9.ikasgaia

1. 9.ikasgaia Lan kontratu motak

2. LAN-KONTRATU MOTAK • 1.-KONTRATU BEREZIAK • 1.1. bitarteko harremanak • 1.1.1 talde-kontratua. • 1.1.2. laguntzaile erantsia • 1.2. Etxetiko lana • 1.3. Heziketako kontratuak • 1.3.1. Hezkuntzarako kontratua (trebakuntzarako kontratua) • 1.3.1 Praktiketako kontratua • 1.4. lanaldi mugatutako kontratua • 1.4.1. legezko definizioa eta motak;sasoiko lan finkoak eta aldizkako lan finkoak • 2. lan kontratuaren IRAUPEN ARABERAKO SAILKAPENA; • lan kontratu mugagabea eta iraunaldi mugatutako kontratuak (iraupen jankineko kontratuak) • 2.1 aldi baterako kontratazio motak; egiturazko kausak • 2.2 obra edo zerbitzu jakina egiteko • 2.3. behin behineko kontratua ekoizteko zirkunstantziagatik • 2.4. Ordezkatzeko kontratua • 2.5 Administrazioren berezitasunak aldi baterako kontratatzerakoan • 2.6. Erregela komunak • 3.-ENPLEGU SUSTAPENA; • 3.1 kontratazio mugagabea sustatzeko kontratua • 3.2. Enplegu sustatzeko plangintza • 3.3 Enplegua sustatzeko beste neurriak; elbarrituen kontratazioa • 3.4.Aldi baterako kontratua enplegua sustatzekoa txertatzeko enpreseetan • 3.5 Aldez aurretik jubilatutako langileak ordezkatzea

3. a.. bitarteko harremanak 1. Kontratu bereziak talde-kontratua. laguntzaile erantsia b. . Etxetiko lana c. Heziketako kontratuak Hezkuntzarako kontratua Praktiketako kontratua Kontratu motak d. lanaldi mugatutako kontratua; jarraitasunik gabeko lan finkoak egiteko kontratuak • Kontratu mugagabea; • kontratazio mugagabea sustatzeko kontratua • b.iraunaldi mugatutako • kontratuak 2. IRAUPEN ARABERAKO SAILKAPENA • -obra edo zerbitzu jakina egiteko • -behin behineko kontratua ekoizteko zirkunstantziagatik • -Ordezkatzeko kontratua

4. Kontratu bereziak • 1.1 Langile-taldea eta tartekatutako lan-harremanak • baterakolana edo lan erkidea lan kontratu arrunta • Lana batera egiten denean lana eratzeko edo antolatzeko • teknika bat besterik ez da / Leleko 10 art.an aipatzen bada • bereizteko da • Langile-taldea edo talde-kontratua (LELeko 10.3 art.) • Langile talde osotasun bezala, kolektibo gisa eta enpresariaren arteko • lan kontratua berezia da. • Arrazoia bakuna sinplifikatzeko kontratu bakarra guztiontzat • Ondorioak; • 1. harremana taldea eta enpresariaren artean, talde-kide • bakoitzarekin zeharkako harremana • 2. Talde-buruak taldearen errepresentazioa du • 3. Taldea ertzeko autonomia • Beste figuratik bereizteko  honetan danok lan egin behar dute • Laguntzaile elkartuta edo erantsia (LELeko 10.3 art.) • Laguntzailea hautatzeko aukera baina harreman enpresaria eta • laguntzailearen artean dago

5. Kontratu bereziak. 1.2 Etxetiko lana (etxean jarduteko lana) Etxetiko lana  lan ematea langileak bere etxean (helbidean) egin dezala edo berak libreki aukeratutako leku batean eta enpresariaren zaintzarik gabe buru dezala, enpresariak eta langileak elkar paktatzen dutenean 4 aurre-baldintzarik dituelarik, menpekotasuna ahuldurik badago ere, Honen ikur arruntenak (enpresariaren zaintza eta lantokia) Ez dira ematen Obra kontratua bereizteko  enkarguak onartzeko askatasuna duen ala ez Erregulazio berezia; 1. Forma  idatziz (eta lantokia zehaztuz) 2. Lanaldia maximoa ez da aplikagarria 3. ez dago mugikortasuna geografikorik Kontrolatzeko agiria  enpresariak emandako ziurtagiria (langilearen izenak, izenak, enkargua, emandako produktuak;… Aukerak; bakarka eta taldeka Beste kontratu aukerak bai lanaldikoak (partziala) bai iraunaldi dagozkionak (aldi baterakoak) erabili ahal dira. BAINA heziketa kontratuak ez

6. Heziketako kontratuaHezkuntzako kontratua Araua; LELeko 11.2 art eta 488/1998 E. D. eta 1998.07.14 ministro-agindua Berezko helburua; lanbide edo lanpostua egoki betetzeko beharrezkoa den heziketa teoriko eta praktikoa lortzea.  horrez gain lan kontratu denez gero soldata eta lan egitea elkarren artean trukatzen dute Betekizun bereziak; 1- jasotzaileak = 16/21 urtekoak kontratuak egiterakoan zenbait langile taldeentzat ez dago maximorik 5/2006 E.D. Legeak LEren 11 art.ak puntu honetaz aldatu du. Idazkera berriaren arabera gehienezko adin muga hori zenbait langile taldeentzat altuagoa da edo ez dago; horrela, eskola tailerrean edo lanbidetako etxean barneratzen diren langabetuentzat adin muga 25 urtekoa da, eta enplegu tailerrean sartuez gero edo pertsona minusbaliatua izatekotan ez dago adin maximorik. 2. Jasotzaileak = lanbide horretan titulazio gabekoak Langilea egon bada aurreko 12 hilabetez enpresa horretarako Lanpostu batean horixe ezin da kontratu honen objektua 3. Kontratu honekin batera lan harremana ezin da lanaldi partzialekoa Izan, ez ABLEren bidez langilea lagatzekoa, ez eta etxetiko lana

7. 4. Hitzarmen kolektiboen bidez  erabiltzeko mugak langile kopuruaz kontutan hartuz. Arautu ezean, hurrengo zenbakiak erabiliko dira. ezaugarri nagusiak FORMA; Idatziz eta zehaztuz; prestakuntzako lanbidea, heziketarako tartea eta ordutegia, tutorea eta bere prestakuntza. Ziurtagiria. Kontratua amaitzean enpresariak lortutako heziketa maila eta prestakuntzako aldia adierazten duen ziurtagiria eman behar du.

8. ezaugarri nagusiak • IRAUPENA; 6 hilabetetik 2 urte arte. • Arloko hitzarmen kolektiboren bidez beste iraupena beti 6 hilabetetik 3 urterainoko aldian. Enpresako Hitzarmenaren bidez ere enpresa prestakuntzako plangintza badago • Luzapenak Hitzarmen kolektiboak bestelakorik ez badu esaten, Gehienezko iraunaldia baino txikiagoa ezartzen bada, 6 hilabeteko 2 luzapenak gutxienez pakta daitezke. • Luzapen automatikoa; Gehienezko iraunaldia baino laburragoa bada paktatzen den epea heltzean lanean jarraituez gero toperaino luzatuko dela ulertuko da. • Mugapen pertsonala; Gehienezko iraunaldia betez gero, langileak ezin du berriro kontratu mota hau egin, beste enpresarekin ere ez. • Probaldia litekeena eta arau orokorrena aplikatzen da besterik gabe • . • Kontratuaren edukia eta kontratu egileen arteko obligazioen eta eskubideen erregulazioa. • funtsezko ezaugarriaheziketa teorikoa tarte bat uztea; gutxienez lanaldiaren % 15a • Langileak hezkuntza beharrezkoa ez badu horretarako • Langileak prestakuntza teorikora eginiko hutsuneak = lanera ez joatearekin parekatuko dira • Heziketarik eman ez  kalte-ordaina, heziketa teoriko egiteko tartea ez ordaindua. • Heziketa praktikoari dagokionez; enpresariak lanbide batean benetan trebatzeko lan egokia eta heziketa praktikoa eman behar dio langileari.. • Enpresariak erabat ez bete prestakuntzako obligaziorik  lan kontratua arrunta • Soldata; Hitzarmen kolektiboaren arabera . Langileak gutxienez lanbide arteko soldata minimoa  benetako lanari dagokion prozentaiaz (heziketa teorikoa gutxituz) • Heziketarako tarte handiagoa (e% 15a baino handiagoa) paktatzen bada, soldata ere gutxiagotzen da

9. 2-PRAKTIKATARAKO KONTRATUA (LK berezia) arauak; LEren 11.1 art.a eta 488/1998 Errege Dekretua. Berezko helburua; Tituludun batek trebetasuna lortzeko arlo horretan. Titulu erabilgarriak : Unibertsitatekoak, lanbide heziketakoak edo baliokidetzat jo diren bestelako titulu ofizialak. Ikasketaren barneko praktikak =/= ezin dira kontratu honetan barneratu. LEGE-IRUZURRA; lanpostuak inolako zerikusirik ez badu egindako ikasketarekin  ezdeusa. Hitzarmen kolektiboen bidez gertagarri eta erabilgarriak diren lanpostu, maila eta lanbide kategoriak zehaztu BEREZITASUNA; Ikasketak bukatuez gero  4 urtetan.Elbarrituentzat  6 urtekoa da. Atzerrian egindakoak; epea konbalidaziotik Titulu egokia ezean edo kontratatzeko epea egokitik at kontratuez gero lan kontratu mugagaba, baldin eta probaldia bezalako tartea igaro bada. funtsezko ezaugarriak Forma; Idatziz eta eredu ofizialaz. Zehaztuz; titulua eta dagokion praktikak Probaldia; hilabete bat titulu ertaina eta 2 hilabete titulu gorena(Hitzarmen kolektiboek bestelakorik ez badute ezartzen). Iraupena;6 hilabetetik 2 urte arte. Hitzarmen kolektiboek horren baitan kontratuen iraupena zehaztu Mugapen pertsonala;Langilek ezin du berriro kontratu gehienezko iraunaldia egin badu, titulazio bakoitzak soilik bi urtetako praktikakoa zabaltzen du, beraz titulu berririk gabe ezin da berriro kontratu hau erabili. Soldata: HItzarmen kolektiboen arabera.Horren ezean, gutxienez bere lanbidearen soldataren % 60.a 1. urtean eta % 70.a 2. urtean. ez da diskriminatzailetzat jotzen oinarri objektiboa omen dagoelako (enplegua erraztea, trebetasuna lortzea,...) praktiketako kontratua; litekeena aldi berean lanaldi partzialekoa izateko soldata proportzionala Ziurtagiria; Enpresariak amaitzean egindako praktikak, betetako lanpostuak eta eginkizunak islatzen dituen ziurtagiria eman behar dio langileari.

10. Biontzako erregelak heziketako kontratuentzat  aspektu komunak • Kontratu amaitzea; Paktaturiko iraunaldia agortzean + salaketa • Auure-abisua; urte bete baino gehiago luzatu  kontratua 15 eguneko aurre-abisua • Enpresariaren kasuan ez badu aurre-abisurik epeko egunak bezalako kalte-ordainak ordaindu • Eraberritzea; Epe-muga igaro ezkero + lanean jarraituz = denbora ez mugatutako luzatu • Kasu horretan; ezin da probaldi berri bat ezarri eta praktiketako edo prestakuntzako kontratuaren denbora kontuan hartzen antzinatasunerako. • gehienezko epea baino txikiagoa  lanean jarraitzen bada isilpeko luzapen automatikoa maximoraino • alderdiek nahi badute mugagabe bihurtuz kontratua eraberri dezatela • finkotasunaren aldeko lege usteak :  “iuris tantun” motakoak • 1.-Langileak kontratatzeko eskatzen diren betekizunak ez badituzte ase • 2.-Gizarte segurantzan alta ez bazaio ematen. Baldin eta legez ezarri ahal den probaldia bezalako tartea igaro bada. • 3.- Kontratua idazten ez bada edo dagozkion betekizun formalak ez badira gauzatzen. • 4.gehienezko epea igaro eta gero lanean jarraitzekotan • 5. Lege-iruzurrean egindako kontratuak (kasu honetan iuris et de iure  kontratu finkoaren alde • - Kontrako froga onartzen da. • Betekizun formalak; Enplegu bulego publikoan kontratua egin eta hurrengo 10 egunetan erregistratu  Ez betetzea arau-hauste arina da. • - elbarrituak kontratuez gero honen bidez Gizarte Segurantzaren enpresa kuotaren gutxitzea izango du, hain zuzen ere % 50a kontratuen irauten duen bitartean. • Kontratuaren Etendura; Kontratu eteteak ez dakar kontraturen iraunaldia luzatzea (horren kontra pakturik ez badago)

11. 1.4 LANALDI MUGATUTAKO KONTRATUAK (Kontratu berezia) ARAUAK. LEren 12 art.a , 489/1998 Errege Dekretua. Berezko helburua: ohizko lanaldian baino ordu gutxiagoetan lan egitea. Erabateko malgutasuna lana antolatzerakoan. erreferentziazko lanaldia baino txikiago bada  lanaldi partzialekoa da Berezitasuna: Erreferentzia egunero, astero, hilero edo urtero egiten diren ohizko orduak dira arlo horretan. Ez dago ez maximorik ez minimorik, baldin eta ohizkoak baino ordu gutxiagoak egien gero. funtsezko ezaugarriak Forma: Idatziz, eredu ofizialean eta lan orduak eta ordutegia zehaztuz Lege ustea; Idatziz egiten ez bada, lanaldi osorako eta iraunaldi ez mugatutako kontratua dela legez susmatuko, horren kontra froga onartzen bada ere. (Frogek kontratuaren izaera partziala eta bere kasuan aldi baterakoa dela erakutsi behar dute). Iraupena, Lanaldi partzialekoak iraunaldiari begira mugagabeak edo mugatuak izan ahal dira.prestakuntzako kontratua ezin da izan lanaldi partzialekoa. Beste lan baldintzei dagokienez: parekidetasun eta proportzionalitasunaren printzipioen arabera  lanaldi mugatuan lan egiteagatik legez edo hitzarmen kolektiboaren bidez ezarri ahal diren berezitasunak izan ezik. Soldata; egindako orduen arabera izango da, lanaldia arruntarekiko proportzionalitateaz. Gizarte Segurantzaren babesa: Kotizazioak egindako orduen arabera Kotizatzeko epeak eta oinarri erregulatzailea kalkulatzerakoan  lan egindako orduak kontutan hartuko dira. Aparteko orduak:debekatuak (Ezinbestekoak izan ezik)

12. 1.4 LANALDI MUGATUTAKO KONTRATUAK (Kontratu berezia) • Ordu osagarriak; Aparteko orduen ordez hauek erabili ahal dira lanaldi partzialekoetan. Hitzarmen kolektiboen bidez erregula daitezke. Horren ezean, hurrengo lerroetan laburbilduko dugu legean araututakoa ordu osagarria = Paktaturiko lanaldiaren gain egiten den ordu gehiago bakoitza. • Beharrezko= ageriko akordio idatzia eredu ofizialean, aurretik. enpresariak agerian paktuez gero soilik eska diezaioke langileari • ordu osagarrien kopurua akordioaren bidez • Maximoa: paktaturiko lanaldiaren ehuneko 15a. (hitzarmen kolektiboek tope hori %60raino eraman ahal dute). Edozein kasutan, lanaldia + ordu osagarriak = lanaldia arruntera ezin da heldu. • Aurreabisua = 7 egun lehenago ezagutzeko eskubidea du • Ordainketa = arrunta bezalakoak ordaintzen eta kotizatzen dira • Ordu osagarrien paktua eraginik gabe  langileak arbuiatzen badu 15 eguneko aurre abisuaz.

13. Kontratu berritzea.Lanaldi osotik partzilaera pasatzera edo alderantziz onargarria  adostasunaz edo Leteko 41 art.aren `prozeduraz Baina ezin da zigoztu langilea aldaketa ez onartzeagatik Informatzeko eskubideak eta bermeak enpresariak lanpostu hutsen berri eman behar die langileei. Lehentasuna; partzialera pasatu direnak eta hasieratik partzialeko lanaldia izanik 3 urte bete eta gero Hitzarmen kolektiboeetan  lanaldi partzialeko langileak lanbide heziketa jarraituan parte hartzea erratzeko neurriak, lanaldi osokoak partzialera berritzeko baldintzak eta betekizunak (hezkuntza eta arrazoi familiarrak kontuan hartuz)

14. motak sasoiko lan finkoak eta aldizkako lan finkoak  lanaldia urte tarte batean gertatzen da, ez da luzatzen urteko egun guztien zehar Behin behineko kontratutik bereizgarria  iraunkortasuna. obra edo zerbitzu jakinetik bereizgarria = lan-behar hauen izaera arrunta eta orokorra enpresaren jardueran. forma idatziz; lan ordutegia eta lanaldia zehaztuz kontratuak iraunkorrak eta mugagabeak ( aldi baterako kontratuak erabiliko dira lan iraunkorretan onartzen diren kasuetan : elbarrituen enplegua sustatzeko neurria bezala, hain zuzen ere) Aldizkako aritzearen bukatzean kitatzea  ordaintzeko kontzeptu eta zenbatekoentzat, ez lan harremana amaitzeko. Deialdia : jarduerak egingo diren bakoitzean langileei deitu behar die. Hitzarmen kolektiboetan prozedura deitzeko Langile bati ez badiote deitzen  iraizpena bezala erreklamatu ahal du, epea berak deialdiaren eza jakin duenetik aurrera hasiko da kontatzen (bidegabeko kaleratzea) Sasoien artean  lan kontratua etetenaldia aldizkako jarduera hasiz gero langile guztiei ez die deitzen beharrezkoak ez direlako =ez da kontratuaren amaiera (agian hurrengoak bai izango direlako beharrezkoak) eta ez da ere beharrezkoa enplegu erregulazioarena. lan beharrak asetzeko baldin eta enpresa jarduera arruntekoak badira hasteko eta bukatzeko data ziurrik gabe lan beharrak iraunkorrak izanez gain data ziurrarekin

15. 1.4.2Jubilazio (erretiro) partziala eta txandako (erreleboko) kontratuak • Arauak: LEren 12 art.a eta 2317/1993 E.Dekretua • Ezaugarria: Bi lanaldi mugatutako kontratuak dira, elkarrekin lotuta egonik. Berezitasuna: erritiro hartzeko dagoen langielak ,  adina baino 5 urte lehenago gehienez enpresari ados jarriz jubilazio(erretiro) partziala eskatzea (Erdian lanean eta beste erdian erretiroan). Lanaldia betezko  beste pertsona kontratatzea ( langabetua edo aldi baterako kontratatuaa) = txandako kontratua erretiro partziala eta txandako kontratua batera  Kontratu osagarriak dira elkarrekin. Betekizunak bereziak eskatzen dira erretiro partziala egiteko: • 1. Partzialki jubilatu nahi duen langileak lanaldia osoko kontratua izatea eta irmoa izan enpresan • 2.- Jubilatzeko baldintzak izan, adina izan ezik. • 3.- Ados jarri enpresarekin. • 4.- Libre geratzen den lanaldirako beste pertsona kontratatzea. • Erretiro partzialean dagoen langilearen egoera ondokoa izango da: • Lanaldia % 25tik, gutxienez, % 85raino gehienez gutxi daiteke. Soldata = lanaldiaren araberakoa • Kontratu amaitzea: Jubilatzeko gutxienezko adinera heltzean borondatez edo gehienezko adinera helduez gero orduan halabeharrez Txandako kontratuaren helburua = erretiro partziala osatzea funtsezko ezaugarriak • Forma = idatziz, eredu ofizialean eta ordezkatzen den langilearen datuak ezarriz • Beteko den lan postua erretiro partzialarena edo beste bat izan daiteke. • Lanaldia osoko edo partzialekoa izan daiteke gutxienez erretiro partzialekoak gutxitu duen lanaldiaren baliokidea • Iraunaldia; kontratua mugagabea edo aldi baterako  jubilatzeko adinera geratzen den tarterako • aldi baterako iraunaldia egitekotan  beste langilea osoki jubilatzean amaituko da. • Txandako langilearekiko harreman bukatuez gero  enpresariak beste langile langabea kontratu behar du. Bestela, enpresariak erretiro partzialearen pentsioa ordaindu beharko dio Gizarte segurantzari

16. 2.Iraunaldi araberako Sailkapena Kontratu mugagabeak eta mugatuak Aurre ikusitako iraunaldiaren arabera lan kontratuak mugagabeak edo mugatuak izan ahal dira Kontratu egilek ez dute aurre ezagututako Bukaerarik ezartzen eta lan harreman iraunkorra izango da Kontratu mugagabea = langilea irmoa eta finkoa Lan behar iraunkorrak asetzeko  kontratu mugagabeak Iraupen jakina dute. Aldi baterako kontratuak dira Epe hori heltzean bukatzen dira Kontratu mugatua = Aldi baterako langilea Kontratua denboraldi baterako Ahal izateko Egiturazko kausa Beraz, desberdintasunak aldez aurretik jarritako Epea kontratua bukatzeko egotean datza Ez dago inolako berma berezirik kontratu Mugagabearen alde Denboraldi baterako kontratuak egiteko legeak Onartutako zioren batekin bat etortzea eskatzen da

17. 2.1 Aldi baterako kontratazioaren motak; egiturazko kausak • 1. obra edo zerbitzu jakina egitekoa • 2 merkatu gorabehera, lan pilaketa edo gehienezko eskaerarengatik (behin behineko langileak) • 3. Lan postua gordetzeko eskubidea duen langilea ordezkatzekoa ((Ordezkatzeko eta bitarteko langileak) • 4. administrazio Publikoak langabetua lan merkatuan txertatzeko kontratua 4 motak

18. Berrikuntza (2006) • Berrikuntza; 5/2006 E.D Legeak eta 43/2006 Legeak LEren 15.5 artikuluari eman zioten erredakzio berria • 30 hilabetetan aldi baterako kontratuen bidez eta lanpostu bera betetzeko 24 hilabete baino gehiago kontratu izan diren langileak finkoak eta irmoak bihurtzen dira. Berdin da kontratazioa ABLEren bidez egin bada edo zuzenki, baina edozein kasutan bi kontratu edo gehiago egin izatea eskatzen da. • Hitzarmen kolektiboen bidez betekizun bereziak ezar daitezke aldi baterako kontratazioaren abusua mugatzeko. • Zein kontratuetan EZ: bitarteko kontratei, ez eta heziketakoei eta ere ez txanda edo errelebo-kontratuari. • Zeinetan Bai:, behin behineko langileei edo obra edo zerbitzu jakinekoei aplikatzen zaie soilik. • Argi dago neurri honen bidez aldi baterako kontratu-kateak eragotzi nahi dela, eta horrela enpleguaren egonkortasuna sustatuz

19. 2.2. Lan edo zerbitzu jakin baterako kontratua • Araua; LEren 15. art.a eta 2720/1998 ED Helburua : obra edo zerbitzu zehatza, jakina burutzea  obra edo zerbitzuak enpresaren jardueratik bereizgarria eta autonomia izan behar du. denboraren aldetik lan beharra mugatua bada ere, aldez aurretik ezin da zehaztu iraupena. • Beraz, enpresaren berariazko beharrak aurre egitekoa Berezitasuna; Hitzarmen kolektiboren bidez zer nolako lanak kontratu mota honen bidez bururatu ahal diren zehazta daiteke (eta orduan horiek bakarrik egin ahal dira honen bidez) Forma:idatziz . (6. art.a). Beharrezkoa : objektua obra edo zerbitzu jakina zehaztea eta identifikatzea. Bestela kontratu amaiera ezin da justifikatu eta kontratua mugagabea dela ulertuko da. Hurrengo 10 egunetan Enplegu-Bulegoan erregistratu beharra Iraupena; Obra/zerbitzua egiteko beharrezkoa; data ziurra kontratua bukatzeko ez da ezagutzen. kontratu mota hau baldintzapeko kontratua dela; obra edo zerbitzu irauten duen arte Kontratuaren amaiera : Obra bukatzea + salaketa = borondatezko adierazpena da kontratuko epea dela eta amaitzako. Obra edo zerbitzua mailaka edo lanbide kategorien arabera gradualki bukatzea onargarria eta arrunta da. • Obra bukatu baino lehen edo langileari dagokion lanbide jarduerak amaitu aurretik harreman bukatutzat jotzen bada kaleratze desegokia • paktaturiko obra edo zerbitzua ez egitea bestelako jarduera baizik, abusutzat jotzen da eta lan kontratua mugagabea dela ulertuko da. Kontratu-kateak; 30 hilabetetan kontratu honenen bidez eta lanpostu bera betetzeko 24 hilabete baino gehiago kontratu izan diren langileak, bi kontratuz, finkoak eta irmoak bihurtzen dira

20. 2.3 BEHIN BEHINEKO KONTRATUA EKOIZTEKO GORABEHERAGATIK Araua; LEren 15. art.a eta 2720/1998 ED Helburua: Merkatu eskakizunen gorabeherak lan pilaketa edo gehiegizko eskaerak aurre egiteko, nahiz eta enpresaren ohizko jarduera izan ere. ez ohizko eta aparteko lan beharra erabat koirunturala dena.  malgutasuneko tresna da. • Aldizkako lan finkoetatik bereizteko  behin behineko kontratuek behar iragankorrei erantzuteko eta aldiz besteak beharrak iraunkorrei. Berezitasuna; Arloko Hitzarmen kolektiboek iraunaldi maximoa eta noiz erabili ahal den alda dezakete. Epea 18 hilabeteraino luza dezakete eta iraunaldia ezin da jarritako epearen hiru laurdena baino handiago edo 12 hilabete baino luzeago. Forma; 4 aste baino handiagoak idatziz. + halabeharrez data jakina aipatu behar da Iraupena; Aurretik zehaztutakoa, gehienez 6 hilabete 12 hilabetetan Iraunaldia 6 hilabete baino gutxiagoa itzartzen bada, behin bakarrik 6 hilabeteraino luza daiteke, parteek nahi badute. • Iraunaldi maximoa baino txikiagoa  lanean jarraituez gero iraunaldi maximoraino luzapena • Gehienezko muga igarotzean, lanean jarraituez gero  kontratua mugagabe bihurtuko dela ulertuko da. Kontratu amaitzea: paktaturiko iraunaldia igarotzean Iraunaldi maximoa agortzean, salaketa ageririk ez eta lanean jarraitzekotan denbora ez mugatua bezala luzatzen dela ulertuko da, kontrako froga izan ezik. • Aurre-abisua ez da beharrezko. Kontratu-kateak; 30 hilabetetan kontratu honenen bidez eta lanpostu bera betetzeko 24 hilabete baino gehiago kontratu izan diren langileak, bi kontratuz, finkoak eta irmoak bihurtzen dira

21. 2.4 BITARTEKO KONTRATUAK • Araua; LEren 15. art.a eta 2720/1998 ED • HELBURUA: bi egoera desberdinak : • a.- Arau, hitzarmen kolektibo edo akordio indibidualaren bidez lan-postua gordetzeko eskubidea duen langilea ordezkatzeko (lan kontratuaren etendurak) • b.-lan postua iragankorki betetzeko hautatze edo promoziozko prozedura irauten duen bitartean • Ordezkatuko den langilearen lanpostua izatea ez da beharrezko. • Berezitasunak; • a.-langile ordezkatuaren izena eta ordezkatzeko kausa kontratuan zehatea eta beteko den lan-postua (ordezkatzeko langilearena edo beste batena) • b.- hautatzeko prozeduran dagoen lanpostua zehaztuz • Forma; idatziz, ordezkatuta izaten den langilea eta beteko den lanpostua adieraziz • Iraupena; a.- Ordezkatutako langilearen eskubidea irauten duen bitartean. • b.- betirako betezko prozedurak irauten duena, gehienez 3 hilabete. • Administrazio publikoetan arautegi bereziaren arabera hautatzeko prozedurak irauten duena • Kontratuaren amaitzea: • a.- 1.-Ordezkatutako langilea berreranstean • 2.-Legez edo akordioaz ezarritako epea berreransteko igarotzean • 3.-lanpostu gordetzeko eskubidea sortu zuen kausa iraungitzean. • b.-Hautatzeko prozeduran 3 hilabete eta administrazio Publikoetan dagokion epean igarotzean. • - amaitzeko kausak gertatzean, salaketa ageririk ez bada eta lanean jarraitzen bada  denbora ez mugatua bezala  kontrako froga izan ezik. • aurre-abisua; paktatzen den arabera. • Lanaldia; Arau orokorraz lanaldi osokoak izan behar dira • bi salbuespena; - Lanaldi partzialeko langileak ordezkatzeko eta legez edo akordioz tarte batez langile batek daukan lanaldia gutxitua osatzeko egiten denean.

22. 2.5 Administrazioren berezitasunak aldi baterako kontratatzerakoan • administrazioak baditu beste ezaugarri aipagarria • Hiritar guztien eskubidea lan postu publikoak eskuratzeko (merituen arabera) • aldi baterako kontratazioak gaizki egin ez gero mugagabe bihurtzen den kasuetan? • 1998 baino lehen epai gehienek aldi baterako kontratazioen hutsuneak kalte-ordainak ematea ekartzen zuen, baina ez kontratu mugagabe bihurtu • 1998.01.20 eta 2.eko Auzitegi Goreneko epaiek; • kontratu mugagabea eta lan harreman irmoa edo langile finkoa izatea bereizi • kontratua mugagabe bihurtzea baina ez harreman irmoa izatea. • Ondorioa; kontratua denboraz ezin amaitu • Administrazioak dagokion moduan lanpostua estali behar du eta orduan langileren harreman hori bukatutzat joko da

23. 2.6. Erregela komunak aldi baterako kontratuentzat Berdintasun printzipioa; aldi baterako langileei tratu txarragoa ematea debekatzen da, • bereizkeriatzat joz eta deuseza izanik egindako portaera. • kontratua amaitzeko ez den beste guztian berdintasunaz tratu beharra inolako berezitasunik gabe. Informatzeko beharra: enpresa-buruak langile hauei lan-postuen berri eman behar die. Horren bidez, langile guztiek aukera izango dutela irmoak izateko bermatu nahi da. Lege uste berezia; Salaketarik ez eta langileak lanean jarraitzekotan  mugagabea dela ulertuko da • kontrako froga izan ezik. Aurre-abisua; urte bete baino luzeagoa bada aurre-abisua (15 egunekoa gutxienez) amaitzeko • Enpresariak aurreabisurik ez kalte-ordainak = aurre-abisuaren soldata langileari Kontratuaren etendura; Kontratu eteteak ez dakar kontraturen iraunaldia luzatzea:(kontra pakturik onargarriak) Ez-mugatuaren aldeko lege-usteak; • 1.- Iuris tantum lege usteak, kontrako frogarik onartzen den lege ustea:: a.- Kontratua idazten ez bada edo kasu bakoitzaz eskatzen diren bestelako betekizun formalak ez badira betetzen • b.- Langileei Gizarte asegurantzan altan eman ez, probaldia bezalako epea igaroez gero • Jarduera edo kontrataturiko zerbitzuen izaeratik aldi baterako izatea ez bada ulertzen. • 2.- Iuris et de iure lege ustea, kontrako frogarik onartzen ez den egoerak: • Lege-iruzurrean egindako kontratuak ez mugatutzat jotzen dira. • Bestetik 5/2006 ED Legeak eta 43/2006 Legeak ezarri zuten eraberritze automatikoa • 30 hilabeteko epean aldi baterako kontratu bi edo gehiagoren bidez 24 hilabetetan egondako langilea irmoa eta finkoa da • soilik bi egoeretan : behin-behineko langileekin eta obra edo zerbitzu jakineko kontratuetan

24. 3.- ENPLEGU SUSTAPENA3.1 Enplegu iraunkorra sustatzea; Kontratazio mugagabea sustatzeko kontratua • 1997an . Kontratu mugagabe berri bat sortu Helburua; zenbait langile taldeak kontratazioa erraztea , diru-laguntzaz emanez gain kasu batean kontratu amaitzea kostu txikiagoz egin ahal izatea • tarte baterako neurri gisa aurkeztu, geroztik erregela egonkorra bezala finkatu zen. ARAUA. 12/2001 Legearen 1 Xedapen gehigarrian erregulazio eta parteen arteko eskubide eta obligazioak  lan kontratu arruntarenak dira, alboko salbuespenekin; • Formari idatziz eta eredu ofizialean. • Kontratuaren subjektuak: langile mota berezi batzuk ( lan merkatura heltzeko zailtasunak dituzten langile langabeak edo aldi baterako kontratuak dituztenak) • . LANGILE LANGABEEN EZAUGARRIAK: 16/30 urteak, 45 urte baino zaharrago izatea, elbarrituak, iraupe luzeko langabetuak izatea (6 hilabete jarraiturik lan enplegu eskatzailea eramatea inskribaturik), emakume langabeak emakumeren enplegu txikiago duten lanbide edo jardueratako, genero- indarkeriaren biktima izatea,… • Enpresarientzat muga berezia. Ezin du erabili kontratu hau, baldin eta aurreko 6 hilabetean lanpostu gutxitu baitu enpresan, kaleratze objektiboz bidegabekotzat jo izan bada eta kaleratze kolektiboz. • muga bakarrik lantoki eta lanbide edo lan talde berberean MUGATZEN DA • berme honen bidez mugagabe kontratua arrunta berriaren aldatzea eragotzi nahi da • berezitasun bakarra; kaleratze objektiboan bidegabekotzat joz gero kalte-ordainak txikiagoa • kalte-ordaina= urte bakoitzaz 33 eguneko soldatarena eta gehienez 24 hilabetekoakBestetan kopuruak urte bakoitzaz 45 eguneko soldata eta topea 42 hilabetekoa da.

25. 3.2. Enplegu sustatzeko plangintza • 1997. urte geroztik urtero enplegu sustatzeko egitarauak • Gizarte segurantzako enpresa kuotaren hobariak= kuota gutxitzea  gauzatzen dira • Honen bidez mugagabeko kontratazioa sustatu, aldi baterako kontratuen kopurua jaitsi eta zenbait langabetuen egoera konpondu. • Ezaugarri nabarmenak • Zenbait taldetako langabetuak mugagabe kontratatzen diztuten enpresak onuradunak : • (zenbait egoera berezian dauden emakumeak, enplegu eskatzaile moduan 6 hilabete baino gehiago daramaten langabetuak, 45 urte baino zaharragoak, langabeziako prestazioa edo laguntza jasotzen dutenak, genero-indarkeriaren biktimak,...). • Era berean, 2007.01.01 baino lehen, aldi baterako kontratuak finkoak bihurtzen direnean ere sartzen dira. • Hobariak, desberdinak egoeraren arabera portzentaje finkoa edo ehuneko zehatz bat izan daiteke. • Hobariak jasotzeko zorrik ez dute izan behar ez haziendarekin ez eta gizarte Segurantzarekin. • Horrez gain, ezin dira baztertuak aurretik honelako plangintza batetik egindako arau-hausteagatik • Hobarietatik baztertzen dira hurrengo egoerak: • Lan harreman bereziak, espetxeetako zigortuena izan ezik • Ezkontide eta 2. gradurainoko senideen kontratazioa. • 24 hilabetean enpresa berean kontratu mugagabeaz aritu den langilea kontratatzea eta subrogazioan • Aurreko 3 hilabetetan bere lan harreman mugagabea bukatu duten langileen kontratazioa. • hobariak jaso duen enpresak lan harreman hori amaiera desegokiaz bukatuez gero  hurrengo 12 hilabetetan ezin du parte hartu

26. 3.3 Enplegua sustatzeko beste neurriak; elbarrituen kontratazioa • Elbarrituak mugagabe kontratuez gero badaude diru-laguntzak eta hobariak • . Bestetik elbarrituak aldi baterako kontratatzea sustatzeko neurri gisa onargarria • beste sustatzeko neurriak bai estatu mailan bai autonomia erkidegoetan zenbait taldeen kontratazioa bultzatzeko (gazteak,birmoldaketako langileak,...) 3.4.Aldi baterako kontratua enplegua sustatzekoa txertatzeko enpresetan Arautegia: 44/2007 Legea Txertatzeko enpresa = Elkarte anonimoa edo kooperatibak bere helburua bazterketa soziala pairatzen duten pertsonei lan- hezkuntza eta integrazio soziala ematea da Beraz helburua bazterketa sozialeko pertsonak kontrataraztea Berezitasuna: kaleratze objektiboa ez da aplikagarria kontratu honetan (lan-hutsuneak ez dira kontuan hartzen absentismo mailak neurtzeko Iraupena: urte batetik 3 urteraino

27. 3.5 Aldez aurretik jubilatutako langileak ordezkatzea Arauak. 1194/1985 ED, UZTAILAREN 17KOA Helburua:dagokion adina baino lehen jubilatzen den langilea ordezkatzea (64 urterekin) Aldez aurretiko erretiroak aldi berean beste langilea kontratzea eskatzen du Kontratu mota. Edozein behinekoak eta partzialak izan ezik) Iraupena. Gutxienez 1 urte bete denbora zehatza kontratua izanez gero  urte bete egitean buka daiteke (obra edo zerbitzu jakina izanik ere) Ordezko langilea urte bete baino lehen kalera badoa  kontratu berria egin behar da beste batekin urte betea heltzeko Kontrataturiko langilea =26 urte baino gutxiago  kotizazioarako tipo berezia (ehuneko 12.a)