Download
1 / 58
600 likes | 1.43k Views
GÖNÜLLÜ CERRAHİ STERİLİZASYON. Gönüllü Cerrahi Sterilizasyon:. Kadınlarda “tüp ligasyonu ”, erkeklerde “ vazektomi ” yöntemidir. Başka çocuk istemeyen ve doğurganlıklarını sona erdirmek isteyen çiftler için en güvenli yöntemlerden biridir.
E N D
Gönüllü Cerrahi Sterilizasyon: • Kadınlarda “tüp ligasyonu”, erkeklerde “vazektomi” yöntemidir. • Başka çocuk istemeyen ve doğurganlıklarını sona erdirmek isteyen çiftler için en güvenli yöntemlerden biridir.
Gönüllü Cerrahi Sterilizasyonun Türkiye’deki Kullanım Hızları: • Türkiye’de kadınların tüp ligasyonu ile istenmeyen gebeliklerden korunmaları çok düşük oranlardadır. 2003 yılında ise 5.7’si TL ile korunmaktadır. • Aynı araştırmada 1993 ve 1998’de hiç vazektomi ile gebeliklerden korunduğunu beyan eden yoktur.
Vazektomi Nedir ? • Geri dönüşsüz, kalıcı bir cerrahi sterilizasyon yöntemidir. • Kendisinin ve eşinin başka çocuk istemediğindeneminolan,eşininsağlıknedeniylekesinlikle gebe kalmamasıgereken,kalıcıbiryöntemlekorunmakisteyenerkekleriçinuygunbiryöntemdir.
Vazektomi Nedir ? • Erkeklerdevazdeferensinbağlanıpkesilmesisonucuspermlerinmeniyegeçişiniengelleyereketkiliolur.
VazektominİstenmeyenGebelikleriÖnlemeEtkisi Ne Kadardır? • En etkilikontraseptifyöntemlerdenbirisidir. Başarısızlıkoranı binde 1 kadardır.
VazektomiİçinTürkiye’deYasalDurum 1 • Türkiye’de 1983 yılındaçıkarılmışolan “2827” sayılıyasayagore, “18 yaşınıtamamlamışerkeklerkendiisteğiyle, evliiseeşinin de onayıilevazektomiyaptırabilirler. • Sağlıkpersoneliningörevi, bireylerindurumlarınıiyiinceleyerek, bilinçliseçimyapmalarınayardımcıolmaktır.
VazektomiİçinTürkiye’deYasalDurum 2 • Yasa, tüzükveyönetmeliklerdemevcutolmayankoşulların “suniengeller” olarakdayatılmasıüremehaklarına, başvuranınhaklarınaveyasayaaykırıdır.
VazektomiNasılYapılır? Ikiyöntemleyapılabilir: • 1. Klasikyöntem • 2. Kesisiz-bistürisizyöntem
VazektomiİstenmeyenGebelikleriNasılÖnler? • Spermler, testislerde üretilip vaz deferenslerden penise ulaşır. • Skrotumdan yapılan girişimle vaz deferense ulaşılarak vaz deferensler kapatılır ve spermlerin meni sıvısına karışması engellenir.
VazektomininOlumluYönleri 1 • Kısasüredevekolaylıklauygulanır, hastanedeyatmayıgerektirmez. • “Biruygulama yeter. • Başarısızlıkoranıçokdüşüktür. • Eşlerinkorunmasorununuortadankaldırır.
VazektomininOlumluYönleri 2 • Cinselilişkidenbağımsızdır. • İleridönemlerdeortayaçıkanyanetkisiyoktur. • 18 yaşüzerindekiherkese, kendiisteğivebilinçlionayıile, yapılabilir. • Kesinkontrendikasyonyoktur. • Kullanıldığısürecekontrolgerektirmez
Vazektomi Kimler İçin Uygun Değildir? • Bekar ve olan çocuğu olmayan erkekler, • Kendisinin ya da eşinin başka çocuk isteyip istemediğinden emin olmayan, • Psikolojik sorunları olan, • Evlilik sorunları olan erkekler için ileride pişman olabilme olasılığından dolayı ilk yöntem olarak önerilmez.
Vazektominin Olumsuz Yönleri 1 • Geri dönüşü zordur ve pahalıdır. • Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korumaz. • Gebeliği önleme etkisi 20 boşalma sonrası veya 2 ay sonra başlar. Bu süre içinde ek bir yöntem gerektirir.
Vazektominin Olumsuz Yönleri 2 • Düşükbiroranda da olsagebelikgörülebilir. • Operasyonsırasındaveizleyenbirkaçgünsüresinceskrotumdaağrı, kanama, şişlikolabilir.
Vazektomi Kim(ler) Tarafından, Nere(ler)de Yapılmaktadır? 1 • Üroloji, kadın hastalıkları ve doğum ya da genel cerrahi uzmanlarıyla bu konuda Sağlık Bakanlığı tarafından açılan eğitim merkezlerinde kurs görerek yeterlik belgesi almış pratisyen hekimlerce yapılır.
Vazektomi Kim(ler) Tarafından, Nere(ler)de Yapılmaktadır? 2 • Uzman hekimler mesleklerini uyguladıkları yerlerde, pratisyen hekimlerse resmi birinci veya ikinci basamak sağlık kuruluşlarında yaparlar
Vazektomi Uygulama Zamanı: • Vazektomi yaptırmak isteyen erkek için en uygun olan en kısa zamanda yapılır. • Eşlerin kararlarını gözden geçirmeleri için danışmanlık ile işlem arasında süre bırakılması önerilir.
VazektomiiçinÜcretÖdemekGerekir mi? • Hastanedeyatmayıgerektirmeyen ancak, işlem sonrası bir süre gözlem gerektiren bu işlem ücretlidir. • Vazektomi yaptırmak isteyen kişinin sağlık sosyal sigortası varsa bundan karşılanabilir.
Tüp Ligasyonu (TL) : • Geri dönüşsüz, kalıcı bir cerrahi sterilizasyon yöntemidir. • Kadınlarda her iki fallop tüplerinin mekanik olarak kapatılması işlemidir.
Tüp Ligasyonun İstenmeyen Gebelikleri Önleme Etkisi Ne Kadardır? • En etkili kontraseptif yöntemlerinden birisidir. • Başarısızlık oranı binde 1 kadardır.
TL İçinTürkiye’deYasalDurum: • Türkiye’de 1983 yılındaçıkarılmışolan “2827” sayılıyasayagore, “18 yaşınıtamamlamışkadınlarkendiisteğiyle, evliiseeşinin de onayıile TL yaptırabilirler.
TL İçinTürkiye’deYasalDurum: • Sağlıkpersoneliningörevi, bireylerindurumlarınıiyiinceleyerek, bilinçliseçimyapmalarınayardımcıolmaktır. • Yasa, tüzükveyönetmeliklerdemevcutolmayankoşulların “suniengeller” olarakdayatılmasıüremehaklarına, başvuranınhaklarınaveyasayaaykırıdır.
TüpLigasyonuNasılYapılır? İkiyöntemleyapılabilir: • 1. Laparoskopik yöntem • 2. Minilaparotomi yöntemiyle
TüpLigasyonuİstenmeyenGebelikleriNasılÖnler? • Tüp ligasyonu ile her iki tuba mekanik(kesme,bağlama,koterize etme,klips ya da halka takma gibi) olarak kapatılarak, ovum ile spermin buluşması engellenmektedir.
Tüp Ligasyonunun Olumlu Yönleri 1 • Gebeliğiönlemeetkisihemenbaşlar. • Tek bir uygulamadır. • Başarısızlıkoranıçokdüşüktür. • Cinselilişkidenbağımsızdır.
Tüp Ligasyonunun Olumlu Yönleri2 • İleridönemlerdeortayaçıkanbirsağlıksorunuyoktur. • 18 yaşüzerindekiherkese, kendiisteğivebilinçlionayıile, yapılabilir, kesinkontrendikasyonlarıyoktur. • Kullanıldığısürecekontrolgerektirmez.
Tüp Ligasyonunun Olumsuz Yönleri: • Geri dönüşü zordur. • Uzun süren ve pahalı operasyon gerektirir. • Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korumaz.
Tüp Ligasyonunun Olumsuz Yönleri: • Düşük bir oranda da olsa gebelik/ dış gebelik görülebilir. • Operasyonu izleyen birkaç gün süresince kesi yerinde ve alt batında ağrı olabilir.
Tüp Ligasyonu Kimler İçin Uygun Değildir? • Bekar olan kadınlar • Hiç çocuğu olmayan kadınlar • Kendisinin ya da eşinin başka çocuk isteyip istemediğinden emin olmayan • Psikolojik sorunları olan • Evlilik sorunları olan kadınları
Tüp Ligasyonu Kadının Cinsel Yaşamını Etkiler Mi? • Tüp ligasyonu kadının hiç bir cinsel fonksiyonunu değiştirmez. • Kadın eskisi gibi adet görür, istenmeyen gebelik endişesinden kurtulduğundan cinsel isteği ve performansında olumlu değişiklik olabilir.
Tüp Ligasyonu (TL) Uygulama Zamanı 1 • Kadın için en uygun olan en kısa zamanda yapılır. • Eşlerin kararlarını gözden geçirmeleri için danışmanlık ile işlem arasında süre bırakılması önerilir. • İşlemin kadın adet gördükten sonra yapılması gerekmez. Gebe olmadığından emin olunan kadın, siklusun herhangi bir gününde ameliyata alınabilir.
Tüp Ligasyonu (TL) Uygulama Zamanı 2 • Doğumdan hemen sonra yapılabilir. • 1.trimester düşükten (spontan veya isteğe bağlı) hemen sonra yapılabilir. • Eğer daha önce gönüllü-bilinçli karar verilmedi ise sezaryen operasyonu esnasında yapılmamalıdır.
Tüp Ligasyonu Kim/Nerede yapar? • Bir karın içi cerrahi müdahale olduğundan ameliyathane koşullarının olduğu yerlerde yapılır. • Operasyon kadın hastalıkları ve doğum uzmanı veya genel cerrahi uzmanı tarafından uygulanır.
Vazektomide İşlem Öncesi Hazırlıklar • Vazektomi yaptırmak isteyen erkek ve eşi bilinçli onay verdiklerini belirten “İzin belgesi”ni imzalarlar. • Eşin gelmemesi halinde, sterilizasyona izin verdiğine ilişkin yazılı ve imzalı belge yeterli sayılır. • Belgeyi getiren, imzanın sahibine ait olduğunun hukuki sorumluluğunu kabul ettiğine ilişkin bir belgeyi de imzalamak zorundadır. • Vazektomi yaptıracak olan erkek işlem günü banyo yapmalı, temiz ve rahat giysiler giymelidir.
BistürisizVazektomi İşlemi 1 • Premedikasyona gerek yoktur. Scrotuma lokal anestezi yapılır. • Kesisiz-bistürisiz yöntemde, scrotum derisinde 1mm.lik bir delik açılır. Sırayla her iki vazdeferens bağlanır, kesilir • Skrotuma dikiş konulması gerekmez. Yara temizlenir. Steril gazlı bezle kapatılır. İşlem 15-20 dk. sürer.
BistürisizVazektomi İşlemi 2 • Kişi işlem sonrası yarım saat dinlendirilerek evine gönderilir. • İşlem sonrası kesi yerinde ağrı olabilir, bunun için basit ağrı kesiciler verilebilir
VazektomiSonrasıİzlem: • İşlemdensonraki7 güniçinde (en geç 14 güniçinde) yapılır. İşleminyapıldığıyerdevetercihanvazektomiyiyapanhekimtarafındanmuayeneedilir. Skrotum bölgesinebakılır. • 2 aysonra, menianaliziyapılarakazospermikanıtlanır.
Vazektominin Beklenen Olası Sağlık Sorunları: Sağlık açısından güvenli bir uygulamadır. Yan etki ve sağlık sorunları az görülür. Uygulamadan sonraki birkaç gün içinde; • Ateş, • Yara yerinden kanama, • Ağrı, • Şişlik (hematom) olabilir.
VazektomiSonrasıÖneriler 1 • İşlemsonrası 48 saatağırvezorlayıcıişler, hareketleryapılmamalıdır. • 2-3 günevistirahatiönerilir. • İlk 48 saatsüreklisıkıiççamaşırıgiyilmelidir. • İlk 48 saatyarakuruvetemiztutulmalıdır.
VazektomiSonrasıÖneriler 2 • 2-3 güncinselilişkidebulunulmaz. • İlk 20 boşalmasüresinceekbir AP yöntemikullanılmalıdır. • 3 günsonrapansumançıkarılabilir. • Ağrıolursa, basitağrıkesicilerkullanılabilir
TL İçin İşlem Öncesi Hazırlık: • TL yaptırmak isteyen kadın ve eşi bilinçli onay verdiklerini belirten “İzin belgesi”ni imzalarlar.
TL İçin İşlem Öncesi Hazırlık: • TL yaptıracak kadın işlem için banyo yapmalı,temiz giysilerle, mücevhersiz, ojesiz ve bir erişkin ile birlikte gitmelidir. • İşlemden 8 saat öncesinde aç kalmalı, herhangi bir ilaç almamalıdır.
Tüp Ligasyonu İşlemi 1 • İşlemden önce hastanın endişelerini gidermek üzere “premedikasyon” için oral ilaç verilir. • TL yaptıracak kişinin yapacak hekimin kararlarına gore genel, bölgesel veya lokal anestezi yapılır. • Minilaparotomide, pubis üzerinde 3-4 cm.lik bir kesi yapılır, her iki taraftaki tüpler bağlanır. İşlem 15-30 dk. sürer.
Tüp Ligasyonu İşlemi 2 • Laparoskopide, göbeğin hemen altında 1cmlik kesi yapılır, laparoskopik olarak her iki tüp bağlanır,halka takılır ya da koterize edilir. İşlem 10 dk. sürer.İşlemden hemen sonra vital bulgular” izlenir, kadın kendi başına giyinebildiğinde ve kanuşması düzgün hale geldiğinde evine gönderilebilir.
Tüp Ligasyonu İşlemi 2 • İşlem sonrası kesi yerinde ve alt batında ağrı olabilir, bunun için basit ağrı kesiciler verilebilir.Profilaktik antibiyotik önerilmez.
