Yatırımlarda Devlet Yardımları

1. Yatırımlarda Devlet Yardımları Yatırımları Teşvik Mevzuatında Yeni Düzenlemeler Ahmet CANGÖZ Ortak, Vergi Hizmetleri 11.08.2009, MANİSA www.verginet.net

2. İÇERİKYeni Teşvik Sistemi

3. ÖNCEKİ DÜZENLEMELER

4. ÖNGÖRÜLEN TEŞVİKLERİN AMACI • Bölgesel gelişmişlik farklılıklarını azaltmak • Rekabet gücünü artırmak, • Büyük ölçekli yatırımlara destek olmak • Sektörel kümelenmeyi desteklemek, Yeni sistemin öncekine göre en önemli farkı, devlet yardımlarının tüm bölgelere aynı teşvik esasları çerçevesinde değil, bölgesel sınıflandırmaya göre farklı esaslara göre uygulanmasıdır. Bölgelerin sınıflandırılmasında sosyo ekonomik ve gelişmişlik düzeyleri dikkate alınmış, bölgesel olarak geri kalmış yörelerin yatırım desteklerinden daha çok yararlandırılması prensibi konulmuştur.

5. GENEL PRENSİP Yatırımların sistemdeki destek unsurlarından yararlanabilmesi için, • makro ekonomik programlar, • arz-talep dengesi, • sektörel, • malî ve teknik değerlendirmeler çerçevesinde projenin uygun görülmesi gerekir. Destek unsurlarından yararlanmak isteyen şirketlerin yatırım projelerinin ilgili kurumlarca değerlendirilerek Yatırım Teşvik Belgesine bağlanmış olması ön koşuldur. YTB olmayan projeler destek unsurlarından yararlanamaz.

6. YENİ SİSTEMDE TEŞVİK ARAÇLARI

7. TEŞVİK EDİLMEYECEK YATIRIMLAR

8. TEŞVİK EDİLMEYECEK YATIRIMLAR

9. TEŞVİK EDİLMEYECEK YATIRIMLAR

10. TEŞVİKİ ŞARTLARA BAĞLI YATIRIMLAR

11. TEŞVİKİ ŞARTLARA BAĞLI YATIRIMLAR

12. TEŞVİK EDİLECEK YATIRIMLAR

13. GENEL TEŞVİK ARAÇLARI NEDİR? • Katma Değer Vergisi İstisnası • Gümrük Vergisi Muafiyeti • Asgarî sabit yatırım tutarının üzerindeki yatırımlar, bölgesel/sektörel ayrım yapılmaksızın yararlanırlar. • Asgari yatırım tutarları: • 1 ve 2. Bölgelerde 1.000.000 TL • 3 ve 4. Bölgelerde 500.000 TL • Sektörel asgari tutar/kapasite şartları dikkate alınır • Teşvik edilmeyecek yatırım konuları kapsam dışındadır. NASIL YARARLANILIR?

14. BÖLGESEL TEŞVİK ARAÇLARI • Genel Destekler (KDV İstisnası + Gümrük Muafiyeti) • İndirimli Vergi Oranı • SSK İşveren Payı Hazine Desteği • Yatırım Yeri Tahsisi • Faiz Desteği NEDİR? • Yatırım Teşvik Belgesi gereklidir. • Asgari yatırım tutarları sağlanmalıdır • 1 ve 2. Bölgelerde 1.000.000 TL • 3 ve 4. Bölgelerde 500.000 TL • Sektörel asgari tutar/kapasite şartları dikkate alınır • Faiz desteği 3. ve 4. bölgelerdeki yatırımlar içindir. NASIL YARARLANILIR?

15. BÖLGESEL UYGULAMADA İLLER SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK SIRALAMASINA GÖRE

16. BÖLGESEL UYGULAMADA İLLER SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK SIRALAMASINA GÖRE

17. BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARA TEŞVİK • Genel Destekler (KDV İstisnası + Gümrük Muafiyeti) • İndirimli Vergi Oranı • SSK İşveren Payı Hazine Desteği • Yatırım Yeri Tahsisi NEDİR? NASIL YARARLANILIR? • Yatırım Teşvik Belgesi gereklidir. • Sadece belirlenen 12 sektör için uygulanacaktır • Asgari yatırım tutarı 50 milyon TL dir. Her sektör için farklı tutarlar/kapasiteler belirlenmiştir.

18. BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARDA ASGARİ TUTARLAR • Hükümetin açıklamalarına göre, 12 alandaki belli tutarları aşan büyük proje yatırımları için en yüksek oranda teşvik verilmektedir. • Kimyasal Madde Ürünleri İmalatı • Ana Kimyasal Maddelerin İmalatı 1.000.000.000 TL. • Diğer Kimyasal Ürünlerin İmalatı 300.000.000 TL. • Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı 1.000.000.000 TL • Transit Boru Hattıyla Taşımacılık Hizmetleri • Motorlu Kara Taşıtları İmalatı 250.000.000 TL • Lokomotif ve Vagon İmalatı • Liman ve Liman Hizmetleri 250.000.000 TL • Elektronik Sanayi Yatırımları • LCD/Plazma Üretimi Yatırımları 1.000.000.000 TL • Modül Panel Üretimi Yatırımları 150.000.000 TL • Lazer Televizyon, Üç Boyutlu Televizyon ve OLED Televizyonlar ve TV Üretimi Diğer Elektronik Sektörü Yatırımları • Tıbbi Aletler, Hassas ve Optik Aletler İmalatı • İlaç İmalatı 100.000.000 TL • Hava ve Uzay Araçları İmalatı • Makine İmalatı Yatırımları • Madencilik Yatırımları (Rödovanslı yatırımlar hariç)

19. TEŞVİK ARAÇLARI • Yatırım nedeniyle yurt içinden veya yurt dışından satın alınan, teşvik belgesi kapsamında uygun görülen makina ve ekipman için KDV ödenmeyerek istisna edilmesidir. NEDİR? • Yatırım Teşvik Belgesi gereklidir • Asgari yatırım tutarları sağlanmalıdır. • 1 ve 2. Bölgelerde 1.000.000 TL • 3 ve 4. Bölgelerde 500.000 TL • Sektörel tutar/kapasiteye dikkat NASIL YARARLANILIR?

20. TEŞVİK ARAÇLARI NEDİR? • Yatırım nedeniyle yurt dışından alınan, teşvik belgesi kapsamında uygun görülen, makina ve ekipmanın gümrük vergisi ve fon ödemesinden muaf tutulmasıdır. • Yatırım Teşvik Belgesi gereklidir • Asgari yatırım tutarları sağlanmalıdır. • 1 ve 2. Bölgelerde 1.000.000 TL • 3 ve 4. Bölgelerde 500.000 TL • Sektörel tutar/kapasiteye dikkat NASIL YARARLANILIR? KISITLAMALAR • Prensip olarak kullanılmış makina, hammadde, ara malı, işletme malzemesi, inşaat malzemesi kapsama girmez. • Kullanılmış komple tesis ithaline izin verilebilir (tekstil, hazır giyim, konfeksiyon tesisleri hariç).

21. TEŞVİK ARAÇLARI NEDİR? • Yatırım teşvik belgesine bağlı yatırımlardan elde edilen kazançlar: • Yatırımın işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren, • Yatırıma katkı tutarına ulaşılıncaya kadar • indirimli kurumlar vergisine tabi tutulur. • İndirimli vergi oranından yararlanamayacak olanlar • Arazi, arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tabi olmayan diğer harcamalar • Finans ve sigortacılık konularında faaliyet gösterenler • İş ortaklıkları • Yap-İşlet Modeli ile yapılan 4283 ve 3996 sayılı kanunlar kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar • İndirimli oranlar stopaj yöntemiyle yapılan vergilendirmede uygulanamayacaktır. KISITLAMALAR

22. TEŞVİK ARAÇLARI TANIMLAR AÇIKLAMALAR YATIRIMA KATKI TUTARI • İndirimli oranda kurumlar/gelir vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarıdır İNDİRİMLİ ORANIN KAPSAMI • İndirimli vergi sadece yapılan yatırımdan elde edilen kazanca uygulanacaktır. Diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlar normal oranda (%20 KV) vergilenecektir. İNDİRİMLİ ORANIN SÜRESİ • Yatırıma Devletçe yapılacak katkı tutarına ulaşılıncaya kadar indirimli kurumlar vergisioranıuygulanmaya devam edilecektir.

23. TEŞVİK ARAÇLARI YATIRIMA KATKI ORANLARI VE İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ ORANLARI

24. TEŞVİK ARAÇLARI 31/12/2010 tarihine kadar yatırıma başlanması halinde

25. Arıca A.Ş. Manisa Organize Sanayi Bölgesinde 10.000.000 TL tutarında yatırım yapmayı planlamaktadır. Değerlendirme yapmadan önce Arıca A.Ş. tarafından yapılacak yatırımın hangi faaliyet sınıfında yer aldığını belirlemek gerekecektir. Bu belirleme için “ULUSAL FAALİYET VE ÜRÜN SINIFLAMASI - US – 97” tablosu kullanılmalıdır. Tabloda Arıca A.Ş.’nin dahil olduğu faaliyet sınıfı tespit edilmelidir. ÖRNEK: İndirimli Kurumlar Vergisi

26. ÖRNEK: İndirimli Kurumlar Vergisi (devam)

27. Buna göre imalat sanayii içinde yer alan yatırım büyük proje yatırımı açısından değerlendirmesi yapılırken “11-MAKİNE İMALATI YATIRIMLARI” sınıfında değerlendirilecektir. Bu konu büyük ölçekli yatırımlar listesinde mevcuttur. ÖRNEK: İndirimli Kurumlar Vergisi (devam) • Ancak tutar olarak 50 Milyon TL lık alt sınıra ulaşamadığından büyük proje yatırımı sayılamayacaktır. • Bu durumda, yatırımın bölge bazında desteklenecek sektörler arasında olup olmadığı tespit edilmelidir. Bunun için US 97 Ulusal Faaliyet ve Ürün Sınıflaması kodlarına göre değerlendirme yapılacaktır.

28. Görüldüğü gibi Arıca A.Ş. bölgesel teşviklerden yararlanacak sektörde yer almaktadır. ÖRNEK: İndirimli Kurumlar Vergisi (devam) • Karara göre 3.Bölgedeki bu illerde 31 kodlu sektörde yapılacak yatırımın asgari tutarı 3.000.000 TL olarak belirlenmiştir. Arıca A.Ş. nin yapacağı yatırımın tutarı ise 10.000.000 TL dir.

29. MANİSA’DA TEŞVİK EDİLECEK SEKTÖRLER

30. MANİSA’DA TEŞVİK EDİLECEK SEKTÖRLER

31. MANİSA’DA TEŞVİK EDİLECEK SEKTÖRLER

32. Bu durumda Arıca A.Ş. Nin bu yatırımı için teşvik belgesi verilebilecek ve bu yatırımdan elde edilen kazançlar indirimli KV uygulamasından yararlanabilecektir. Tabloya göre Arıca A.Ş.’nin yatırımı Bölgesel Uygulama kapsamında olup % 20 yatırım katkısı alacak ve sadece yatırım kazançları üzerinden (%60 indirimle) % 8 oranında Kurumlar Vergisi ödeyecektir. ÖRNEK: İndirimli Kurumlar Vergisi (devam)

33. Arıca A.Ş.’nin bu yatırımdan 10 yıl boyunca şu kazançları elde etmiş olsun: ÖRNEK: İndirimli Kurumlar Vergisi (devam)

34. Arıca A.Ş.’nin yararlanabileceği katkı oranı % 20 olduğu için yatırım katkı tutarı 10.000.000 x % 20 = 2.000.000 TL olacaktır. Bu tutar yıllar itibariyle vazgeçilen vergi yoluyla tablodaki gibi yaklaşık 7 yılda yatırımcıya dönecektir. ÖRNEK: İndirimli Kurumlar Vergisi (devam)

35. Arıca A.Ş. Bu yatırıma 31.12.2010 tarihinden önce başlaması halinde daha avantajlı olacaktır. Bu durumda % 40 yatırım katkısı alacak ve sadece yatırım kazançları üzerinden (%80 indirimle) % 4 oranında Kurumlar Vergisi ödeyecektir. ÖRNEK: İndirimli Kurumlar Vergisi (devam) 31/12/2010 tarihine kadar yatırıma başlanması halinde

36. Arıca A.Ş.’nin 31.12.2010 dan önce yatırıma başlaması halinde yararlanabileceği katkı oranı % 40 olduğu için yatırım katkı tutarı 10.000.000 x % 40 = 4.000.000 TL olacaktır. Bu tutar yıllar itibariyle vazgeçilen vergi yoluyla tablodaki gibi yaklaşık 9 yılda yatırımcıya dönecektir. ÖRNEK: İndirimli Kurumlar Vergisi (devam)

37. TEŞVİK ARAÇLARI Kararname hükmüne göre işveren hissesinin yalnızca asgari ücrete isabet eden kısmı devletçe karşılanacaktır. Teşvik belgesinde kayıtlı istihdam öngörüleri ile tutarlı olmak kaydıyla; • Komple yeni yatırımlarda, işletmeye geçiş tarihinden itibaren sağlanan, • Diğer yatırım cinslerinde, yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısına ilave edilen, istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı aşağıda belirtilen sürelerde Hazinece karşılanacaktır.

38. TEŞVİK ARAÇLARI • İşveren hissesine ait primlerin karşılanabilmesi için, • işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermesi • sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarın Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı ödemiş olması gerekir. • İşveren tarafından ödenmesi gereken primlerin geç ödenmesi halinde, Hazineden Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak ödemenin gecikmesinden kaynaklanan gecikme zammı işverenden tahsil edilecektir.

39. TEŞVİK ARAÇLARI • Teşvik belgesine bağlanmış • büyük ölçekli yatırımlara • bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlara • 1 inci ve 2 nci bölgelerdeki illerde faaliyette bulunan tekstil ve deri üretimi işletmelerinin 4 üncü bölgedeki illere 31/12/2010 tarihine kadar bütünüyle taşınması suretiyle yapılacak ileve yatırımlara Maliye Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilir.

40. TEŞVİK ARAÇLARI • 5838 sayılı Kanunla yapılan düzenlemeye göre; • Hazineye, özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine veya belediyelere ait arazi veya arsaların üzerinde 49 yıl süreli bağımsız ve sürekli nitelikli irtifak hakkı tesis edilebilecektir. • Bunun için talep edilen taşınmazın bulunduğu ilçede organize sanayi veya endüstri bölgelerinde bu yatırımlar için tahsis edilebilecek boş parsel bulunmaması gerekmektedir. • Ayrıca gerçekleştirilecek yatırımın toplam tutarının, talep edilen taşınmazların maliki idarelerce takdir edilecek rayiç değerinin; • Tarım ve hayvancılık yatırımları için 1, • Turizm yatırımları için 2, • Diğer yatırımlar için 3, • Katından az olmaması gerekmektedir.

41. TEŞVİK ARAÇLARI Kısıtlamalar; • finans ve sigortacılık konularında faaliyet gösteren kurumlar, • iş ortaklıkları, • Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında faaliyet gösteren kurumlar, • Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar yatırım yeri tahsisi uygulamasından yararlanamayacaktır. .

42. TEŞVİK ARAÇLARI • Bögesel destek unsurudur. Sadece 3. ve 4. bölgelerde uygulanır. Ar-Ge ve Çevre yatırımlarında bölge ayrımına bakılmaz • Kredi kullandıracak Banka Teşvik Uygulama GM ile protokol imzalamış olmalıdır. • Bir YTB kapsamında sadece bir bankadan yatırım kredisi kullanılabilir. • Yatırımcı sözleşmesinde yazılı faiz tutarını Bankaya öder, Banka destek tutarını Hazineden geri aldıktan sonra yatırımcıya ödeme yapar. • Kredi ana para ve faiz ödemeleri aksatılırsa faiz desteği durdurulur. • Devir durumunda devralan yatırımcı bakiye faiz desteğinden yararlanabilir. • Sabit yatırım tutarının azami %70 oranındaki kısmına faiz desteği verilecektir.

43. TEŞVİK ARAÇLARI KAPSAM • Tekstil, Konfeksiyon ve Hazır Giyim, Deri ve Deri Mamulleri sektörlerinde faaliyette bulunan • Asgari 50 kişilik istihdam sağlayan • 1. veya 2. bölgelerdeki üretim tesislerini 4. bölgedeki illere 31.12.2010 tarihine kadar nakleden mükelleflere teşvik sağlanacaktır.

44. TEŞVİK ARAÇLARI • Bu tesislere sağlanacak teşvikler şunlardır: • Kurumlar vergisi veya gelir vergisi beş yıl süreyle yüzde yetmişbeş oranında indirimli olarak uygulanır, • Bedelsiz yatırım yeri tahsis edilebilir (taşınma ile birlikte yapılacak ilave yatırımları da içeren teşvik belgesi kapsamı yatırımlar için yatırım yeri tahsis edilebilir. Sadece taşınma işlemini gerçekleştiren işletmeler için yatırım yeri tahsis edilmez) • Çalışanların asgarî ücrete tekabül eden sigorta primi işveren hissesinin tamamı taşınma tarihinden itibaren beş yıl süre ile bütçeden karşılanır. • Tesislerin taşınma işleminin 2009 yılı sonuna kadar tamamlanması hâlinde taşınma giderleri bütçeden karşılanabilir.. İÇERİK

45. KARŞILAŞTIRMA

46. KARŞILAŞTIRMA

47. SORULAR/YANITLAR Hayır. Hiçbir teşvik unsuru nakit ödeme şeklinde yapılmamaktadır. Teşvikler vergi indirimi ya da istisnaları ile bazı maliyet kalemlerinin hazine tarafından karşılanması şeklinde uygulanmaktadır.

48. SORULAR/YANITLAR Teşvik belgesi Hazine Müsteşarlığı Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğünce verilir. Ancak yabancı sermayeli yatırımlar, büyük ölçekli yatırımlar, bölgesel uygulamalar kapsamındaki yatırımlar ile Ar-Ge ve çevre yatırımları hariç olmak üzere sabit yatırım tutarı 8 Milyon Türk Lirasını aşmayan imalat sanayi yatırımları için yatırımcının tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki TOBB’a bağlı sanayi odalarına da müracaat edilebilir.

49. SORULAR/YANITLAR Sadece Türkiye'deki serbest bölgelerden kullanılmış komple tesis ithali için teşvik belgesi alınabilir. Bunun için Dış Ticaret Müsteşarlığından alınmış mevcut tesisin faaliyet ruhsatı ile tesisin ülke içerisine ithalinde serbest bölgeler mevzuatı açısından herhangi bir sakınca bulunmadığına ilişkin uygunluk yazısı alınması gereklidir.

50. SORULAR/YANITLAR (1) Bu Kararın yürürlüğe girdiği tarihten önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri ile ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin dayandığı karar ve ilgili diğer kararlar çerçevesinde devam olunur. (2) Bu Kararın yürürlüğe girdiği tarihten önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında devam etmekte olan yatırımların, bu Kararda öngörülen ilgili yatırım konusuna ait asgarî kapasiteleri ve bakiye kısımlarının asgarî yatırım tutarını sağlaması hâlinde, yatırımların bakiye kısımlarına bu Kararın lehe gelen hükümleri uygulanmak üzere yeni teşvik belgesi düzenlenebilir. Halen geçerli teşvik belgesi kapsamına, Karar eki ek-4’te yer alan “Genel Teşvik Sisteminden Teşvik Edilmeyecek Yatırım Konuları” için makine ve teçhizat ilave edilemez