Prof. dr hab. inż. Tomasz NOWAKOWSKI Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn

1. PODSTAWY LOGISTYKI Wydział Mechanicznykierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcjirok akad. 2013 / 2014 Prof. dr hab. inż. Tomasz NOWAKOWSKI Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Katedra Logistyki i Systemów Transportowych Budynek B5, pok. 14

2. Zakres merytoryczny przedmiotu • Nabycie wiedzy z obszarów: • definicji, genezy, istoty logistyki, • roli i miejsca logistyki w przedsiębiorstwach różnego typu • procesów współpracy i integracji w łańcuchach dostaw dla odnoszenia pożądanych efektów ekonomicznych funkcjonowania przedsiębiorstwa • Nabycie umiejętności: • identyfikowania problemów jakie mogą zakłócać efektywne funkcjonowanie procesów logistycznych • oceny poziomu funkcjonowania systemu logistycznego • zastosowania algorytmów analizowania i oceny alternatywnych rozwiązań logistycznych

3. Program wykładów • Istota i założenia koncepcji logistycznych • Systemy logistyczne • Strategie logistyczne • Logistyka zaopatrzenia • Logistyka produkcji • Logistyka dystrybucji • Opakowania w systemach logistycznych • Systemy automatycznej identyfikacji w logistyce • EDI w logistyce • Systemy transportu bliskiego i magazynowania • Systemy transportu dalekiego • Centra logistyczne • Zarys ekologistyki • Logistyki fakultatywne - przykłady

4. Podstawowa literatura do wykładu • Kisperska-Moroń D., Krzyżaniak S.: „Logistyka”; Biblioteka Logistyka; ILiM, Poznań 2009. • Korzeń Z. : „Logistyczne systemy transportu bliskiego i magazynowania” T. I i II. Biblioteka Logistyki. Poznań 1998/99. • Nowakowski T. (red.): „Systemy logistyczne. Tom I i II”. Difin, Warszawa 2011. • Pfohl H. Ch. : „Systemy logistyczne. Podstawy organizacji i zarządzania”. Biblioteka Logistyki. Poznań 1998. • Abt S. : „Zarządzanie logistyczne w przedsiębiorstwie”; PWE, Warszawa 1998. • Christopher M. : „Strategia zarządzania dystrybucją. Praktyka logistyki biznesu.”; Agencja Wydawnicza „PLACET”, Warszawa 1996. • Blaik P.: „Logistyka”; PWE; Warszawa 2001. • Ballou R. H., Busines Logistics / Supply Chain Management; Pearson Education, Inc., Upper Sadldle River, New Jersey, 2004.

5. Prasa specjalistyczna • Czasopismo „LOGISTYKA” www.czasopismologistyka.pl • Logistyka i Jakość www.laj.pl • Nowoczesny Magazyn • Transport i Spedycja • Eurologistics www.eurologistics.pl • Polska Gazeta Transportowa www.pgt.pl • LogForum www.logforum.wsl.com.pl

6. Istota i założenia koncepcji logistycznych • Geneza, definicje, określenia logistyki. • Cele i założenia szczegółowe. • Fazy rozwoju logistyki. • Podstawowe problemy i dylematy logistyki. • Zakres zastosowań.

7. Praktyczne działania mające charakter działań logistycznych Myśl logistyczna ery nowożytnej Logistyka „uśpiona” Teoria i praktyka logistyki p.n.e. 0 n. e. XVIII w. Czasy ery starożytnej Narodziny Chrystusa Czasy ery nowożytnej Etap II – zintegrowane zarządzanie logistyczne (lata 70-80) * deregulacja transportu, * pojawienie się globalnej konkurencji, * poszukiwanie źródeł dostaw za granicą, * czynniki ekonomiczne. Etap III – zarządzanie łańcuchem dostaw (od lat 80-90): * łańcuch dostaw/rurociąg logistyczny (łańcuch logistyczny), * efektywna obsługa klienta (ECR). Etap I – dystrybucja fizyczna (lata 60-70): * rozszerzenie asortymentów, * wzrost stawek przewozowych, * wytwarzanie produktów o wyższej wartości. Logistyka wojskowa (starożytność). Dwa nurty: amerykański i europejski. ISTOTA „dostarczyć wojskom wszystkiego, co jest niezbędne do życia i walki, zabrać wszystko zbędne, co walce przeszkadza”. W Polsce od 1914r. (w literaturze od 1968r) Logistyka cywilna - ruch i operowanie produktami z miejsca wytworzenia do miejsca konsumpcji.

8. Istota i założenia koncepcji logistycznychGeneza, definicje, określenia logistyki W starożytnym Rzymie logistikas oznaczało zaopatrzenie legionów w środki do życia, co praktycznie wiązało się z planowaniem tras przemieszczania legionów tak, aby w pobliżu miejsc postoju znajdowały się pastwiska dla bydła.

9. Istota i założenia koncepcji logistycznychGeneza, definicje, określenia logistyki Cesarz bizantyjski Leontos VI (886 – 911) traktował logistykę (po taktyce i strategii) jako trzecią z nauk o prowadzeniu wojny uważając, że jest rzeczą logistyki: • żeby żołd był wypłacony, • wojsko odpowiednio uzbrojone i uszeregowane, • wyposażone w działa i sprzęt wojenny, • żeby potrzeby wojska były dostatecznie i w odpowiednim czasie zaspokojone, • każda wyprawa wojenna odpowiednio przygotowana tzn.: • przestrzeń i czas odpowiednio obliczone, • obszar oszacowany z uwzględnieniem ruchów wojsk, a także siły oporu przeciwnika.

10. Istota i założenia koncepcji logistycznychGeneza, definicje, określenia logistyki Napoleon Bonaparte (1807) – Ostróda: • Powołał 5 batalion taboru konnego, które zastąpiły cywilne przedsiębiorstwa zaopatrzenia wojsk – utworzył jednostki logistyczne wojska • Obecnie – 5 Pułk Dowodzenia i Wsparcia Armii Francuskiej (w 1992 r. w 185 rocznicę utworzenia – defilada w Ostródzie)

11. Istota i założenia koncepcji logistycznychGeneza, definicje, określenia logistyki Antoin-Henry Baron de Jomini (1837) Traite d l’art de guerre Logistyka - „praktyczna sztuka i stosowana nauka planowania i prowadzenia ruchów wojsk oraz ich zaopatrzenia”.

12. Istota i założenia koncepcji logistycznychGeneza, definicje, określenia logistyki Określenie „logistique“ obejmowało: • wyszukiwanie prostych kwater dla służb wojskowych niższej rangi, • zapewnienie utrzymania i jednolitego umundurowania wraz z niezbędnym wyposażeniem wojskowym, • zaopatrzenie, administrowanie i rozdział sprzętu wojskowego i technicznego, a więc broni, amunicji, koni i wozów, części zapasowych dla broni i wozów oraz sprzętu dla koni, • organizację wyposażenia jednostek medycznych i sanitarnych.

13. Istota i założenia koncepcji logistycznychGeneza, definicje, określenia logistyki II Wojna Światowa - Ministerstwo Obrony USA: powołanie interdyscyplinarnego zespołu specjalistów do rozwiązywania problemów logistycznych. 1955r. – „Note on the Formulation of the Theory of Logistics”. 1975r. – Pojęcie „logistyka” pojawia się w odniesieniu do gospodarki cywilnej.

14. Przykład: Konsument w USA i Korei Płd. Kupuje odtwarzacz DVD i oprogramowanie komputerowe Zakres merytoryczny przedmiotu 1. Tylko towary lokalne 2. Towary z importu (tani transport)

15. Istota i założenia koncepcji logistycznychGeneza, definicje, określenia logistyki.

16. Istota i założenia koncepcji logistycznychGeneza, definicje, określenia logistyki. Logistyka jest to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy na styku techniki, informatyki i ekonomii, która integruje przepływy strumieni towarów, informacji im towarzyszącej i kapitału, w celu podniesienia produktywności i konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynku.

17. Istota i założenia koncepcji logistycznychGeneza, definicje, określenia logistyki Celem „business logistics” jest dążenie do osiągnięcia optymalnej koordynacji przepływu materiałów, surowców, czynności związanych z magazynowaniem, czynności manipulacyjnych towarów, problemów dotyczących opakowania, magazynowania i przepływu wyrobów gotowych do ich ostatecznych odbiorców.

18. Istota i założenia koncepcji logistycznychGeneza, definicje, określenia logistyki

19. Istota i założenia koncepcji logistycznychGeneza, definicje, określenia logistyki. Logistyka jest częścią procesu łańcucha dostaw, która obejmuje: • planowanie • sterowanie wydajnością • oraz skutecznością przepływu i przechowywania dóbr i odpowiadającej im informacji • od źródła (miejsca powstania dobra) • do ujścia (miejsca konsumpcji lub użytkowania) z zamiarem spełnienia oczekiwań klientów.

20. Zintegrowany łańcuch logistyczny – podstawowe definicje PRZEPŁYW INFORMACJI KONSUMENCI (RYNEK) HURTOWNICY PRODUCENCI DOSTAWCY DETALIŚCI PRZEPŁYW PRODUKTÓW PRZEPŁYW KAPITAŁU POWTÓRNE ZAGOSPODAROWANIE

21. Istota i założenia koncepcji logistycznychGeneza, definicje, określenia logistyki

22. Istota i założenia koncepcji logistycznychCele i założenia szczegółowe. Schemat strukturalny logistyki i poziomy jej działania

23. Istota i założenia koncepcji logistycznychCele i założenia szczegółowe. Poziom operacyjny obejmuje przepływy materiałowe w sferze zaopatrywania, produkcji, magazynowania, dystrybucji i recyrkulacji. Poziom taktyczny obejmuje przepływy informacyjne Poziom strategii obejmuje działania decyzyjne w sferze logistycznego zarzą-dzania.

24. Istota i założenia koncepcji logistycznychCele i założenia szczegółowe. Obszary działań logistycznych: • Obsługa zamówień i zarządzanie przepływami materiałowymi. • Magazynowanie dóbr rzeczowych. • Tworzenie infrastruktury magazynowej. • Transport materiałów. • Gospodarka opakowaniami.

25. Istota i założenia koncepcji logistycznychCele i założenia szczegółowe. Obsługa zamówień i zarządzanie przepływami materiałowymi: • Przekazywanie i realizacja zamówień handlowych dotyczących materiałów; • Opracowanie zleceń materiałowych; • Analiza zamówień materiałowych; • Wykorzystywanie środków informacji w obsłudze zamówień i zarządzaniu przepływami materiałowymi; • Sterowanie przepływami produkcji i dystrybucji; • Zarządzanie przepływami produkcji i dystrybucji.

26. Istota i założenia koncepcji logistycznychCele i założenia szczegółowe. Magazynowanie dóbr rzeczowych: • Ustalenie struktury i ilości towarów przeznaczonych do magazynowania; • Ustalenie wielkości dostaw oraz cyklu dostaw; • Ustalenie poziomów norm zasobów magazynowania; • Określenie poziomów „zapasów bezpieczeństwa”; • Ustalenie sposobów kontroli stanu zapasów materiałowych; • Sporządzenie prognoz potrzeb materiałowych.

27. Istota i założenia koncepcji logistycznychCele i założenia szczegółowe. Tworzenie infrastruktury magazynowej: • Wybór lokalizacji, charakteru, potencjału i wielkości obszaru obsługiwanego przez magazyny; • Projektowanie systemów magazynowych; • Dobór wyposażenia technicznego dla potrzeb składowania i czynności magazynowych; • Synteza układów automatycznej identyfikacji ładunków i elektronicznej wymiany informacji; • Eksploatacja magazynów i ich infrastruktury; • Dobór technologii magazynowania;

28. Istota i założenia koncepcji logistycznychCele i założenia szczegółowe. Tworzenie infrastruktury magazynowej (c.d.) : • Organizacja obsługi środków transportu w magazynach oraz ich otoczeniu; • Organizacja prac związanych z komisjonowaniem materiałów (kompletowanie, sortowanie, kodowanie itp.); • Organizacja pracy personelu; • Przyjmowanie, wydawanie i przetwarzanie informacji zawartych w dokumentach obrotu towarowego.

29. Istota i założenia koncepcji logistycznychCele i założenia szczegółowe. Transport materiałów: • Dobór środków transportowych do określonych zadań przemieszczania i manipulacji materiałów; • Ustalenie warunków automatyzacji i robotyzacji procesów przeładunku i transportu materiałów; • Organizacja przewozów kombinowanych; • Organizacja procesu spedycji; • Optymalizacja łańcuchów transportowych.

30. Istota i założenia koncepcji logistycznychCele i założenia szczegółowe. Gospodarka opakowaniami • Ustalenie warunków spełniania funkcji logistycznych przez opakowania; • Tworzenie normowo opakowanych jednostek ładunkowych (pakiety, pojemniki, palety, kontenery); • Gospodarowanie opakowaniami zwrotnymi oraz recycling opakowań zużytych.

31. Istota i założenia koncepcji logistycznychFazy rozwoju logistyki

32. Istota i założenia koncepcji logistycznychFazy rozwoju logistyki

33. Główne problemy współczesnej logistyki • Ważne kierunki rozwoju badań nad przestrzennym rozwojem logistyki: • zróżnicowanie przestrzenne zagospodarowania regionów na świecie, • rozwój sieci logistycznej w aglomeracjach miejskich, • wpływ logistykochłonności regionów na efektywność rozwiązań logistycznych w przedsiębiorstwie i między przedsiębiorstwami.

34. Główne problemy współczesnej logistyki • Ważne zadania logistyki międzynarodowej: • oferowanie klientom na całym świecie niepowtarzalnych wartości, • dostosowanie do środowisk narodowych o zróżnicowanej kulturze, różnych systemach gospodarczych i politycznych, odmiennej infrastrukturze, • zarządzanie rozbudowaną siecią.

35. Główne problemy współczesnej logistyki • Najważniejsze obszary zarządzania przedsiębiorstwem w aspekcie udziału w europejskich łańcuchach dostaw, m.in: • udoskonalenie metod obsługi transportowej i magazynowej przedsiębiorstwa, • zmiany w wielkości i strukturze nakładów na infrastrukturę logistyczną, • kryteria wyboru dostawców ze względu na rozwój logistyki międzynarodowej.

36. Kolejny wykład Systemy logistyczne