker.
Soguklama istegi 7.2Cnin altinda 200-400 saattir.
Ilkbahar ge donlarindan zararlanabilir.
Sicak-iliman iklime de uyar.
Kisin 18Cye dayanir.
Sicak iklimde gnes yanikligina, dsk oransal hava nemine hassastir.
Akdeniz kiyi seridinde gzlerin srmesi martin ilk yarisinda, ieklenme nisan sonunda olur.
Tam ieklenmeden derime kadar 140-160 gn ister.
Buruk (kekre) olmayan esitler, kekre esitlere gre daha ok sicaklik toplamina ihtiya duyar.
Yksek hava oransal nemini sever.
26. 26 9.2. Trabzon Hurmasinin Ekolojik Istekleri: Toprak Orta agir
Organik maddece zengin
Drenaji iyi
Derin
pH=6.5-7.0
27. 27 10.1. Trabzon Hurmasinin ogaltilmasi: Analar eliklerin kklenmesi zordur.
Gz veya kalem asisi
Diospyros kaki: in, Japonya, Trkiyede kullanilir. Kuvvetli byr. Tm esitler ile iyi uyusur. Bir rnek gr olusturur. Kazik kk uzun, yan kkleri azdir. Sasirtma sirasinda glk ikarir. Bogaz rklgne ok dayaniklidir. Nematodlara duyarlidir. Agir topraga, diger analar kadar dayanikli degildir.
D.lotus: in, Italya, Japonya, Kaliforniyada kullanilir. Kekre esitler iyi daha uyusur. Fuyu ile asi uyusmazligi gsterir. Bazen zerine asili esitte (Hachiya) asiri meyve dkm olur. Hizli byr. Bir rnek gr olusturur. Soguga, D.kakiden daha az dayanir. Kurakliga dayaniklidir. Bol saak kk olusturur. Sasirtilmasi kolaydir. Dip srgn olusturmaz. Geirgenligi zayif toprakta iyi sonu vermez. Bogaz rklgne hassastir.
D.virginiana: ABD ve Israilde kullanilir. Byk aga olusturur. Verime ge yatar. Bol saak kk ve dip srgn olusturur. Sasirtilmasi kolaydir. Nemli topraga, asiri soguk sartlara iyi uyar. Ancak ok dip srgn verir. zerine asili agalar bir rnek bymez. Asiri toprak nemine dayaniklidir.
28. 28 10.2. Trabzon Hurmasinin ogaltilmasi: grlerin hazirlanmasi Meyve kisin olgunlastigi zaman toplanir.
Yumusadiktan sonra iyice ezilir.
Meyve eti tohumdan ayrilincaya kadar iyice su ile yikanir.
Tohumlar glge yerde kurutulur.
Plastik torbada 4-5Cde %50-60 nemde saklanir.
Tohum tavasina 5-6 cm aralikla ekilir.
Gnes yanikligini nlemek amaci ile tava zerine glgeleme yapilir.
Tavadaki grler sonbaharda yapragini dktkten sonra sklr.
Kazik kk kesilir.
Asi parseline 70 x 30 cm aralikla sasirtilir.
29. 29 10.3. Trabzon Hurmasinin ogaltilmasi: Asinin yapilmasi Asi kalemleri dinlenme dneminde alinir.
4-5Cde saklanir.
Asi parselindeki grlere
T, yongali gz asilari,
Dilcikli, yarma kalem asilari yapilir.
30. 30 11.1. Trabzon Hurmasi Bahesi Kurulmasi: Yer, esit Bahe Yerinin Seimi:
Sub (alt) tropik blgede yetisir.
Sicak-iliman iklimde de yetisebilir.
Dallari ok gevrek oldugu iin siddetli rzgrli yer olmamalidir. Gerekirse servi ile rzgr kiran olusturulur.
Orta agir, organik maddece zengin, pH=6.5-7.0, drenaji iyi, derin topragi sever. Taban suyu yksek ise drenaj hendekleri ailir.
esit Seimi:
Buruk olmayan, ekirdeksiz, sert etli, yola ve muhafazaya elverisli, turuncu-kirmizi renkli
Erkenci, orta, ge mevsim esitleri kullanilmasi Pazar dnemini uzatir.
31. 31 11.2. Trabzon Hurmasi Bahesi Kurulmasi: Dikim 5 x 5, 6 x 6, 7 x 7, 8 x 8, 10 x 10 m
2.5 x 2.5 m Japonyada
Dikimden 5 yil sonra seyreltilir 5.0 x 2.5 m
Dikimden 10 yil sonra tekrar seyreltilir: 5 x 5 m
1:8 tozlayici: esas esit
Tozlayici esitler: Brunikel, Gailey, Mandarino, Mercatelli, Zenjimaru
Dikim ukuru 40-60 cm derinlik ve genislikte ailir.
Sonbaharda yaprak dkldkten sonra, ilkbaharda yaprak aana kadar
Fidanliktan skldg derinlige dikilmelidir.
Dikimde fidanin tepesi 60-70 cmden kesilir.
Herek dikilmeli, can suyu verilmelidir.
Yaz aylari ok sicak ve kurak yerde mallama zorunludur.
32. 32 12.1. Trabzon Hurmasi Bahesinde Yillik Bakim Isleri: Toprak isleme, Sulama Toprak Isleme:
Ilkbaharda toprak tava geldigi zaman srlerek havalandirilir.
ncelikle yabanci ot kontrolu iin yapilir.
rtsz isleme: Sulama suyunun kisitli oldugu yerde uygulanir.
rtl isleme: Hava oransal neminin az oldugu yerde uygulanir.
Sulama:
Kumlu toprak, killi toprak gre daha sik sulanir.
D.kaki kkleri srekli nemli toprakta hassastir.
Srgn gelismesinin oldugu ilkbahar ve sonbaharda sulama nemlidir.
Yetersiz veya asiri sulama meyve dkmne neden olur.
Iyi drenaj saglanirsa asiri toprak nemine dayanir.
Dzensiz sulama meyve atlamasina neden olur.
Sonbahar ve kis aylari kurak geer ise uzun aralikla sulama yapilmalidir.
Karik, alttan yagmurlama, dsk basinli sulama kullanilmasina ragmen damla sulama tercih edilmelidir.
33. 33 12.2. Trabzon Hurmasi Bahesinde Yillik Bakim Isleri: Gbreleme ncelikle yaprak analizi yapilmalidir.
Ilkbaharda olusan bir yasli meyvesiz srgnlerin ortasindaki bes aylik yapraklardan agustos ayinda alinir.
Referans degerler (%):
N:2.22-3.15, P:0.11-0.16, K:1.47-3.86, Ca:0.92-2.78, Mg:0.22-0.77
Azot: Iyi gelisme ve iek olusumunun artirilmasi iin gereklidir.
1/3 erken ilkbaharda, 1/3 nisan-mayista, 1/3 haziranda verilir.
Agacin ta izdsmne verilip topraga karistirilir.
Sulama yapilir.
Asiri N ile gbreleme, asiri srgn gelisimine, iek ve meyve dkmne neden olur.
34. 34 12.2. Trabzon Hurmasi Bahesinde Yillik Bakim Isleri: Gbreleme (devam) Fosfor: ieklenme, meyve tutumu, meyvenin renklenmesinin artirilmasi, kk gelismesi zerine etkilidir.
Kasim-aralikta verilir.
Ta izdsmne, kilcal kklere kadar derinlikte asilan ukura iftlik gbresi ile birlikte verilir; toprakla rtlr.
Potasyum: Meyve kalitesi, iriligi zerine dogrudan etkilidir.
Eksikliginde meyveler dklr, atlar.
Kasim-aralikta, fosfor ile birlikte verilir.
Magnezyum: Eksikligi yksek pH, organik maddece fakir, kireli, asiri K bulunduran toprakta grlr.
Eksikliginde meyveli dallardaki yasli yapraklarin damar arasi sararir.
Genellikle srgnn dip yapraklarinda grlr.
35. 35 12.3. Trabzon Hurmasi Bahesinde Yillik Bakim Isleri: Budama Dikimden sonraki ilk yilda sekil budamasi yapilir.
Degisik doruk dalli, palmet, goble, telli terbiye sistemleri uygulanir.
Degisik doruk dalli sistemde:
Birinci yilin sonunda fidanin tepesi 70 cmden kesilir.
Ikinci yil mayis-haziranda gvde zerinde 45-60 ai yapan, dzenli dagilmis 3-5 srgn ana dallari olusturmak zere seilir.
Ikinci yilin sonunda doruk dalin uzunlugunun 2/3 geriye budanir.
Ana dallar glerine gre 40-45 cm uzunluk kalacak seklide disa bakan gz zerinden kesilir.
nc yilda doruk dal, ana dallarin gelisimini artirmak amaci ile geriye budanir.
Ta sekli verildikten sonra her yil dzenli budama yapilmasi gerekir.
ok zayif ince, birbirini engelleyen, asiri byyen, hasta ve yarili dallar kisin kesilir.
Verimin ok oldugu yilda her meyve dalinda bir meyve birakilacak sekilde seyreltme elle yapilir.
36. 36 12.4. Trabzon Hurmasi Bahesinde Yillik Bakim Isleri: Hastaliklar Antraknoz (Gloesporium kaki, Colletotrichum gloeosporioides): Mantar. Srgn ve meyvede etkilidir. Fuyu ve Izu ok hassas, Atago dayaniklidir. Etkilenen meyve erken olgunlasip dklr.
Gri kf (Botrytis cinerae): Mantar. Gen yaprakta leke olusturacak sekilde etkilidir.
Bakteriyel yaniklik (Pseudomonas syringae): Bakteri. Yaprak zerimde nokta seklinde leke olusturur. Yapragin altinda ve sapinda kararma grlr. Ilerleyen dnemde srgn yanmis gibi kararir. Soguk ve nemli hava hastaligin ilerlemesi iin uygun sart saglar.
Kk kanseri (Agrobacterium tumefaciens)
37. 37 12.5. Trabzon Hurmasi Bahesinde Yillik Bakim Isleri: Zararlilar Akdeniz meyve sinegi (Ceratitis capitata): Kisi toprakta pupa dneminde geirir. Ilkbahar sonu ya da yaz basinda ergin olarak ikar. Yumurtasini meyve ierisine birakir. Larvalar meyvede beslenerek gelisimini tamamlar. Toprak altinda pupa olur. Yumurtanin birakildigi yerde meyvede yumusama ve knt olur. Sonra burada kahverengi leke olusur. Lekenin etrafi aik renk alir.
Trabzon hurmasi meyve gvesi (Stathmopoda masinissa): larvasi gz, srgn, meyvede zara yapar. Yumurtalarini yaz basinda meyvenin sap ve kaliksi zerine birakir. Larvalar meyve ierisine girer. Meyvenin erken olgunlasmasina ve dklmesine neden olur.
Turungil unlu biti (Pseudococcus citri)
Kosnil (Coccus hesperidum)
Trips (Heliothrips haemorrhoidalis)
38. 38 13. Trabzon Hurmasinin Derimi (Hasadi) Eyll sonu-kasim ortasi
Meyve kabugunun yesil rengi kaybolup eside zg rengi aldigi zaman, meyve eti sertken, aga olumunda toplanir.
Tadi buruk olan esitte meyve yumusayincaya kadar aga zerinde bekletilebilir.
Meyveler en az iki defada toplanir.
Erken toplanan meyve bekletme sirasinda yeme olumuna ulasmadan, yumusamadan burusur.
Meyve sapi uzun ise anak yapraklarin zerinden makasla kesilir. anak yapraksiz meyveler yumusama sirasinda ryebilir.
Meyve sapi kisa ise meyve elle dikkatlice koparilir.
Meyve zedelenmemesi iin yavasa toplama kabina (viyol) konur.
Paketleme yerine dikkatlice tasinir.
39. 39 14. Trabzon Hurmasinin Meyvesinin Ambalajlanmasi ve Muhafazasi Ambalajlama
Derimden sonra meyveler irilik, renk, sekil ynnden boylanir.
I.sinif: Bir rnek meyveler
II.sinif: Bcek zarari olmayan, lekesiz, zrsz diger meyveler
Tahta veya plastik kasa kullanilir.
Meyveler kasaya tek tek kagida sarilarak veya viyole yerlestirilerek bir sira dizilir.
Muhafaza
Meyve -1.1 ile 0Cde %85-90 hava oransal neminde 2-3 ay saklanabilir.
Japonyada Fuyu meyveleri tek tek 0.06 mm kalinligindaki plastik torbaya yerlestirilerek 0Cde 5 ay saklanabilmistir. Torba ierisinde %5-10 CO2, %5 O2, %100 nem ieren degistirilmis atmosfer olusmustur.
40. 40 15. Trabzon Hurmasinda Verim esitler degisik yasta verime yatar.
Dikimden sonra Fuyu 2 yilda, Hachiya 4 yilda verime yatar.
Tam verim dneminde 40-60 kg/aga verim alinabilir.
41. 41 Trabzon Hurmasinda Pazarlama Buruk olmayan ve meyve eti sertken yenebilen esitler toplandiktan sonra hemen pazarlanabilir.
Buruk olan esitler yumusamasi ve buruklugun ortadan kalmasi amaci ile:
Aga zerinde bekletilebilir.
21Cde 2-3 hafta bekletilir.
Etilen ikartan elma, armut ile birlikte plastik torbada bekletilir.
Tm ayni aga olumunda olan meyveler 500 ppm ethrel (=ethephon=etilen) zeltisine 2 dakika daldirildiktan sonra 2-3 gn bekletilir.
Meyveler sarimsi-yesil renkte toplanip CO2 ile uygulama yapilir. Japonya ve Israilde kullanilan yntemdir.
Meyveler sarimsi-yesil renkte toplanip %2lik kireli suda bes gn bekletilir.
Buruk esitler yakin pazara yumusatildiktan sonra gnderilir.
Buruk esitler uzak pazara meyve sert halde iken kagida sarilip kasaya tek sirali dizilerek gnderilir.