ÇOCUKLARDA DİŞ SAĞLIĞINDA BİLMEMİZ GEREKENLER

1. ÇOCUKLARDA DİŞ SAĞLIĞINDA BİLMEMİZ GEREKENLER Prof.Dr. Meryem Tekçiçek H.Ü. Diş Hekimliği Fakültesi Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği) AD.

2. İlk diş hekimine ne zaman gittiniz?

3. Hastalarınıza ilk diş hekimi ziyaretini hangi yaşta önerirsiniz?

4. İlk süt dişi çıktığı andan itibaren 12 aylık olana kadar bebek ilk kez çocuk diş hekimine gitmelidir.

5. MedicalExpenditure Panel Survey sonuçları; bir yıl içinde bebeklerin % 89 ‘unun doktor ziyareti yaptıklarınıancak % 1.5 ‘nin diş hekimini ziyaret ettiklerini bildirmişlerdir. Çocuk Sağlığının esas parçalarından biri korunmadır. Çocuk Doktorları ve çocuk sağlığı ile ilgilenenler diyet, beslenme alışkanlıkları, florür kullanımı, yaralanmalardan korunma gibi ağız sağlığı konuları ile ilişkili hizmetleri düzenlemelidir. Ayrıca, çocuk doktoru, erken ağız sağlığı problemlerini tanımlayabilmeli, koruyucu önlemlerle birlikte aileyi bu konuda bilgilendirmelidir.

6. Pediatri uzmanları ağız sağlığı için risk değerlendirmesini yapabilmelidir.Çürük ve diğer ağız sağlığı problemlerinin risk faktörlerini bilmelidirler.

8. Ağız Sağlığında Risk Değerlendirme Anne yada bakıcının ağız sağlığı. Çocukların ve bebeklerin ağız sağlığı risklerinin değerlendirilmesi. Diş çürüğünün belirti ve bulgularının tanınması. Çocuğun florür ihtiyacının değerlendirilmesi. Ağız hijyeni uygulamaları olan diş fırçalama ve diş ipliği uygulamaları için rehberlerin hazırlanması.

9. Eğer aileler bebeklerinin dişetleri ve dişlerine iyi bakarlarsa, optimum sistemik ve topikalflorür kullanılırsa, basit karbohidratlarla uzun süre beslemezlerse birçok ağız problemi önlenebilir.

10. Genel Sağlık ve Ağız Diş Sağlığı İlişkisi • Ağız gelişimi • Ağız sağlığı problemleri ve hastalıkları • Ağız hijyeni • Florürler • Beslenme • Yaralanmalar ve şiddetten korunma

11. AĞIZ SAĞLIĞININ GENEL SAĞLIK İÇİNDEKİ ÖNEMİ

12. Ağız sağlığı çocukların genel sağlığının bölünmez bir parçasıdır.

13. HAMİLELİK

14. Sık Görülen Sistemik Hastalık Ağız Sağlığı İlişkisi • Astımlı ve allerji hastalarında kullanılan ilaçlar sıklıkla ağız kuruluğu ile birlikte diş çürüğü riskini de artırmaktadır. • Erken veya düşük doğum ağırlıklı doğan bebeklerde diğer bebeklere göre daha fazla mine defektleri görülür. Bu da diş çürüğü riskini artırır. • Konjenital kalp hastalığı olan çocuklarda tedavisi yapılmayan ağız hastalıkları sistemik enfeksiyon riskini oluşturur.

15. Sistemik Hastalık Ağız Sağlığı İlişkisi • Hastalıkların ve çocuk ihmal ve istismarının belirtileri ağızda görülebilir. Vitamin eksiklikleri, bakteriyel, viral ve mantar enfeksiyonları, konjenital durumlar, sistemik durumlar ve çocuk istismarı ağız ve yüzde belirtiler gösterir. • Anksiyete giderici ilaçlar, antikonvilzan ilaçlar, antidepresanlar, antihistaminikler, dekonjestanlar, diüretikler, narkotikler, non-streoidalantiinflamatuvar ilaçlar gibi bazı ilaçlar tükürük yapısı ve miktarında değişikliklere neden olurlar.

16. Sistemik Hastalık Ağız Sağlığı İlişkisi • Down Sendromlu hastalar, • Bazı nörölojik hastalıklar, • damak ve dudak yarığı • Kraniyofasiyaldefektleri • Öğrenme ve gelişim gerilikleri, • Görme ve işitme bozuklukları, • genetik ve herediter hastalıklar, • HIV

19. Sistemik Hastalık Ağız Sağlığı İlişkisi • Fenitoin sodyum gibi epilepsinin tedavisinde kullanılan ilaçlar dişetinde büyümelere neden olur. • Özel diyetler • Tükürük akışının azalması • Ağız temizliğinde zorluklara neden olan motor problemler • Ağız gelişimi ve büyümesi ile ilgili yeterli bilgisi olmayan aileler çocuklarının ağız bakımlarında güven eksikliği duyabilirler.

20. Ciddi Ağız sağlığı problemlerinde; • Çiğneme güçlüğü • Kendine güvende azalma • Uyku problemleri • Öğrenme olanaklarının kaybedilmesi, okul devamsızlığı görülebilir.

21. Diş çürüğü çocukluk çağının en sık görülen kronik, enfeksiyöz hastalığıdır. Diş çürüğü astımdan 5 kat, rinitten7 kat daha sık görülmektedir.

22. National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) (1988-1994) sonuçlarında, 2 yaş çocuklarda % 8 bir veya daha fazla dişte diş çürüğü varken 5 yaşta % 40 çocuk diş çürüğüne sahip olduğu bildirilmiştir.

23. PROF. DR. SAADET GÖKALPDOÇ. DR. BAHAR GÜÇİZ DOĞANDOÇ. DR. MERYEM TEKÇİÇEKDOÇ. DR. ATİLLA BERBEROĞLUDT. ŞENGÜL ÜNLÜER • TÜRKİYE’DE AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI DÜZEYİ:ÜLKE PROFİLİ 2004 ARAŞTIRMASI

24. TÜRKİYE’DE AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI DÜZEYİ:ÜLKE PROFİLİ 2004 ARAŞTIRMASI

25. Türkiye Ağız-Diş Sağlığı Profili 2004 • 5 yaş çocuklarının; • % 82,1’i hiç diş hekimine gitmemiş, • % 87,6’sı yakınması olunca diş hekimine gitmiştir.

26. Türkiye Ağız-Diş Sağlığı Profili 2004 • 5 yaş çocuklarının ( n:1539); • % 69,8 çocukta diş çürüğü varken,% 97,9’unda dolgu bulunmamaktadır. • Kızlarda diş çürüğü daha az görülmüştür. • En çok öğle yemeğini atladıklarını, % 89,3 ‘ünün öğün aralarında atıştırma alışkanlığının olduğunu aileleri bildirmiştir. • % 21,2 çocuğun diş fırçasının olmadığı, % 1,2 ‘sinin diş fırçasını aile bireyleri ile ortak kullandıkları öğrenilmiştir.

27. Türkiye Ağız-Diş Sağlığı Profili 2004 • 12 yaş çocuklarının (n:1611); • % 41,4’ü hiç diş hekimine gitmemiş, • % 94,8’i yakınması olunca diş hekimine gitmiş,

28. Türkiye Ağız-Diş Sağlığı Profili 2004 • 12 yaş çocuklarının ( n:1611); • % 61,1 çocukta diş çürüğü varken,% 93,5’inde dolgu bulunmamaktadır. • En çok öğle yemeğini atladıklarını, % 87,4 ‘ünün öğün aralarında atıştırma alışkanlığının olduğunu aileleri bildirmiştir. • % 9,5 çocuğun diş fırçasının olmadığı, % 1,2 ‘sinin diş fırçasını aile bireyleri ile ortak kullandıkları öğrenilmiştir. • % 67’sinin ara öğünlerde bisküvi,kek,kolalı içecekler tükettiklerini bildirmişlerdir.

30. Süt dişlerinin önemi • Yemek yeme • Konuşma • Gülme, estetik • Daimi dişler için yer tutma

33. Tablo 1. Dişlerin sürmesi

34. Anıl 18 aylık ve dişinin üzerine düşmüş ve dişetleri kaşınıyor.

35. Bebek diş çıkarırken, • Huzursuzluk • Tükürük artışı • Objeleri ağza götürme • Uyku problemleri • Isırma • Kulak kaşıması • Kızarma • Diş etinde kaşıma • Diş sürdükten sonra problemler yok olur. Diş kaşıyıcıları,soğuk kaşık, ıslak ve soğuk kumaş parçası kullanılabilir.

39. 5 günlük Irmak Bebek ağzında fark edilen dişleri nedeniyle kliniğe geldi.

40. 5 Yaşında Furkan dişlerinin sallanması nedeniyle başvurdu.

42. Ağız muayenesini nasıl yapabiliriz?

44. Ağız içi muayene • Dudak kaldırılarak yumuşak dokular ve dişler gözle muayene edilir. • Dental plak varlığına, • Dişlerde beyaz lezyon veya diş çürüğünün varlığına, • Mine defektlerinin varlığına, • Dişlerde çapraşıklık varlığına bakılır. • Muayene sırasında diyet ve diş fırçalama eğitiminin verilmesi gereklidir.

45. Çocuk doktorları; • Ağız sağlığını değerlendirirken, dudaklar, dil, dişler, yanakların içi, ağız tabanı muayene edebilirler. Özellikle, diş çürüğü ve diğer ağız sağlığı durumları ( dişlerin geç çıkması, erken diş kaybı, abseler, travma) konularında rehber yapabilirler.

48. 10 aylık bebeğin ağzında mor renkli bir şişlik oluşmuş.