CONGRES EULE

1. CONGRES EULE leven loopbaan leren Lezing en workshop Zie: www.isabellediepstraten.nl

2. Relatie tussenleven, leren, loopbaan VAAK wordt dit gescheiden bekeken Bij leren ligt tegenwoordig de focus op: leerstijl, leerconcept, persoonlijkheidskenmerken Bij loopbanen ligt tegenwoordig de focus op levensthema’s, passie, kernkwaliteiten MIJN ONDERZOEK Bekijk totale leven: het biografisch perspectief daadwerkelijke trajecten én persoonlijke kijk op leren, werken, vrije tijd, toekomst én: maatschappelijke bepaaldheid van trajecten en visies

3. Het biografisch perspectief Biografieën en perspectieven zijn sterk maatschappelijk bepaald: Het filmscript van de samenleving: Rol van instituties in dit filmscript? Rol van sociale categorieën en netwerken Huidige biografisch perspectief jongeren???

4. Het populaire script: de netgeneratie http://www.youtube.com/watch?v=Q06xFf6Xe8o A social network for two

5. Wat online? Vooral communiceren: ict nieuw middel om identiteit vorm te geven 3 kernbegrippen daarbij: authenticiteit, interactiviteit, personalisering van ervaringen

6. Waarom doen ze dat allemaal?Het jeugdsociologisch script http://video.google.nl/videoplay?docid=-282608652837696089 Veranderingen in levensloop en jeugddomein Gebruik nieuwe media draagt daaraan bij maar is tegelijk een uitingsvorm om met veranderingen om te gaan

7. Veranderingen jeugddomein LEREN IN JEUGDDOMEIN: STEEDS LANGER, STEEDS MEER

8. Van standaardbiografie naar keuzebiografie = risicobiografie BLIJVEN LEREN NODIG

9. KEUZEBIOGRAFIE=risicobiografie http://www.youtube.com/watch?v=PH3DuqAAZZE&feature=relatedShibuya crossings lost in translation

10. Nieuwe normen Het leven=keuzes maken =keuze-stress en keuze-dwang: wat is je kompas? http://www.youtube.com/watch?v=FXu9Jbp3Yj0

11. Het populaire script over keuzebiografie: authenticiteit Je zou voortaan op je innerlijk kompas moeten varen Levensloopkeuzes: ook je identiteit is in het geding. Idee: alles is persoonlijk maakbaar; dus verkeerde keuzes = persoonlijk falen Een cultureel proces is hiermee tot psychologisch probleem gemaakt

12. Bestaat stabiele kern wel? Nee! Idee van een stabiele persoonlijke kern = afspiegeling van een culturele context waarin mensen nog onveranderlijke rollen hadden. Op zoek gaan naar, peinzen over je ‘ware kern’, dat werkt niet bij een keuzebiografie

13. Levensloopkeuzes geen rationeel, individueel proceshttp://www.youtube.com/watch?v=T3g9nTOV9KMChoose life trainspotting johneutah

14. Ervaringen bepalen levensloopkeuzes. Ervaringen zijn maatschappelijk bepaald. Dus nogmaals Filmscript Instituties Sociale categorieën en netwerken Dit is ook nog tijd en plaats variabel

15. Dus: we are all individuals? http://www.youtube.com/watch?v=qANMjwLmo6YMonty Python’s Life of Brian eishice

16. Het script van kennissamenleving en onderwijsvernieuwing Leren op school: >>> betekenis > druk langer doorleren: > verlenging jeugdfase Al jong lange termijn keuzes maken terwijl keuzemogelijkheden>> Zelfgestuurd leren de norm (psychologisering), maar >> controle van het leerproces zelf Eigenlijke doel van zelfsturing is echter: beter toegerust zijn voor arbeidsmarkt Vandaar nadruk op zo efficiënt mogelijk leren (economisering)

17. Het script van kennissamenleving en onderwijsvernieuwing Leren op school: <<< betekenis diploma biedt geen garantie op succes meer: diploma-inflatie, > concurrentie, flexibele arbeidsidentiteit gewenst, levenslang leren nodig schoolse kennis betekenislozer in vergelijking tot wat er buiten school allemaal te leren valt kennissamenleving: andere kennis, gecreëerd in andere contexten Het nieuwe leren de oplosssing? http://nl.youtube.com/watch?v=7ReeZmp6MqAnieuwe leren toobgom

18. Het script van kennissamenleving / onderwijsvernieuwing én jeugdsociologieLeren op school: >>> betekenis Jeugdruimte:vergroot, verlengd (juist door langere school), verzelfstandigd, ontpedagogiseerd Jeugdruimte:leerruimtewaar jongeren onder elkaar als vanzelf leren: jeugdcultureel leerkapitaal Sociale netwerk:leerruimtebepalend voor hoeveelheid en soort jeugdcultureel leerkapitaal

19. Kortom: nieuwe scripts nieuwe normen in instituties Levensloop en jeugd zijn maatschappelijke constructies Functioneren dus als normstellend kader Niet elke jongere is er blij mee, kan er mee uit de voeten, heeft evenveel kansen goed hiermee om te gaan. Heel veel jongeren lijken in hun levensoriëntaties sterker dan ooit op oudere generaties Kloof dreigt tussen ‘(post)moderniseringswinnaars en –verliezers’:MAAR ELKE BIOGRAFIE WORDT EEN RISICOBIOGRAFIE

20. (Visies) op leren en loopbanen hangen dus sterk samen met type biografie

21. Leerder en leerbiografie centraal Bekijk leren in licht hele biografie: Als uitkomsten van een traject op allerlei levensterreinen Verbonden met visies op leren, werken, vrije tijd, toekomst Kortom: leren is verbonden met sociaal bepaalde ervaringen

22. Leerder en leerbiografie centraal Ervaringen dus belangrijk, dus: In aanraking brengen met ‘nieuwe werelden’ Biografische exploratie:onderzoek doen in nieuwe wereldennaar mensen die ze bewonderen / nieuwsgierig naar zijn Ruimte voor experiment: risico ipv strikte plannen Focus op nieuwsgierigheid ipv noodzakelijke levenslooptransities of ‘problemen’

23. Leerder en leerbiografie centraal Belang van passievolle begeleiders: vertrouwen en respect cruciaal evenals continuïteit en flexibiliteit Passievolle experts om ‘kunst te kunnen afkijken’

24. Leerder en leerbiografie centraal Biograficiteit centrale competentie Keuzebiografie noodzaakt tot kunnen vertellen en vormgeven van je eigen biografie. Paradox: juist in tijden van individualisering is besef invloed sociaal-culturele omgeving nodig. Daardoor krijg je zicht op je handelingsmogelijkheden. Workshop: tool om leerbio in kaart te brengen

25. WORKSHOP: INSTRUMENT LEERBIOGRAFIE TER CONCRETISERING: VERGELIJKEN VAN GEMIDDELDE VMBO-ER MET TYPE 8: Moderniseringswinnaars Ik noem ze: Nieuwe Leerders: ze kunnen actief hun eigen levensloop vormgeven en voldoen aan eisen postmoderne = kennis-, netwerk-, risico-samenleving

26. Leerbiografie, leefstijl Plaats: nationale, regionale cultuur econ, cult, soc kapitaal SOCIALE ACHTERGROND TRAJECTEN school, vrije gender tijd, werk BIOGRAF. VISIES: LEEFSTIJL leren, werk, toekomst etc. ZELFEVAULATIE econ, cult, soc kapitaal eigen SOCIALE NETWERKEN soort netwerk: bonding, bridging, netwerktype 1900 Tijd: generatiecultuur  2000

27. BLOK 1SOCIALE ACHTERGROND Ga nu het instrument invullen: Alleen vragen van blok 1

28. BLOK 1 sociale achtergrond Ben je je bewust van context waarin je bent opgegroeid? Generatie: groep mensen die in dezelfde periode en plaats is opgegroeid en daar blijvende sporen van draagt Sociale herkomst: Cultureel kapitaal verzorgers Economisch kapitaal verzorgers Sociaal kapitaal: welk cult./econ. Kapitaal komt via netwerk verzorgers binnen? Opvoedingsstijl NB: in bijeenkomst 2 over leefstijlen komen we hier uitgebreid op terug Ben jij in deze opzichten anders dan je ouders, gedaald of gestegen op cult, econ, sociale ladder?

29. BLOK 2, 2E DEELSOCIALE NETWERKEN Ga nu het instrument invullen: blok 2 vanaf vraag 31 over netwerken

30. Soort netwerk

31. 4 Netwerktypen jongeren Geïndividualiseerde, fluïde vriendschapsnetwerken: bonding én bridging = steun én veel en veel soortige informatie Gesloten jeugdculturele scene: typische jeugdcultuur zoals Gothic, hiphop etc met heel specifieke visie op leven en zich afschermend voor ‘buitenwereld’ = bonding Familieclan: alleen met familie of directe bekenden uit buurt blijven omgaan = bonding Partnercentrering = bonding

32. Hoe bouwen nieuwe leerders geïndividualiseerde, fluïde netwerken op?

33. Waar zijn de netwerken van nieuwe leerders?

34. Ook volwassenen er in Als voorbeeld: mensen die met passie met hun vak bezig zijn Als mentor: deuropener naar kennis en kennissen

35. Functie van netwerken Ze kunnen je helpen ‘school, studie’ goed door te komen: omgang met leraren, keuzes, kansen, risico’s OF juist schoolkansen bederven Visie op je leven te ontwikkelen OF je juist claimen, vasthouden: groepsdruk of miskenning Nieuwe kennis en kennissen op te doen: experimenteren in nieuwe én ‘de juiste’ werelden OF je daar van weg houden Je eigen ‘kapitaal’ verzilveren: een baan, eigen bedrijf OF… Ontsnappingsmogelijkheden: je zit niet vast aan eenmaal gekozen relaties b.v. vaste vrienden, vaste baan OF…. En nogmaals: kansen sterk ongelijk verdeeld: soort zoekt soort: wat voor soort netwerk heb je en wat voor soort steun/visies en informatie wordt daardoor doorgegeven?

36. BLOK 2, 1E DEELBIOGRAFISCHE TRAJECTEN Ga nu het instrument invullen: Alleen vragen van blok 2 t/m vraag 31 over jouw eigen trajecten in onderwijs, vrije tijd, werk

37. Jeugdcultureel leren: ongelijke kansen door andere netwerken Al vroeg komen jongeren in gescheiden schooltrajecten (nog los van witte/zwarte/elitescholen): sterk bepaald door sociaal milieu: alleen als kinderen uit lager milieu naar vwo gaan, krijgen ze meer kans met andere sociale netwerken kennis te maken. Meisjes volgen conventionelere, langere trajecten en: typische jongens/meisjes richtingen/vakken: dus andere netwerken, andere ervaringen.

38. Jeugdcultureel leren: ongelijke kansen door andere onderwijstrajecten

39. School geen sleutel Nieuwe leerders gaan in alle opzichten steeds meer op elkaar lijken Maar op terrein onderwijs Zeer verschillende trajecten: maar toch vooral de ‘veel kansen’ trajecten

40. Schooltrajecten nieuwe leerders Ze verschillen sterk in onderwijstraject, maar allemaal een ‘veel kansen’ traject Nieuwe leerders laagste herkomstmilieu snelste, meest conventionele traject i.t.t. gemiddelde jongere laagste herkomstmilieus Vrouwelijke nieuwe leerders experimenteren langst i.t.t. gemiddelde vrouwen Nieuwe leerder uit laagste milieus en vrouwen wijken hiermee af van gemiddelde beeld van hun milieu/gender Nieuwe leerders gebruiken onderwijs om tot zelfbepaling te komen: onderwijs de lokatie van waaruit ze de typische nieuwe netwerken en daarbinnen jeugdcultureel kapitaal kunnen vormen

41. Belang instituties als onderwijs Voor alle nieuwe leerders geldt: instituties gebruiken ze zolang ze biografisch relevant zijn Dat laatste lijkt dus deels door sociale herkomst en gender bepaald Vandaar juist op het onderwijsdomein verschillen tussen ‘nieuwe leerders’

42. Jeugdcultureel leren: ongelijke kansen door andere vrijetijdsbesteding 3 typen middelbare school: Jeugdcultureel geïnspireerden: computeren, rondhangen, uitgaan, met vrienden kletsen, spelen, experimenteren Cultureel geïnspireerden: deelname aan verenigingen/clubs en activiteiten als boeken lezen, knutselen, huiswerk maken, muziekinstrument bespelen Combineerders

43. Jeugdcultureel leren: ongelijke kansen vrije tijd Kinderen hogere milieus al als kind veel contact met peers (ipv alleen, met gezin) en meer door ouders gestimuleerd tot VT Culturele dimensie vaker bij hogere milieus en meisjes Maar: hogere milieus hebben bovendien meer en gevarieerdere vrijetijdsbestedingen binnen en buiten clubs: meer kansen op groter en gevarieerdere ervaringen: omnivoren Jongens uit hogere milieus gebruiken hun netwerk meeste om jeugdcultureel kapitaal te >>: experimenteren, omgaan met vrienden met veel informele know how

44. Jeugdcultureel leren: ongelijke kansenvrije tijd na middelbare school: 3 typen Steeds minder ondernemen: weinig bronnen en inspiratie voor studie, werk ofwel toekomst Combineerders: studie, bijbaan, vrije tijd in elkaars verlengde: stapeling van kapitaal bepaalt vervolgpad Jeugdcultureel geïnspireerden: in vrije tijd en bijbaan passies ontdekken, los van studie: deze passies en niet zozeer studie leiden tot vervolgpad

45. Jeugdcultureel leren: ongelijke kansenvrije tijd - school Echter: geen samenhang tussen soort en hoeveelheid informele activiteiten en schoolsucces!!! Beste lijkt: véél culturele en veel jeugdculturele activiteiten: maar ook dat hoeft geen schoolsucces te garanderen: het kan er wel deels voor in de plaats komen: juist voor deze groep lijkt school minst relevant! Vandaar dat je juist onder deze groep een groot deel ziet dat weinig in schoolsucces investeert: kansrijke dropouts http://www.youtube.com/watch?v=PnC4t8pxmKo&feature=relatedJohn Taylor Gatto Op school word je dom Minst kansrijk: weinig culturele en jeugdculturele activiteiten en ook geen formeel leren op school: kansarme dropouts

46. 3 typen school-werktrajecten Doen waarvoor je bent opgeleid of nu eenmaal in terecht bent gekomen Werk volgt uit vrijetijdsactiviteiten, eigen passies: afgeronde studie niet persé nodig Werk sluit aan op studie/vrije tijd/ passie NB: werkervaringen kunnen er toe leiden dat je er achter komt wat wel/niet past en weer stimuleren tot een nieuwe opleiding NB: veel wisselen van baan/taken  veel nieuwe kennis en kennissen

47. Jeugdcultureel van kennis en kennissen leerkapitaal nieuwe leerders: heel heterogeen, maar ook vak- specifiek Broedplaatsen: http://nl.youtube.com/watch?v=YjnKMo5AQcc Dát vermarkten ze: niche: niet geïnstitutionaliseerde creatieve, kennissectoren

48. BLOK 3BIOGRAFISCHE VISIES Ga nu het instrument invullen: Alleen vragen van blok 3: jouw visie op leren, werken, vrije tijd, toekomst

49. Jeugdcultureel leren: ongelijke kansen door andere omgang met leren Instrumentele oriëntatie: leren om punten, diploma of andere prestatie te halen, omdat het er bij hoort, om later goede baan te krijgen etc.. Sociale oriëntatie: vanwege vrienden graag naar school gaan Ontwikkelingsgerichte oriëntatie: studie is interessant en/of biedt experimenteertijd

50. Lerenvan nieuwe leerders Op school verschillen ze in manieren van leren, máár binnen hun netwerken hetzelfde: zappend leergedrag ontwikkelings- en betekenisgericht